نقـاط ضعـف طرح تحـول بـرطـرف شـده

 طی این سال‌ها حوزه‌های مختلف درمان و بیمارستان‌ها درگیر مسائل حادی شده بودند که به جرات می‌توان گفت اجرای این طرح بزرگ، بسیاری از مسائل درمانی را حل و فصل کرد. نیاز به ورود طرح تحول در حوزه بهداشت نیز احساس می‌شد که این مهم نیز از اوایل سال 94 و با برنامه‌های گام به گام و تکمیلی انجام شد.

       امروز که در ابتدای سال 95 هستیم، طرح تحول در حوزه بهداشت با 15 برنامه جدی و 10 پروژه پشتیبانی، ازسوی معاونت بهداشت دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور آغاز شده است. اساس این طرح برمبنایی گذاشته شد که خدمات باکیفیت بالاتر، برخورداری بیشتر و عادلانه‌تر به محروم‌ترین قشر این جامعه یعنی روستاییان و عشایر برسد.

       البته طرح‌های حوزه بهداشت علی‌رغم اینکه از سال 84 آغاز شده بود، به خاطر برخی مسائل اعتباری، نیروی انسانی، عدم تکمیل ساختارهای فیزیکی و منابع ناکافی تقریبا ابتر مانده بود.

        با اجرای این طرح اعتبارات تیم سلامت تامین شد و در زمینه تجهیز و راه‌اندازی ساختمان‌ها کارهای بسیار خوبی انجام گرفت، به شکلی که پزشکان در محروم‌ترین نقاط کشور، با رغبت بیشتری حضور پیدا کردند و در نقاطی که خانه بهداشت وجود نداشت، ساخته شد. مکمل این طرح، بحث دهان و دندان در مناطق روستایی بود که به تعطیلی کشیده شده بود، اما دوباره راه‌اندازی شد.

       مجموع این عوامل باعث شد تا شاخص دی‌ام‌اف‌دی کشور که یک شاخص ارزیابی در سطح مجامع بین‌المللی است، ارتقا پیدا کند. طرح تحول نظام سلامت شاید در آغاز اجرا با نقطه ضعف‌هایی همراه بود، اما هم‌اکنون باقوت در حال پیشروی است. تنها مساله‌ای که می‌تواند سرعت اجرای طرح را تحت‌الشعاع قرار دهد و آن را کند نماید، کمبود دندانپزشک در سطح کشور است.

       البته این مشکل نیز درحال رفع است. کمااینکه وزارت بهداشت بر آن شده با تربیت کارشناسان و تکنسین‌های دهان و دندان این وظیفه را به عهده آنان بگذارد و حتما از عهده این مساله بر می‌آید. چراکه قرار است فقط خدمات بهداشت اولیه به دست این افراد انجام بگیرد. سایر موارد ‌مثل ویزیت دندانپزشکان و ... که نیاز به ارجاع دارد نیز به سطح 2 ارجاع می‌شوند.

       خوشبختانه دندانپزشکان نسبتا کافی در سیستم دولتی یا حتی خصوصی وجود دارد که با آنها قرار داد می‌بندیم و این کار براساس دریافتی‌های تعریف شده از وزارت بهداشت انجام می‌شود. بیشترین مشکلات ما در خدمات سطح اولیه و آنجایی بود که نیازی احساس نمی‌شد تا این خدمات توسط دندانپزشک انجام شود. چراکه توسط مراقبین سلامت، بهورزان و افرادی که برای این کار تربیت شده بودند، قابل انجام بود. در ادامه، این طرح وارد فاز حاشیه شهر شد. به هرحال مناطقی بودند که می‌توانستند علی‌رغم اینکه جمعیت بسیاری را در کشور به خصوص در بعضی استان‌های حاشیه مثل خراسان و ... به خود اختصاص می‌دادند، اما نه جزء شهر به حساب می‌آمدند و خدمات شهری دریافت می‌کردند و نه خدمات روستایی. درواقع به نوعی از اینجا مانده و از آنجا رانده شده بودند. این جمعیت 11 میلیون نفری در سطح کشور شناسایی شد و با هماهنگی استانداری‌ها و شهرداری‌های مناطق سرشماری روی آنها انجام گرفت. در داخل وزارت بهداشت هم برای اینکه این افراد مشمول خدمات اولیه شوند، افرادی تحت عنوان مراقبین سلامت تربیت و وارد حاشیه شهر شدند. آموزش‌های لازم به آنها داده و منابع ساختمانی و فیزیکی برای آنها خریداری شد. الان به جرات می‌توان گفت صددرصد افرادی که در حاشیه شهر زندگی می‌کنند، به خصوص در کلانشهرها از این خدمات اولیه برخوردار هستند. مرحله بعد قرار بود این طرح به شهرهای زیر 50 هزار نفر و بعد شهرهای بالای 50 هزار تا 500 هزار نفر جمعیت و کلانشهرهابسط پیدا کند که امسال آخرین سالی است که استان‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی تعهد کردند که خدمات فعال مراقبت‌های بهداشتی اولیه را بر حسب نظام عدالت و نظام کیفیت برای تمام خانوارهای ایرانی ارتقا دهند. این طرح در چندین استان انجام گرفته است و مابقی استان‌ها در حال اجرای کار هستند. منابع مالی این طرح تقریبا تامین شده است و آنچه ارزشمند است این است که از نظر منابع مالی، مجلس پیگیری‌های لازم را انجام داده و گروه‌های نظارتی در سطح کشور مشغول ارائه خدمت هستند. خود وزارتخانه نیز متعهد شده به نسبت پولی که دریافت کرده، عملکرد خوبی نشان دهد.