به گزارش شفا آنلاین، شهردار تهران پس
از سفر به فرنگ تصمیم گرفته تهران را اِلآرتی دار کند، اما شورای شهر
تاکنون مخالفت کرده و اولویت را مترو می‌داند، اما از آنجایی که زمان زیادی
از شورای چهارم و البته مدیریت شهردار تهران در این دوره نمانده، به نظر
نمی‌رسد قرار باشد این پروژه کلید بخورد، مبادا به سرنوشت مونوریل دچار
شود.
هرچند هنوز حتی مترو به همه شهرها نرفته و در پایتخت هم آن‌طور که باید و
شاید به شرایط مطلوب نرسیده است، اما مسئولان اجرائی در حمل‌ونقل و مدیریت
شهری در این سال‌ها به مدل‌های دیگری از حمل‌ونقل علاقه زیادی داشته‌اند.
در یک دهه گذشته که تنها مترو توانسته شریان‌هایش را در چند شهر برقرار
کند، دولت‌ها به دنبال مونوریل، اِلآرتی و بی‌آر‌تی و... رفتند تا شاید
یکی از این مدل‌ها به درد شهرها بخورد. تکلیف مونوریل را در دولت نهم با
تصمیم و تدبیری اشتباه روشن کردند و این مدل حمل‌ونقل با فضاسازی منفی و
مخالفت‌های زیادی متوقف ماند.
تنها مورد تقریبا شکل‌گرفته و دارای پیشرفت
فیزیکی این مدل، همان مونوریل معروف قم است که فعلا سال‌هاست پایه‌های آن
شکل شهر را زشت‌تر کرده است. درباره بی‌آر‌تی که بعدها اسمش را «اتوبوس‌های
تندرو» گذاشتند، تهران مثل همیشه شروع‌کننده بوده و شهرهای دیگر با موفقیت
پیش رفتند و تاکنون شهرهای زیادی این مدل را جایگزین سیستم اتوبوس‌رانی در
بخشی از شهر کردند.
تنها مدلی که با وجود داشتن مجوزهای قانونی از شورای عالی ترافیک برای چند
شهر هنوز تجربه نشده اِلآرتی است. مجوزهای این مدل از حمل‌ونقل را در چند
شهر، ازجمله کرمانشاه در سال ٩٣ داده‌اند و قرار بود این مدل که جایگزینی
برای مونوریل و مترو بود، چند ماه بعد از مصوبه، وارد فاز اجرائی شود، اما
هنوز خبری از آن نیست. شهردار تهران هم تقریبا از همان سال‌های اول
مسئولیتش که گاردی جدی در مقابل مونوریل داشت و تا پایه‌های مونوریل صادقیه
را درنیاورد، خیالش راحت نشد، زمزمه‌هایی درباره اِلآرتی داشت. شهردار
تهران که در ١١ سال رکورد شهرداربودنش، میهمانان خارجی و سفرهای خارجی
زیادی داشته، علاقه زیادی به تبادل تجربیات کشورهایی دیگر با تهران دارد و
در همین تبادلات و خواهرخواندگی‌ها، بالاخره تصمیم برای اِل‌آرتی‌دار‌شدن
تهران گرفته می‌شود. اِلآرتی یا تراموا یا به قول قدیمی‌ترها «ماشین
دودی»، شبیه مترو، تعدادی واگن دارد که با برق کار می‌کند و در برخی شهرهای
دنیا به آنها اتوبوس‌های بزرگ برقی هم می‌گویند.
آنچه شهردار تهران در چند سفرخارجی خود تجربه کرده، آخرین نمونه از اِلآرتی است که شکل‌و‌شمایلی متفاوت و امروزی گرفته و مردم‌پسند شده است. سابقه اجرای قطار سبک شهری که از آن صحبت می‌شود به سال‌ها قبل برمی‌گردد، اما مسئله اینجاست که هربار زمانی کوتاه درباره آن بحث شده و دوباره به فراموشی سپرده شده بود، اما حالا مسئولان شهرداری در سومین دوره مسئولیت خودشان تصمیم گرفته‌اند این کار را تا حد زیادی به سرانجام برسانند. در آخرین طرحی که از سوی معاونت حمل‌ونقل به شورای شهر تهران ارائه شده، از تراموا در محدوده مرکزی پایتخت استفاده خواهد شد و این خطوط چرخه حمل‌ونقلی تهران، به‌ویژه در محدوده مرکزی شهر و بازار را تکمیل می‌کنند.
این طرح که در شورای سوم نتیجه‌ای نداشت، در شورای چهارم بالاخره به سرانجام مد نظر شهرداری تهران رسید و با نظر مساعد اعضای شورا همراه شد. دی‌ماه ٩٢ بود که رضا تقی‌پور، سخنگوی شورای شهر تهران اعلام کرد شورا و شهرداری تصمیم گرفته‌اند تا طرح احداث مسیر قطار سبک شهری (اِلآرتی) در چارچوب لایحه برنامه پنج‌ساله دوم و در کمیسیون عمران و حمل‌ونقل بررسی شود. او گفته بود راه‌اندازی اِلآرتی یکی از مسائل راهبردی مدیریت شهری است که نمی‌توان به صورت بسیط و منفرد درباره آن اظهارنظر کرد و بررسی آن قدری زمان‌بر است. در مرحله نخست باید در قالب برنامه کلان پنج‌ساله، درباره سهم اِلآرتی در طول خطوط و میزان جابه‌جایی مسافر تصمیم‌گیری شود و سپس در لایه‌های بعدی، مطالعات نهایی برای مکان‌یابی احداث خط قطار سبک شهری انجام خواهد شد.
اما این مطالعات در همین شرایط پادرهوا ادامه داشت و محسن سرخو، رئیس کمیته حمل‌ونقل شورای شهر تهران، آذر ٩٣ اعلام کرد طرح‌هایی مانند دوطبقه‌کردن خیابان‌ها یا ایجاد خطوط (اِلآرتی) در شرایط فعلی پایتخت موضوعیت ندارد و مهم‌ترین اولویت پایتخت، فعلا تکمیل خطوط مترو است. در شرایطی که پروژه‌های مترو با تأخیر در حال اجراست، ایجاد خطوطی نظیر اِلآرتی و آزمون‌و‌خطا درباره آنها جایز نیست.
اگرچه با این اظهارات و پیگیری‌های شورا، سال‌های ٩٣ و ٩٤ سال افتتاح‌های پشت‌سرهم برای مترو هم نبود و به گفته اعضای شورا، اعتبارات به سمتی دیگر هدایت شدند، اما اِلآرتی هم پشت نوبت ماند. از شهردار تهران در این مدت بارها درباره اِلآرتی سؤال شده است و در آخرین قول در سال گذشته هم اعلام کرد اجرای اِلآرتی (قطار سبک شهری) در تهران را به صورت لایحه‌ای به شورای شهر ارائه خواهیم داد و در صورت موافقت و تخصیص بودجه لازم آن در بودجه سال ٩٥، پیش‌بینی می‌کنم اولین خط در پایان سال ٩٥ افتتاح شود.
او این حرف را در جریان بازدید از اِلآرتی شهر بوداپست مطرح کرد و گفت: سیستم حمل‌ونقل اِلآرتی برای شهرهای بزرگ بسیار مناسب است؛ بنابراین با توجه به تجربه غنی‌ای که شهر بوداپست در این حوزه داشت و با توجه به این بازدید و آمادگی ایجادشده برای انتقال این تکنولوژی در کنار مطالعاتی که در سه سال اخیر برای بهره‌گیری از این سیستم حمل‌ونقلی در شهر تهران انجام شده، امیدوارم بتوانیم از این مد حمل‌ونقلی در تهران بهره ببریم.
پس از این اظهارات بود که جعفر تشکری‌هاشمی در گفت‌وگویی اعلام کرد طرح
اِلآرتی در چند مسیر کوتاه و مجموعا در حدود پنج کیلومتر در فاز نخست
احداث می‌شود و در تکمیل مترو خواهد بود و به هیچ عنوان جایگزین مترو
نخواهد شد. این اظهارات به شکلی دیگر از سوی علیرضا جاوید، معاون فنی
عمرانی شهرداری تهران هم اعلام شد و موضوع مطالعه اِلآرتی در بزرگراه همت و
مرکز تهران را مطرح کرد و گفت: قبلا وقتی دراین‌باره صحبت می‌شد، اطلاعاتی
وجود نداشت، اما حالا مطالعات معاونت ترافیک تکمیل شده و مسئولان شهری و
اعضای شورا، چند شهر اروپایی را تجربه کرده‌اند و با این موافقت و استقبال،
قرار شد مطالعات تکمیلی بیشتری در این زمینه انجام شود و سیستم اِلآرتی
در کشور به صورت پایلوت اجرائی شود.
فارغ از این علاقه مدیران شهری
برای اجرائی‌کردن این مدل حمل‌ونقلی احمد دنیامالی، رئیس کمیسیون عمران و
حمل‌ونقل شورای شهر تهران گفت فعلا خبری از اجرای این پروژه نیست و
افزود: ابتدا باید ضرورت این پروژه برای شهر تهران احصا شود. از نظر ما
اِلآرتی مد حمل‌ونقلی انبوه نیست و پشتیبان مدل‌های اصلی محسوب می‌شود. در
همه جای دنیا اِلآرتی وجود دارد و تجربه خوبی هم بوده است و در برخی
شهرها مثل استانبول، کار حمل‌ونقل انبوه‌بر را هم انجام می‌دهند.
وی تصریح کرد اولویت شهر تهران از نظر ما مترو است و افزود: در هر شرایطی
اول باید مطالعه و کار کارشناسی درباره این پروژه انجام شود. درباره
اِلآرتی نگرانی‌های زیادی وجود دارد و یکی از آنها اِشغال‌بودن سطح شهر
است؛ اِلآرتی سیستمی روی سطح است و نباید تقاطع هم‌سطح داشته باشد، اما با
شرایط محیطی و ترافیکی تهران و فرهنگ رانندگی که داریم اِلآرتی، باید
دائم ترمز کند و با تصادف و مشکلات همراه می‌شود.
دنیامالی با بیان اینکه حتی اگر قرار باشد بخش خصوصی چنین پروژه‌ای را
انجام دهد، باز هم باید مطالعات و مجوزهای لازم برای آن گرفته شود، گفت:
این‌گونه نیست که بخش خصوصی وارد هر پروژه‌ای که بخواهد، بشود. دراین‌باره
هنوز جلسات مشترکی برگزار نشده و تصمیمی گرفته نشده است. درعین‌حال فضاهایی
که شهرداری برای اِلآرتی پیشنهاد داده است، فضاهای پرتردد و همراه با
ازدحام در تمام روز و سال است و اگر اِلآرتی در آنجا به کار گرفته شود،
کاربردی انبوه‌بر پیدا می‌کند و باید این ظرفیت‌ها را در نظر گرفت.
دنیامالی تصریح کرد: مسئولان شهرداری یک بحث اقتصادی هم دارند و می‌گویند این وسیله نیازی به تونل ندارد و به همین دلیل هزینه اجرائی کمی نیاز دارد؛ این استدلال درست است، اما باید یادمان باشد که قرار بود سطح شهر را از وسایل حمل‌ونقلی کم کنیم. اگر در این سال‌ها مترو زیر زمین می‌رود برای این است که حیات شهری را به آن زیر منتقل کرده‌ایم، اما این پروژه متناقض با آن هدف است. این عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه نمی‌توان صفر و صدی با این پروژه برخورد کرد، گفت: اعتقاد ما این است که نیاز امروز شهر توسعه مترو است و دیگر پروژه‌ها نباید اولویت داده شوند. ضرورت دارد ابعاد اقتصادی، حمل‌ونقلی، فنی و زیرساختی و حتی فرهنگ و رفتار ترافیکی را مد نظر داشته باشیم و فراموش نشود هر چقدر بیشتر به زیر سطح برویم، فضا به نفع مردم در سطح شهر خواهد بود. ضمن اینکه مسئولان در شهرداری نمی‌توانند فعلا این کار را شروع کنند؛ چراکه ردیف و بودجه‌ای برای آن در نظر گرفته نشده است و فعلا باید مطالعاتشان را کامل کنند.شرق
