شفا آنلاین>اجتماعی>سلامت> یکی از مهمترین چالشهای سلامت مادران و نوزادان کشور در سالهای اخیر، افزایش بیرویه سزارین و عوارض کوتاهمدت و بلند مدت آن است.
در این میان علاوه
بر عوارضی که مادر را گرفتار میکند، این نوزاد است که بیشترین آسیب را
از ناحیه تولد به روش جراحی متحمل میشود. بهطوری که پژوهشها نشان میدهد
کودکان متولد شده به روش سزارین چندین برابر بیشتر در معرض ابتلا به
بیماریهایی نظیر دیابت، آسم، چاقی نوجوانی، اوتیسم و بیش فعالی قرار
میگیرند. خوشبختانه در سال 1392 پس از 12 سال فعالیت جامعه مامایی کشور
برای چارهجویی و توقف روند فزاینده سزارین، وزارت بهداشت،
ترویج زایمان
طبیعی را بهعنوان یکی از اهداف طرح تحول سلامت تعیین کرد. در سال 1394
قریب به 80 درصد زایمانهای طبیعی کشور توسط ماماهای شاغل در مراکز زایمانی
انجام شده است و این در حالی است که کمترین منفعت مالی از محل تعرفه
زایمانی به این گروه پرداخت شده است. اما آنچه در این میان سبب نگرانی عمیق
دلسوزان و علاقمندان به طرح تحول سلامت شده است، عدم دریافت حقالزحمه
نیست، بلکه خلا برنامهای متقن برای پشتیبانی از ترویج زایمان طبیعی و
ارتقای سلامت زنان در دوران بارداری است.
در طرح تحول بهداشت که با هدف کاهش بیماریهای غیرواگیر و گسترش شبکههای
بهداشتی کشور و دسترسی آحاد مردم به خدمات اولیه بهداشت تدوین شده است،
تغییراتی در نظام شبکه انجام شد که نه تجربه پزشک خانواده روستایی در آن
لحاظ شده است و نه اثری از نتایج پایلوت پزشک خانواده شهری دیده میشود.
واقعیت این است که از زمان آغاز اجرای برنامه پزشک خانواده روستایی که از
سوی مسئولان وقت به قطار در حال حرکتی تشبیه شد که میباید بدون توقف به
پیش برود و درطی مسیر و حین حرکت تکمیل و بازنگری شود، اما همواره ودر هر
بازنگری و اصلاح، این سلامت زنان و مادران باردار بود که به چالش کشیده و
مامای تیم سلامت بود که قربانی بازنگری و تحول میشد.
بهطوری که درهر نسخه
نامی برای وی انتخاب میشود که نه سنخیتی با نیازهای خانوادههای تحت پوشش
دارد و نه اثری از پتانسیلهای حرفهای در آن دیده میشود. اوج این
تغییرات در قطار در حال حرکت و تعمیر ناپذیر نظام ارجاع، در نسخه 3 برنامه
تامین و ارتقای مراقبتهای اولیه سلامت، معروف به طرح «مراقبین سلامت» یا
حاشیه شهرها دیده میشود. گرچه این برنامه نیز کپی برنامههای قبلی است،
ولی با تحولی چشمگیر در تغییر نامهای مراکز بهداشتی و کارشناسان سلامت
خودنمایی میکند. دستورالعملی که کمترین توجه را به سلامت باروری، سلامت
گروههای سنی زنان و مراقبتهای دوران بارداری و کودکان دارد.سپید
ناهید خداکرمی
رئیس انجمن علمی مامایی ایران