» عمومی
شفا آنلاین>اجتماعی>سلامت> از عجایب تاریخ‌نگاری ایرانی، یکی هم این‌که عمده آنچه از قدیم برایمان مستند و مکتوب شده، کار مورخان و مستشرقان عمدتا غربی است!
به گزارش شفا آنلاین،تاریخ ادبیات و
تصحیح نسخ مهم‌ترین متون ادبیات فارسی، تاریخ سلسله‌های پادشاهی ایران،
تاریخ جنگ‌ها، تاریخ تجارت و... همه توسط مورخان و مستشرقان و سیاحان و
ادبیان خارجی گردآوری شده و اینک در دسترس است. در حوزه تاریخ پزشکی هم
کمابیش همین شرایط حاکم است و غربی‌ها بهتر از خودمان تاریخ‌مان در این
حوزه را کاویده‌اند و مکتوب کرده‌اند. ال.سیریل الگود یکی از مشهورترین این
افراد است که درباره تاریخ پزشکی ایران تحقیق کرده و منابع دست اولی از
سیر دانش پزشکی در ایران‌زمین به یادگار گذاشته است. الگود پزشک انگلیسی تباری است که دو سفر به ایران داشته است؛ او بار اول به عنوان پزشک سفارت انگلیس وارد ایران شد و به خاطر عشق و علاقه‌ای که به تاریخ، خصوصا تاریخ شرق داشت به تحقیق درزمینه تاریخ پزشکی ایران پرداخت. او از سال ۱۹۲۶ با سمت پزشک سفارت انگلیس در ایران کار خود را اغاز کرد و به مدت ۱۰ سال از نزدیک شاهد اوضاع پزشکی آن زمان بود. وی به توصیه ادوارد براون و با همفکری دانشمندان ایرانی، بررسی درباره تاریخ اسلام و ایران را آغاز کرد حاصلش، کتاب «تاریخ پزشکی ایران» بود؛ محصولی از سال‌ها پژوهش در منابع قدیم و اسناد برجای مانده.
«الگود» هم شاگرد براون بود و هم از اراتمندان مکتب او. به این ترتیب و با توصیه استاد، تصمیم گرفت تمام مطالعاتش را روی تاریخ پزشکی ایران متمرکز کند. برای شروع کار، مدارک و کتب خطی مربوط به پزشکی را جمع‌آوری کرد و طبیعی بود که در مدتی نه چندان طولانی، گنجینه‌ای گران‌بها و منحصر به‌فردی را به چنگ آورد. آن روزها هیچ‌کس در ایران سودای نگهداری اسناد و مدارک و حفاظت از نسخه‌های خطی را نداشت و اهالی ایران آن‌قدر صنم قحطی و دربه‌دری و گرسنگی و بیماری داشتند که یاسمن حفظ میراث مکتوب در آن گم باشد. پزشک انگلیسی، با تلاش و البته زیرکی کار خود را پیش برد تا آنجا که وقتی در سال ۱۹۳۸ به استادی رویال کالج لندن منصوب شد و به کشور خود مراجعت کرد، گنجینه فوق‌العاده گران‌بهایی از کتب خطی و مدارک بی‌نظیر پزشکی ایران به همراه داشت. بسیاری از این سندها و مدارک و کتاب‌ها در نوع خود منحصربه‌فرد محسوب می‌شدند و حالا زینت موزه‌ها و کتابخانه‌های اروپا هستند.
الگود پس از انتصاب به استادی دانشگاه، یک‌بار دیگر نیز به ایران و برخی از کشورهای خاورمیانه و آفریقای شمالی مسافرت کرد و در این مسافرت که چند سال به طول انجامید، مطالعات و تحقیقات خود را تا حد امکان تکمیل کرد. وقتی به انگلستان برگشت، آن‌قدر دانسته داشت که بتواند تالیف چند کتاب را برنامه‌ریزی کند. او مقدمات را آماده کرد تا در زمان مناسب آن‌ها را به رشته تحریر دربیاورد.
جالب آن بود که الگلود تنها به اسناد و کتاب‌ها اکتفا نکرد؛ علاوه بر مطالعه و جمع‌آوری کتب خطی، سفرهایی به مناطق مختلف خاورمیانه و حتی آفریقای شمالی داشت تا ریشه پزشکی ایران و غرب آسیا را در مناطق خاص بیابد. به این نتیجه رسیده بود که قوم آریایی نقش مهمی در پیشبرد پزشکی داشته‌اند و بنابراین ردپای آریایی‌ها را تا شاخ آفریقا جست. می‌گفت حتی می‌توان رد پزشکی ایران را در افسانه‌ها دید و آن را کاوید؛ تریتا الهه بهداشت و درمان که از اسطوره‌های ایران و هند است ریشه در افسانه‌های ایران دارد. سیریل الگود دوران بازنشستگی خود را در جزیره سیشل در اقیانوس هند گذراند و بعد از مطالعه و تفحص طولانی در مدارک و تحقیقاتش، دو کتاب «تاریخ پزشکی ایران» و «طب در دوره صفویه» را درباره تاریخ پزشکی ایران به رشته تحریر درآورد. کتاب «طب دوره صفویه» این طبیب و محقق بعد که بعد از مرگش هنوز به شکل دست‌نوشته باقی‌مانده بود در سال ۱۹۷۱ در تعداد محدودی به چاپ رسید. در این کتاب عنوان‌شده که برخی اختراعات پزشکی نظیر سوزن تزریقات یا برخی روش‌های درمانی دارای منشا ایرانی است.
در همین کتاب، به بعضی ادوات جراحی که دارای نام‌های فارسی خاص خود هستند اشاره شده است که البته با تاسف تمام، امروز دیگر به آن نام‌های اصیل و اولیه خوانده نمی‌شوند. اهمیت سیریل الگود در تاریخ‌نویسی ایران، حداقل در زمینه تاریخ پزشکی این سرزمین هم‌ردیف افرادی چون پرفسور ادوارد براون و سر آرنولد ویلسون است.سپید
نظرشما
آخرین اخبار