چهارشنبه سوری یا چهارشنبه سوزی

یک سنت غلط، کاری بیهوده، لذتی که باعث ذلت می‌شود، آزار و اذیت همنوعان، خطرهای احتمالی، سقط جنین، سوختگی، آسیب‌های جسمانی، صدمات روحی نابینایی، ناشنوایی، آتش سوزی و صدای آه و نفرین پیرمرد و پیرزنی رنجور همه نشات گرفته از روزی به نام چهارشنبه سوری است که به طور ناخودآگاه و اشتباه در فرهنگ و سنت ایرانیان جایگاهی پیدا کرده است.

آمارهای چهارشنبه سوری و تبعات ناشی از آن همه ساله وجود دارد و حتی با تبلیغات مستمر و زحمات مسئولان امر و رسانه‌ها بابت فرهنگ سازی برای بهبود این وضعیت و کاهش حوادثی از این دست،بازهم سالانه این اتفاق در جای جای کشور به‌وقوع می‌پیوندد و قلب مردم و خانواده‌های قربانیان را جریحه دار می‌کند.

این حوادث تلخ چهارشنبه آخرسال با در سال 92 سه کشته و 425 مصدوم در کشور داشت و سال 93 با کاهش پیدا کردن تعداد قربانیان چهارشنبه سوری  407 تن مصدوم شده و 3 نفر نیز جان خود را بابت لذتی دروغین از دست دادند.

جانباختگان و مصدومان حوادث چهارشنبه آخر سال که تصور نمی‌کردند چنین اتفاقی برای آنها هم رخ دهد حالا شادی یک زندگی را با تلخ کامی عوض کرده اند و نه تنها خودشان بلکه خانواده‌ها را نیز دچار مشکلات عدیده روحی و مالی کرده اند.

شاید آن افرادی که سرمستانه برای انفجار مواد محترقه و یا ایجاد سر وصدا یا حتی پریدن از آتش از یکدیگر پیشی می گیرند، نمی‌دانند که با رفتارهای هنجار شکنانه خود به جامعه پیرامونی و آسایش و ایمنی همشهریان خویش آسیب می‌زنند و تنها لذت خطر آفرین و کامیابی بی محتوا را دنبال  می‌کنند.

اما این فرهنگ و سنت غلط که با عنوان پریدن از روی آتش و یا آتش بازی شروع شد و کم کم به ایجاد مواد محترقه و سر و صدا تبدیل شد این روزها در ذهنی بسیاری مردم به عنوان کاری بیهوده عنوان می‌شود و اکثریت مردم خواستار فرهنگ سازی یا جایگزینی تفریحی مناسب هستند.

طی سالیان اخیر ابزارهایی نظیر مقابله با هنجارشکنان اجتماعی در چهارشنبه آخر سال شدت بیشتری یافته و حتی مقابله یا دستگیری این گونه افراد موجب شده تا بانیان این کار خلاف عرف و شرع کمی پای خود را پس بکشند اما رفتارهای هنجارشکنانه گاها از سوی برخی جوانان ناآگاه و یا تعداد کمی از خانواده‌ها به بهانه سنت و یا تفریح ایجاد می‌شود و بهترین رویکرد در کنار ابزارهای نظارتی می‌تواند فرهنگ سازی باشد.

فرهنگ سازی می‌تواند این باشد که در یک محله و کوچه فردی بیمار یا سالمندی که مشغول استراحت است، زندگی می‌کند؛ یا آنکه مواد محترقه و آتش بازی امکان این را دارد که برای هر فردی حادثه بیافریند؛ یا آنکه کمپین‌های مبارزه با چهارشنبه سوری راه اندازی شود و مواردی دیگر؛ این رویکرد می‌تواند تا حدودی باعث کاهش استقبال برخی جوانان و یا خانواده‌های ناآگاه شود.

فرهنگ سازی درباره نکوهش چهارشنبه سوری می تواند جلوی روز تلخی همچون چهارشنبه سوزی را بگیرد و این فرهنگ سازی وظیفه مسئولان فرهنگی و اجرایی، رسانه‌ها و آحاد مردم است.

تبیین بی ثمر بودن تفریحاتی نظیر ایجاد سرو صدا و آتش بازی یا آسیب‌های ناشی از روز چهارشنبه سوری می‌تواند نوجوانان و جوانان را بیش از پیش آگاه کند.