اعتمادسازی برای توسعه گردشگری سلامت

به گزارش شفا آنلاین،به نقل از سپید  گفته می‌شود هر گردشگر سلامت در ایران 3 برابر گردشگرهای عادی و به‌طور میانگین 4 تا 6 هزار دلار ارزآوری دارد و همین امر، اهمیت موضوع را برای ما روشن می‌سازد. اما طبیعی است که گردشگران سلامت هم مانند دیگر گردشگرانی که به دلایل مختلفی جز درمان و سلامت به کشورهای دیگر سفر می‌کنند، به کشورهایی متمایل باشند که امکانات، تجهیزات و زیرساخت‌های مناسب‌تری در اختیار داشته باشند.

درواقع استانداردهای لازم در حوزه‌هایی مانند «ساختمان و تاسیسات»، «امکانات و تجهیزات»، «خدمات رفاهی»، «خدمات نظافت و بهداشت»، و طبیعتا «خدمات درمانی» در بیمارستان‌های پذیرای گردشگران سلامت است که در رقابت‌ها تعیین کننده هستند. راهکاری که کشورهای موفق در زمینه گردشگری سلامت سرلوحه اقدامات خود قرار داده‌اند ایجاد و راه‌اندازی دپارتمان پذیرش بیماران بین‌الملل (IPD) در بیمارستان است.

درمان، اما نه با تعرفه دولتی
       محمد آقاجانی ، استاندارد نبودن خدمات برای بیماران خارجی را به عنوان یکی از چالش‌های عمده کشور در حوزه گردشگری سلامت خواند و گفت: «اگر ما بخواهیم اعتبار جامعه پزشکی و نظام سلامت کشورمان را در بین کشورهای منطقه و توریست‌هایی که برای درمان به ایران می‌آیند حفظ کنیم، ‌باید خدمات بیمارستان‌های کشور را برای بیماران خارجی استاندارد کنیم که این استانداردهای مربوط به پذیرش بیماران بین‌الملل را اصطلاحا «IPD» می‌گویند.»

       وی با اشاره به نیازها و انتظارات بیماران بین‌الملل از حیث فرهنگ، زبان، غذا و حتی نوع درمان اظهار داشت: «ما این استانداردها را به همه بیمارستان‌های خصوصی و دولتی به طور رسمی اعلام کرده‌ایم. تعداد زیادی از بیمارستان‌ها اعلام کرده‌اند که دارای این استانداردها هستند و تعدادی هم اعلام آمادگی کرده‌اند که به سطح استاندارد لازم برسند.» معاون درمان وزارت بهداشت در تشریح روال کارهایی که باید انجام پذیرد گفت: «ما به تک‌تک بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنیم، استانداردهای لازم را چک می‌کنیم، پس از آن اعتباربخشی کرده و برای آنها پروانه اعتباربخشی صادر می‌کنیم.» وی افزود: «این پروانه به نمایندگی‌های سیاسی خارج از کشور هم اعلام خواهد شد و آنها هم به آژانس‌های نقل و انتقال بیماران و همه افرادی که می‌خواهند برای دریافت خدمات پزشکی به ایران مراجعه کنند، اعلام می‌کنند.»

       آقاجانی در پاسخ به این سوال که: «آیا بیمارستان‌هایی که دارای استانداردهای لازم نباشند اجازه پذیرش بیمار را خواهند داشت یا خیر؟» گفت: «هر بیمارستانی که از وزارت بهداشت پروانه دارد،‌ می‌تواند از هر ملیتی بیمار بپذیرد ولی ما استانداردهای تعیین‌شده ملی را برای بیماران بین‌الملل تنها در بیمارستان‌هایی تضمین خواهیم کرد که پروانه IPD دارند و بخش بیماران بین‌الملل آنها تایید شده است.» معاون درمان وزارت بهداشت در خصوص سامانه ثبت ملی گردشگران سلامت هم خاطرنشان کرد: «اطلاعات بیماران خارجی که برای دریافت خدمات بستری می‌شوند، در این سامانه ثبت می‌شود و مبنایی است برای سیاست‌گذاری‌های آتی. چون اطلاعات ما تا قبل از ایجاد این سامانه در مورد بستری بیماران خارجی خیلی پراکنده و غیرقابل اعتماد بود.»

 آقاجانی دررابطه با تعرفه خدمات درمانی که به بیماران بین‌الملل ارائه می‌شود، تصریح کرد: «تعرفه خدماتی که به بیماران بین‌الملل ارائه می‌شود مثل اکثر کشورهای دنیا تعرفه دولتی نیست. این را به دانشگاه‌های قطب سپرده‌ایم که بر اساس عرضه و تقاضا تعرفه‌هایی را مشخص کنند.» وی افزود: «نکته مهم در گردشگری سلامت، شفافیت مالی است.

یعنی بیمارستان باید تعرفه‌های خودش را به صورت رسمی در سامانه خودش اعلام کند و وقتی بیماری به آن بیمارستان مراجعه می‌کند، قراردادی با او منعقد کند و این تعرفه‌ها را علاوه بر سایت رسمی بیمارستان در آن قرارداد به بیمار اعلام کند که در موقع ترخیص، غافلگیری اتفاق نیفتد. این اعتمادسازی برای توسعه گردشگری سلامت بسیار اهمیت دارد.» معاون درمان وزارت بهداشت اعتماد سازی را حاصل 2 امر دانست: «اول کیفیت که با رعایت استانداردهای بخش‌های آی‌پی‌دی و اعتباربخشی اتفاق می‌افتد و دوم قیمت و شفافیت آن و اعلام رسمی این قیمت‌ها از سوی بیمارستان و عقد قرارداد با بیماران که رافع مشکلاتی خواهد بود که درحال حاضر بین برخی بیمارستان‌ها و بیماران خارجی اتفاق می‌افتد.»

برای بیماران خودمان هم جا نداریم
       از احمدرضا سروش رییس بیمارستان شریعتی درباره وضعیت استانداردهای مربوط به IPD در بیمارستان شریعتی پرسیدم. پاسخ داد: «واقعیت این است که ما برای بیماران خودمان هم جا نداریم چه برسد به اینکه بخواهیم به دنبال بیمار خارجی باشیم.» وی اما تدوین و اجرای استانداردها را به طور کلی مثبت ارزیابی کرد: «به نظر من این استانداردها محرکی خواهد بود برای بیمارستان‌ها که خودشان را به استانداردهای روز دنیا برسانند.» رئیس بیمارستان شریعتی درخصوص برگشت سرمایه‌ای که برای رسیدن به این استانداردها باید هزینه شود اظهار داشت: «بیمارستان‌ها که مریض خارجی را به رایگان درمان نمی‌کنند. به‌هرحال این هزینه‌ها از بیماران گرفته می‌شود. وقتی یک بیمار خارجی به بیمارستانی بیاید، به دنبال خود منابع اقتصادی و اعتبار برای نظام به همراه دارد. ضمن اینکه جایگاه آن بیمارستان و دانشگاه در مجامع بین‌المللی بالاتر می‌رود.

همه اینها تاثیرگذار است.» وی به رقابتی که در دنیا برای جذب بیماران خارجی وجود دارد اشاره و تصریح کرد: «کشورهای اروپایی مثل سوییس و کشورهایی مثل هند و ترکیه و دیگر کشورها به دنبال جذب توریست هستند. بالاخره همه دنیا روی بحث توریسم دارند کار می‌کنند و می‌تواند برای کشور جزو منابع خوب باشد. ما باید شرایطی فراهم کنیم که از شرایط رقبا بهتر باشد. ولی به دلیل اینکه بیمارستان شریعتی یک بیمارستان ارجاعی است، بعضی مواقع ما شرمنده مردم خودمان هم می‌شویم چون برای بستری کردن مردم تخت کافی نداریم.» سروش در پایان تصریح کرد: «ما اگر قرار باشد بیمار خارجی پذیرش کنیم، ‌ظرفیت اکسترا ایجاد می‌کنیم. یعنی می‌خواهیم حقی از مردم خودمان زایل نشود.»

بیمارستان‌های تک‌تخصصی برای IPD مناسب هستند
       رئیس مجتمع بیمارستانی رسول اکرم(ص) هم از دستورالعمل ایجاد بخش بین‌الملل در این بیمارستان خبر داد ولی تصریح کرد که زیرساخت لازم را برای ایجاد چنین بخشی ندارند. وی گفت: «با توجه به شلوغی و ازدحام بیمارستان‌های دولتی و زیرساخت‌هایی که درحال حاضر ما در اختیار داریم و کمبود تخت بستری، زیرساختی برای ایجاد فضای IPD در بخش دولتی وجود ندارد. حداقل ما در این بیمارستان این فضا را نداریم.»

 نادر توکلی در تشریح راهکارهای موجود گفت: «باید سرمایه‌گذاری لازم توسط سرمایه‌گذاران بخش خصوصی انجام شود. بخش خصوصی باید وارد شود و این فضا را ایجاد کند.»

        رئیس بیمارستان رسول اکرم(ص) با تاکید دوباره بر نداشتن فضای فیزیکی و امکانات و تجهیزات لازم در این بیمارستان اضافه کرد: «ما اگر حتی یک تخت هم بتوانیم اضافه کنیم، آن را در اختیار بخش دولتی قرار می‌دهیم چون انقدر ازدحام در بیمارستان ما زیاد است که عملا شدنی نیست.» توکلی در پایان بیمارستان‌های تک‌تخصصی را گزینه‌های مناسبی برای حرکت در جهت ایجاد بخش‌های بین‌المللی معرفی کرد.

به نـام ما، به کـام دیـگران
       با حمیدرضا تقی‌پور معاون درمان بیمارستان بقیه‌الله(عج) درباره ایجاد بخش ویژه بیماران بین‌الملل گفت‌وگویی انجام دادیم که در پی خواهد آمد:

 آیا در ارتباط با ایجاد استانداردهای مربوط به «آی‌پی‌دی» از طرف وزارت بهداشت دستورالعملی برای شما ارسال شده‌است؟
       سه ماه پیش از طرف وزارت بهداشت به ما اعلام شد که برای اینکه بتوانیم مجوز پذیرش بیمار در بخش گردشگری سلامت بگیریم، یک الزاماتی وجود دارد. حدود 100 آیتم بود که به ما اعلام شد. آیتم‌ها مشخص می‌کردند که بخش بیماران بین‌الملل باید چه ویژ‌گی‌هایی داشته باشد. ما این آیتم‌ها را در بیمارستان اجرا کردیم تا اینکه هفته گذشته بازرسان مجددا آمدند، بازرسی کردند و بالاخره این امتیاز را به ما دادند و گفتند که استانداردهای بخش شما کامل است.

چطور توانستید همه استانداردها را ایجاد کنید؟ بعضی از این استانداردها در سطح واقعا بالایی هستند و ایجاد آنها هزینه زیادی می‌طلبد.
       ببینید ما دو بخش گردشگری سلامت خیلی خوب داریم. البته در یکی از این بخش‌ها هموطنان ایرانی هم بستری می‌شوند. ولی یکی از این بخش‌ها فقط مخصوص بیماران خارجی است. یا اینکه به عنوان مثال لابی ما را اگر ببینید در حد یک هتل پنج ستاره است.

مبلمان مدرن و خوبی دارد، یک کافی‌شاپ دارد. مراجعه سران کشورهای دیگر به بیمارستان ما زیاد است. مثلا از کشورهای سوریه، عراق و دیگر کشورها. بخش مخصوصی که ما داریم درواقع یک سوئیت است که داری یک تخت و سونا و جکوزی است. این اتاق مجهز به اینترنت، رایانه، ‌خط مستقل، مترجم و حتی شبکه‌های مجاز ماهواره برای توریست‌ها است. به خاطر اینکه اکثرا بیماران خارجی ما از کشورهای عربی هستند، ما یک مترجم 24 ساعته عربی در این سوئیت داریم. یک کافی‌شاپ و ملحقاتش هم کنار این سوئیت قرار دارد. یک بخش وی‌آی‌پی هم داریم که آن هم تک اتاقه است و مورد استفاده هموطنانی قرار می‌گیرد که دوست دارند شارژ جداگانه‌ای پرداخت کنند و نهایتا یک بخش دیپلمات هم با 8 تخت در دست تاسیس داریم که آن «سوپروی‌آی‌پی» است و دارای یک سوئیت 30‌ متری و یک سوئیت 40 متری خانوادگی است که یک اتاق خواب جداگانه دارد.

به نظر شما بیمارستان‌های خصوصی توان ایجاد چنین استانداردهایی را دارند؟
       بیمارستان‌های خصوصی هم اگر برای آنها آورده وجود داشته باشد، توان ایجاد آن را دارند. البته این کار با k دولتی شدنی است. حداقل باید دوبرابر تعرفه عادی موجود برای پذیرش بیماران بین‌الملل در نظر گرفته شود.

در این صورت بیمارستان‌ها حاضر به ایجاد این استانداردها می‌شوند.2 نوع استاندارد برای بیماران خارجی باید رعایت شود. یکی «استانداردهای مراقبتی» است مانند هتلینگ و دیگری «مراقبت‌های پزشکی و درمانی» است که با مراقبتهای درمانی در حالت عادی متفاوت است. ما در این بیمارستان از بهترین اساتید تخصص‌های مختلف در درمان‌ بیماران بین‌المللی استفاده می‌کنیم.

تفاوت در مراقبت‌های هتلینگ قابل قبول است. به نظر خود شما این ناعادلانه نیست که من ایرانی باید توسط دستیار پزشک درمان شوم ولی یک بیمار خارجی توسط یک استاد؟
       هر کسی در کشور حق انتخاب بیمارستان برای درمان دارد. ما سه نوع بیمارستان داریم. نوع اول بیمارستان‌های خصوصی هستند که اساتید در آنها حضور دارند. نوع دوم بیمارستان‌های دولتی غیرآموزشی هستند که در آنها هم اساتید به درمان بیماران مبادرت می‌کنند و نوع سوم دولتی و آموزشی هستند. بیمار بر اساس نیازها و امکانات خودش بیمارستانی را برای درمان انتخاب می‌کند. عرض من این نیست که خدای ناکرده کسی که به بیمارستان دانشگاهی مراجعه می‌کند، در درمان او کوتاهی می‌شود. نه. آن بیمار، «سوپروایز» می‌شود.

 یعنی استاد به همراه دستیارش با هم به درمان وی مبادرت می‌کنند. الان در دنیا بیمارستان‌های دانشگاهی از نظر کیفیت و نوع درمان بهتر از بعضی بیمارستان‌های خصوصی هستند.

درصورتی‌که بر بیمارستان‌های آموزشی نظارت خوبی وجود داشته باشد، بهتر از بیمارستان‌های خصوصی هستند برای اینکه استاد باهمراهی یک دانشجوی آماده، جوان، پرشورونشاط، باانگیزه و در عین‌حال با مطالعات به روز بیمار را درمان می‌کند. استاد ممکن است ماهی یک بار هم کتابش را باز نکند ولی دستیار به دلیلی اینکه درحال درس خواندن است و باید امتحان بدهد، با آگاهی از علم روز به اتاق عمل می‌رود و عمل او را یک استاد باتجربه سوپروایز می‌کند. به این معنی که عمل را با هم انجام می‌کند.