وقتی ناگهان در دل بیابان لوت چشمتان به سازه های خاکی عجیب و غریب بیفتد و این سازه های خاکی تا چشم کار میکنند دیده میشوند ، انگار وارد یک شهر شده اید. شهری بدون هیچ سکنه ای که انگار تنها برای ارواح ساخته شده. شاید برای همین است که میگویند اینجا شهر جن و پری است.
«شهداد» تا کرمان صد کیلومتر فاصله و تا شهر افسانه‌ای «کلوتها» ۴۰ کیلومتر فاصله دارد. به گزارش ویرلن این منطقه در بین زمینشناسان به یکی از «قطب های گرمایی زمین» معروف است. همین خشکی کویر ممکن است گردشگران را از اروپای سبز به ایران بکشاند.
در نزدیکی شهداد، «نبکا»ها (گلدانهای کویری) وجود دارد که گاه طول آنها
به ۱۰ متر می رسد؛ در حالی که بلندترین نبکاهاى صحراهاى افریقا ۳ متر طول
دارند.
شهر افسانه‌ای کلوتها ۱۱ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد و فاصله اش با شهداد
تنها ۴۰ کیلومتر است؛ و حدود ۲۰ هزار سال قبل، با فرسایش آبی و بادى، به
وجود آمده است. در کویر شهداد، ۱۰۰ هکتار نمکزار به شکل جوشش تخم مرغی وجود
دارد که در هیچ جاى دنیا مشابه آن نیست. در محدوده‌ای ۳۰ هزار کیلومتری،
در دل لوت، هیچ حیاتی وجود ندارد. شاهد این ادعا جسد سالم گاوی است که در
زمستان سال ۱۳۶۵ در کویر لوت تلف شده است. پس از گذشت ۱۵ سال از آن زمان،
جسد این گاو – در حالی که براثر نور شدید آفتاب خشک شده بود – بدون هیچ
تغییری پیدا شد.
این گرما و خشکی بینظیر می شد تا بهترین منبع درآمد برای بومیان منطقه باشد، اما اکنون جز آزار و اذیت هیچ چیزی برایشان ندارد. افزایش شدید دمای هوا در تیر ماه، در بخش محروم شهداد کرمان، شمار زیادی از خانواده‌های محروم این منطقه را وادار به کوچ کرده است. عوارض افزایش دما تأثیر نامطلوب خود را در بخش کشاورزی بر جای گذاشته است.
«خبیص»، یا نام قدیم شهداد، درحاشیه غربی و دامنه شرقی کوهستان سیرچ واقع
شده است. این بخش در پای بلندترین کوههای این ناحیه، یعنی سیرچ و جفتان،
قرار گرفته است و ارتفاع بلندترین قله آن به ۳هزار و ۹۹۰ متر می‌رسد.
قلل ارتفاعات این کوهستان تا اواخر اردیبهشت ماه پوشیده از برف است؛ از این رو، آبهای فراوانی به طرف دشت جریان دارد .
در حاشیه غربی دشت لوت، جز در منطقه بم، هیچ مکانی به این اندازه از آب
دایمی برخوردار نیست. به نظر می‌رسد که از هزاران سال پیش، اطراف خبیص
بزرگترین ناحیه برای تمرکز جمعیت بوده است.
شهداد در ارتفاع ۴۳۰ متری از سطح دریا قرار دارد. از سمت شرق فاصله آن تا
دشت لوت حدود ۳۰ کیلومتر و مشرف به جلگه‌ای است به نام تکاب که بخش اصلی
خبیص را تشکیل می‌دهد.
آب دایمی شهداد از رودخانه «درختنگان» تأمین می‌شود. این رودخانه از ارتفاعات «هی‌نامان» سرچشمه می‌گیرد و از راه دره درختنگان عبور می‌کند؛ در مدخل تنگه «چهار فرسخ»، به طرف شمال منحرف می‌شود، سپس از طریق آبادی ابراهیم‌آباد به سوی لوت جریان می‌یابد. آب این رودخانه در زمستان فراوان و در تابستان کم می‌شود. در تنگه چهار فرسخ، شعبه‌ای از رودخانه درختنگان جدا شده و مستقیم رو به شرق، به طرف شهداد، جاری است.
شهداد کنونی به شکل مثلثی است که رأس آن به طرف دره «کناران» و قاعده آن به
سمت شرق در حوزه تکاب قرار گرفته است و به کلوتهای موازی حاشیه لوت منتهی
می‌شود. زمینهای شهداد تمام پوشیده از باغهای مرکبات و خرماست.
اکنون، تنها وجود آب است که مردم شهداد را به این منطقه پایبند کرده است.شهر خبر
