به گزارش شفا آنلاین، موشهای درمان شده با این روش توانستند برای مدت زمان طولانی، از شر عوارض متابولیک رهایی یابند، بدون آنکه تغییر ثابتی در رژیم غذایی یا وزنشان ایجاد کنند.
یک هفته پس از تزریق اول، محققان دوز کمی را از فاکتور رشد فیبروبلاست -1 موشی سنتز شده مستقیما به درون ونتریکلهای مغز موشهای دیابتی تزریق کردند. این درمان موجب شد تاسطوح نامنظم قند خون آنها در سطح طبیعی ثابت باقی بماند. سپس این سطح برای مدت 17 هفته طبیعی باقی ماند. بدین ترتیب، به نظر میرسد محققان توانستهاند بهطور موثری دیابت موشها را قطعی درمان کنند. نتایج این مطالعه در نشریه معتبر Nature Medicine منتشر شده است.
چشمانداز بدیع در درمان دیابت نوع 2
تا به امروز، این سطح از بهبودی بیماری دیابت فقط پس از جراحی باریاتریک دیده میشد. البته موفقیت درمان دیابت با تزریق مستقیم به مغز در موشها بعید است این چنین درمان رادیکالی را برای انسانها نیز به ارمغان آورد یا لااقل به این زودیها چنینچیزی امکانپذیر نیست. اما نتایج مطالعه حدسهایی را همراه با درک بهتر از دیابت نوع 2 برانگیخته است: این امکان وجود دارد که حداقل یک بیماری مغزی و درمانهایی که اختلال عملکرد متابولیک را هدف قرار میدهند، دیابت نوع 2 را درمان قطعی کنند. درمانی که پیش از این با درمان اثرات مخرب دیابت روی پانکراس، خون، کبد، عضلات و چربی به دست نیامده بود.
محققان معتقدند، با چشمانداز بدیعی در زمینه درمان دیابت نوع 2 روبرو شدهایم. راههایی که مغز از طریق آنها دیابت را تحت تاثیر قرار میدهد، هنوز ناشناخته ماندهاند، اما اکنون به اندازه کافی داده و اطلاعات در این زمینه داریم که نگاه خوبی به این ارتباط داشته باشیم.
تزریق FGF1 به حفرههای پر از مایع مغز باعث به راه افتادن زنجیرهای از تغییرات در موش میشود. تولید یک پروتئین نوروپروتکتیو قدرتمند در مغز زیاد میشود و به نوبه خود، رشد قوی ارتباطات مغزی را در هیپوتالاموس پرورش میدهد. هیپوتالاموس منبعی غنی از هورمونهای زیادی است که نقش مهمی در اشتها و متابولیسم دارد. در خارج از مغز، عضلات اسکلتی و کبد موشهای دیابتیک به سرعت برداشت گلوکز پس از غذا را بهبود میبخشد. با بهبود کلیرانس گلوکز، سطوح بالای قند خون که مشخصه اصلی دیابت نوع 2 هستند، به سرعت طبیعی میشود.
محققان هیچ شواهدی نیافتند که موشهای درمان شده گرفتار هیپوگلیسمی شده باشند، عارضهای که در اثر اصلاح بیش از اندازه گلوکز خون ایجاد شده و بسیاری از بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 هم به آن دچار آن میشوند. محققان نتیجهگیری کردند که بهبودهای دیده شده در وضعیت متابولیک هم نتیجه کاهش وزن نبوده است چرا که زمانی که موشهای درمان شده به مدت کوتاهی به همان میزان خوراک قبلی خود رسیدند و وزن از دست دادند، اشتها و وزنشان به سرعت بازگشت، اما نکته مهم آنکه دیابت نوع 2 آنها دیگر از بین رفته و ردی از خود برجای نگذاشته بود.
تکرار نتایج
برای اطمینان یافتن از اینکه اثر دیده شده واقعی است، محققان دیگری آزمایشها را روی گروه متفاوتی از موشها امتحان کردند.
همچنین روی موشهایی هم آزمایش کردند که آنها را در ابتدا با روشهای متفاوتی نسبت به مطالعه قبلی به دیابت نوع 2 مبتلا کرده بودند. در هر دو گروه، تزریق تکی FGF1 همان اثرات ضددیابتی را نشان داد.
به جز روشهای جراحی خاص باریاتریک، ما روشهای مداخلهای خاصی را نمیشناسیم که توانایی ایجاد بهبود پایدار را در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 داشته باشند. تجویز FGF1 مستقیما به درون مغز، ظرفیت ذاتی مغز را آشکار کرده و آن را وادار به بهبودی پایدار دیابت میکند. همه این کارها بدون نیاز به انجام جراحی روی دستگاه گوارش انجام خواهد شد.
در حالی که پمپ کردن فاکتور رشد مستقیما به درون مغز انسانها در انسانها کاری دشوار به نظر میرسد، درمان دیابت که روی مغز تمرکز کند، دور از دسترس نیست. با کار کرد روی موشها، دانشمندان نشان دادهاند که ارائه FGF1 از راه بینی به مغز هم امکانپذیر است.
تغییر پارادایم در درمان انواع بیماری
دانشمندان معتقدند در حال وارد شدن به حوزهای از پزشکی هستیم که به یک تغییر پارادایم در پیدا کردن درمانهایی منجر خواهد شد که ممکن است تکمیل کننده یا موثرتر کردن داروهای دیگر هم شوند. شاید هدف قرار دادن مغز راهی برای این کار باشد.
در حال حاضر طیف گستردهای از داروها برای درمان دیابت نوع 2 در دسترس بوده یا در حال ابداع و پیشرفت هستند، اما رسیدن به بهبود پایدار در وضعیت قند خون کاهش وزن پایداری را میطلبد. در سالهای اخیر جراحی باریاتریک به عنوان درمانی بسیار موثر، به بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 اجازه داده از داروهای مصرفی خود کاسته یا کلا قطع کنند، اما هزینه بالا و دسترسی محدود به آن، مشکلات زیادی را ایجاد کرده است.سید