زنـگ خطـری بـرای مدیران سلامت سالمندان وزارت بهـداشت

  بنابراین ایران نیز مانند سایر کشورها درحال تغییر الگوی جمعیتی به سمت پیرشدن است، اما تفاوت اصلی در این میان، شتاب بالای پیر شدن جمعیت در ایران است. به‌طوری که در طی یک بازه زمانی 30 ساله (سال‌های 1356تا 1386) رشد جمعیت سالمند کشور 3 برابر شده است و انتظار می‌رود که در 11 سال آینده یعنی تا سال 1406 جمعیت 60سال و بالاتر کشور به 10رصد برسد.

لذا با پیر شدن هرم سنی جمعیت کشور ایران، نیازهای مراقبتی و درمانی، شبکه‌ها وبرنامه‌های حمایت اجتماعی از سالمندان و مراقبین آنان، خانه‌های امن، اقامتگاه‌ها یا مراکز نگهداری استاندارد، انواع متفاوت در دسترس خدمات ومراقبت‌های سالمندی، سیستم‌های ایاب و ذهاب استاندارد و مبلمان شهری و شرایط زیست محیطی مناسب جهت سالمندان کشور مورد نیاز است.

       از نظر توزیع جغرافیایی جمعیت سالخورده در استان‌های مختلف کشور که نیاز به برنامه‌ریزی‌های ویژه‌تری را می طلبند، نتایج مطالعه پیش‌بینی جمعیتی سالمندی و چالش‌های آن که توسط مرکز مطالعات جمعیت‌شناسی دانشگاه تهران در سال 1392 انجام دادیم، نشان می‌دهد که استان‌های گیلان، مازندران، سمنان، آذربایجان غربی، اصفهان، همدان و مرکزی بیشترین جمعیت گروه سنی سالمندان 60 سال وبالاتر را دارند که نیازمند انجام برنامه غربالگری‌ها جهت اقدامات پیشگیرانه و ایجاد مراکز نگهداری روزانه (مهد سالمندان)، خانه‌های سالمندان به‌شکل مراقبت‌های تخصصی، حداقل یک بیمارستان در هر استان مجهز به بخش سالمندی و برنامه مراقبت در منزل هستند.

       از نظر شاخص‌های اقتصادی اجتماعی پراهمیت مسایل سالمندی، می‌توان به درصد سالمندانی که تنها زندگی می‌کنند و هیچکس را در مراقبت از خود ندارند، اشاره کرد. براساس آمار وزارت بهداشت 9/8 درصد جمعیت افراد 60 سال و بالاتر کشور تنها زندگی می‌کنند که بر اساس توزیع جغرافیایی مطالعه جمعیت‌شناسی دانشگاه تهران در سال 1392، درصد زنان تنها یا ازدواج نکرده سن 65 سال به بالا در مقایسه با مردان بیشتر است. در این میان استان‌های اصفهان، یزد، کرمان، مرکزی و شمال غرب کشور بیشترین تعداد زنان سالمند 65 سال به بالا را دارند که تنها زندگی می‌کنند که قطعا جز جمعیت آسیب‌پذیر سالمندان کشور محسوب می‌شوند که این عزم ملی سازمان‌ها و نهادهای حمایت از زنان بی‌سرپرست و همچنین سازمان بهزیستی کشور در این استان‌ها به‌عنوان متولی حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر وسازمان‌های خیریه و مردم نهاد را می‌طلبد.

       از نظر شاخص سطح سواد براساس گزارش وزارت بهداشت در سال 1392، 78 درصد افراد 60 سال به بالا در کشور بی‌سواد و درحد سواد قرآنی هستند و براساس بررسی مرکز مطالعات جمعیت‌شناسی دانشگاه تهران در همان سال، در بین سالمندان 65 سال و بالاتر در کشور بر اساس توزیع جغرافیایی نشان داده شده که استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، کرمانشاه، کردستان، زنجان، قزوین و همدان بیشترین میزان بیسوادی را دارند. این امر چراغ قرمزی است برای مدیران بخش سلامت سالمندان که به‌ویژه در این نقاط کشور روش آموزش‌های سنتی کلاس محور و چاپ کتب و پمفلت و بروشور کارساز نبوده و تنها منجربه هدر دادن منابع خواهد شد، بلکه مطابق با تجربیات کشورهای مشابه منطقه و جهان باید سیاست‌ها به سمت ایجاد مراکز نگهداری روزانه (مهد سالمندان) و برنامه‌های مراقبت در منزل شیفت شوند.سپید