تحقیقات
بینالمللی نشان داده که دمای بالای هوا نه تنها بر بدن تاثیر میگذارد،
بلکه بر روان نیز تاثیرگذار است. مطالعات نشان میدهد، که گرما موجب
میشود، افراد تمرکز خود را از دست داده و زودتر از دیگر مواقع، خسته و
پرخاشگر شوند. البته چند درجه دمای بالاتر به شرط نوشیدن کافی آب و پوشیدن
لباسهای مناسب، چندان تاثیری روی خلق وخو نخواهند داشت.
طبق تحقیقات اخیر، در دمای بالا، احتمال خطر تصادف در خیابان ها افزایش
مییابد. طبق تحقیقات از سال 2005 میلادی تاکنون، از هر هفت تصادف، یک
تصادف در روزهای با دمای بالاتر از 25 درجه سلسیوس اتفاق افتاده، این
تصادفها به خاطر کم شدن تمرکز رخ داده است.
این
امر فقط به علت عدم تمرکز نیست، بلکه رفتارهای پرخاشگرانه به خاطر هوای
گرم در آن نقش موثری دارد. گرما فقط در ترافیک و خیابانها آزاردهنده نیست،
بلکه در محل کار نیز میتواند، موثر باشد، بهویژه در کارهایی که هشت ساعت
طول میکشد، بر تمرکز فرد تاثیر میگذارد؛ گرما بهویژه در افرادی که
تعریق زیادی دارند، تاثیر منفی بر روان آنها دارد. طبق تحقیقات به عمل
آمده، هر چه دمای هوای بالاتر رود، ضربان قلب افزایش یافته و حس تشنگی نیز
بیشتر میشود.
بهطور
کلی بدن انسان این ویژگی را دارد که در مقابل تغییرات بیرونی و درونی
واکنش نشان دهد.
مثلا،
کاهش آب در بدن موجب تشنگی و کاهش قند در بدن موجب گرسنگی میشود؛ همچنین
عوامل محیطی مانند گرما، سرما و آلودگی بطور قطع روی کارکردهای درونی بدن
تاثیر خواهند داشت، بهطور مثال سرما که از یک حد معینی بیشتر شود، آستانه
تحمل فرد را تحت تاثیر قرار خواهد داد. گرما دو نوع کارکرد منفی و مثبت روی
بدن دارد؛ هر چه دما بالاتر باشد، تعریق نیز بیشتر خواهد بود؛ تعریق بیشتر
موجب دفع آب و املاح بدن می شود و دفع املاح نیز وضعیت تعادل حیاتی بدن را
تحت تاثیر قرار میدهد.
هرچند
محروم بودن از نور آفتاب موجب افسردگی می شود اما از سوی دیگر، گرمای شدید
نیز موجب تغییرات بیوشیمی منفی در بدن خواهد شد. گرما به تنهایی تاثیری
روی عملکرد روانی افراد ندارد، بلکه اثر تجمعی مجموعهای از عوامل مانند
خسته بودن، منتظر ماندن در ترافیک، گرسنگی و مشکلات اداری موجب بروز
واکنشهای تند، عصبی و پرخاشگرانه در فرد میشود. گرما در تعامل با سایر
استرسها مانند استرس ناشی از بیخوابی میتواند، آستانه تحمل فرد را برای
پاسخگویی به عملکردها کاهش دهد. برای پیشگیری از بروز رفتارهای
پرخاشگرایانه ناشی از گرما باید نسبت به جسم و ذهن خود و لحظهای که بر ما
حاکم است، هوشیار باشیم.
یکی
از توصیه ها در گرما این است که باید آب زیاد نوشید، اما با توجه به ماه
مبارک رمضان، اکنون میتوان از اقدامات دیگر مانند استفاده از کلاه و
سایهبان استفاده کرد و تلاش کنیم که کمتر در معرض نور خورشید قرار بگیریم.
گرما باعث افزایش استرس میشود، لذا باید آنها را کنترل کنیم. برای
پیشگیری از پیامدهای منفی روانی ناشی از گرما، هنگام نشستن، عضلات بدن شل و
در حالت استراحت باشد؛ همچنین تنفس عمیق میتواند به ایجاد حس آرامش کمک
کند. بهتر است مردم در تمام موقعیتها بهویژه در گرما به سراغ خاطرات
منفی، آزاردهنده و برانگیزاننده نروند و به آنها نپردازند.سپید