تأثیر ازدواج‌های فامیلی و از دست دادن نژادهای مهم کشور

به گزارش شفاآنلاین : محمود تولایی - رییس انجمن ژنتیک ایران؛ در میزگرد تخصصی ارتباط ژنتیک و محصولات تراریخته با اشاره به اینکه در هر نوع اقدام توسعه ای نیازمند گفتمان با سازمان محیط زیست و نگرش‌های محیط زیست هستیم، اظهار داشت: وقتی در ازدواج های انسانی، ازدواج دو هم خون صورت می‌پذیرد، اگر اختلال ژنتیکی در این خانواده وجود داشته باشد در این صورت وقتی دو ویژگی یکسان در کنار هم قرار می‌گیرد، غالب می‌شود و احتمال پیدایش نقص ژنتیکی بیشتر می‌شود، در محیط زیست هم به همین شکل است.

تولایی به تعریف تراریخته و چگونگی پیدایش آن پرداخت و گفت: در سال 1970 با تکمیل اطلاعات دانشمندان از ساختار ژن و همین طور ساخت تجهیزاتی که امکان دست ورزی و کارکردن با ژنوم، جدا کردن قطعه ای از ژن و مهندسی کردن آن را فراهم کرد، ژنتیک مدرن متولد شد. با این قابلیت‌ها بشر توانست بر برخی از قطعات ژنی درون موجودات زنده از میکرو ارگانیسم ها، باکتری ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها، گیاهان و یا حتی استخراج ژن از نمونه سلول‌های خونی یا بافت‌های دیگر و جدا کردن قطعه ای از ژن و مطالعه آثار و نقش آن ژن مسلط شود.

رییس انجمن ژنتیک ایران افزود: امکان قابلیت استفاده در راستای نیاز، ذهن دانشمندان را تحریک کرد و این قابلیت‌ها سبب شد که ما بتوانیم برخی از ژن‌ها را درون برخی موجودات دیگر منتقل و آثارشان را مطالعه کنیم.

وی ادامه داد: وقتی گونه‌هایی مثلاً گوزن‌ها یا موجودات مهم دیگری را در طبیعت محصور می‌کنیم و به وسیله اقدامات بشر و اتوبان‌ها و امثالهم و ملاحظات زیست محیطی شان را نمی‌بینیم سبب می‌شود ازدواج‌های هم خون زیادتر شود و همین مسئله سبب می‌شود طی دو سه نسل ما نژاد مهمی را در کشور از دست دهیم یا دچار اختلالات و نقص‌هایی شویم  که در آینده بگوییم ضرر کردیم و گونه‌های ارزشمند طبیعی را از دست دادیم.

رییس انجمن ژنتیک ایران متذکر شد: بنابراین در هر نوع اقدام توسعه ای هم نیازمند گفتمان با سازمان محیط زیست و نگرش‌های محیط زیست هستیم و هم چاره اندیشی و اینکه چگونه توسعه را با الزامات حفاظت و حراست از محیط زیست هم راستا کنیم.

در ادامه این گفت‌وگویی رادیویی با موضوع ارتباط ژنتیک و محصولات تراریخته و برگزاری دومین کنگره بین المللی و چهاردهمین کنگره ژنتیک ملی ایران، امیر میمندی پور - عضو هیئت مدیره انجمن ژنتیک ایران و دبیر اجرایی این کنگره با بیان اینکه از مهندسی ژنتیک در میکرو ارگانیسم‌ها دو استفاده می‌توانیم بکنیم، عنوان کرد: یکی میکروارگانیسم‌ها به عنوان حامل و نگهدارنده آن ژن است و دیگری استفاده از خود میکرو ارگانیسم‌ها در بیوتکنولوژی در صنایع مختلف.

وی با ذکر مثالی برای تفهیم کاربرد مهندسی ژنتیک در میکرو ارگانیسم اظهار داشت: امروزه از میکرو ارگانیسم‌ها در صنایع مختلفی برای تولید محصولات استفاده می‌کنیم، برای مثال امروزه در بسیاری از افزودنی‌های خوراکی که در صنایع تولید گوشت مصرف می‌شود از جمله آنزیم، آمینو اسیدها و ویتامین‌ها توسط میکرو ارگانیسم‌ها، با انتقال ژنِ تولید کننده این محصولات به داخل میکروارگانیسم‌هایی که پر تولید هستند و به سرعت تکثیر پیدا می‌کنند که تحت شرایط بسته، قابل کنترل هستند، می‌توانیم تعداد زیادی از این افزودنی‌ها را تولید کنیم.

در ادامه میمندی پور به دومین کنگره بین المللی و چهاردهمین کنگره ژنتیک ملی ایران اشاره کرد وگفت: این کنگره دو سالانه برگزار می شود و در سال آینده در یکم تا سوم خرداد ماه سال 95 در محل همایش های بین المللی  دانشگاه شهید بهشتی برگزار خواهد شد.

دبیر اجرایی دومین کنگره بین المللی و چهاردهمین کنگره ژنتیک ملی ایران به محورهای این کنگره پرداخت و عنوان کرد: محورهای ما هم متناسب با ژنتیک گیاهی، جانوری، انسانی ژنتیک ریز سازگارها یا میکرو ارگانیسم‌ها، شاخه محور ذخایر ژنتیکی، محور سلول های بنیادی، موارد ایمنی زیستی و آخرین دستاوردهایی که در این زمینه‌ها در بخش‌های مختلف ژنتیک به بررسی خواهیم گذاشت و محققین، دانشمندان، دانشجویان آخرین دستاوردهایشان را در این کنگره ارائه خواهند کرد.

وی افزود: تا این لحظه حدود 30 نفر از محققین و دانشمندان برتر دنیا را دعوت کرده ایم که در شاخه های مختلف برآوردهای خودشان را ارائه خواهند کرد و فکر می‌کنیم در حدود 1500 الی 1700 نفر ثبت نام کنندگان خارجی ما است که چیزی در حدود 10 درصد از شرکت کنندگان ما از مهمانان خارجی در این کنگره داشته باشیم.

در این رابطه اصغر مبارکی - مدیرکل دفتر موزه تاریخ طبیعی و ژنتیک سازمان حفاظت محیط زیست وظیفه اصلی سازمان حفاظت از محیط زیست را حفظ تنوع زیستی موجود فعلی در طبیعت بیان کرد و گفت: رسالت و کارکرد سازمان محیط زیست به عنوان یک سازمان ناظر بحث حفاظت از تنوع ژنتیکی و تنوع زیستی خواهد بود. علیرغم فعالیت‌های علمی که انجام می‌شود که در جهت ایجاد ژن و یا ساختارهای جدید ژن‌ها، رسالت اصلی ما حفظ تنوع ژنتیکی و تنوع زیستی موجود فعلی در طبیعت است.

وی حفظ گیاهان و جانوران منحصر به فرد در ایران را از رویکردهای سازمان حفظ محیط زیست برشمرد و تصریح کرد: کشور ما با توجه به گونه‌های متعدد گیاهی و جانوری در حوزه خاورمیانه و هم در مقایسه با کشورهای دیگر دارای تنوع قابل ملاحظه ای است.

مبارکی ادامه داد: تاکید ما در تنوع گونه‌های موجود به ویژه روی گونه‌های اندمیک است و فقط گونه‌هایی هستند که در ایران منحصر هستند. خاستگاه بسیاری از گونه‌های اقتصادی کشاورزی که الان در دنیا مرسوم است و کشت و بهره برداری می‌شود، حتی گونه‌های جانوری، ایران بوده و حفظ این تنوع برای ما بسیار مهم و حائز اهمیت است.

مدیرکل دفتر موزه تاریخ طبیعی و ژنتیک سازمان حفاظت محیط زیست متذکر شد: میزان تاثیری که نمونه‌های تراریخته یا محصولات جدید می‌توانند در تنوع زیستی داشته باشند، یک موضوع علمی بسیار پیچیده است. تغییر ساختار یا تغییر سیمای طبیعی یک اکوسیستم قطعاً تغییراتی در ترکیب آن ایجاد خواهد کرد.

مبارکی به اهمیت یکپارچگی جمعیت و زیستگاه‌ها و ارتباط آن با ژن‌ها گفت: با توجه به فعالیت‌های توسعه ای که انجام می‌شود متاسفانه جمعیت‌های یکپارچه تکه تکه می‌شوند و وقتی این مسئله رخ می‌دهد، ارتباط بین این جمعیت‌ها از بین می‌رود حتی در مواردی که ساختار جمعیتی این گونه‌ها از طریق کولیدری با هم در ارتباط هستند این ارتباط قطع می‌شود و هر چه جمعیت کوچکتر باشد و این ارتباطات کمتر باشد، انتقال این ژن هم کمتر خواهد بود.

وی در خصوص عواقب کوچکتر شدن ارتباطات متذکر شد: این جمعیت کم، ژنی را در خودش دارد و احتمال اینکه این ژن را در زمان کمتری از دست بدهیم، خیلی زیاد است، بنابراین در فعالیت‌های توسعه ای توجه به این موضوع که بتوانیم یکپارچگی جمعیت و زیستگاه‌ها را تا حد امکان حفظ کنیم که باعث ارتباط بین جمعیت‌ها و افراد مختلف و ارتباط ژن بشود برای ما خیلی مهم است در این صورت، قطعا ژن‌هایی که می‌تواند برای ما خیلی مهم باشد برای بقاء و استفاده آتی، از دست خواهیم داد.

همچنین کسری اصفهانی - عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی ژنتیک و زیست فناوری و عضو انجمن ژنتیک ایران، پژوهشگاه ملی ژنتیک و زیست فناوری را یکی از معتبرترین مراکز تحقیقاتی مهندسی ژنتیک معرفی کرد و گفت: به‌خاطر رسالتی که پژوهشگاه ملی ژنتیک و زیست فناوری دارد زمینه‌های مختلفی کار می‌شود. سه پژوهشکده مشخص داریم پژوهشکده بیوتکنولوژی انسانی که روی مباحث مختلف با محوریت سرطان و سلول های بنیادی کار می‌کنند.

وی ادامه داد: پژوهشکده بیوتکنولوی کشاورزی که سه گروه مجزا در زیست فناوری دام و آبزیان، زیست فرآورده‌های گیاهی و بیوتکنولوژی کشاورزی با مفهوم اصلی یعنی تولید گیاه تراریخته کار  می‌کنند. بخش صنعت است پژوهشکده بیوتکنولوژی صنعتی که روی مود مختلف تولید انواع پروتئین‌ها با استفاده از میکرو ارگانیسم‌ها و موضوع بسیار جدید و مورد توجه بیولوژی سامانه‌ها کار می‌کنند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی ژنتیک و زیست فناوری و عضو انجمن ژنتیک ایران در خصوص پیشرفت کار و اقدامات صورت گرفته در بخش‌های مختلف این پژوهشگاه خاطرنشان کرد: در بیو تکنولوژی پزشکی هم در زمینه تشخیص و هم در زمینه درمان از بیوتکنولوژی می‌توانیم استفاده کنیم. در زمینه تشخیص در کشور خیلی خوب کار شده و انواع و اقسام بیماری‌های ژنتیکی با روش های مدرن قابل تشخیص است. دستاوردهای بسیار ارزنده ای در خصوص تولید دارو داشته ایم. در بخش صنعت انواع مواد در بخش‌های مختلف تولید شده و چند تا از این مواد به فاز صنعتی وارد خواهد شد. در بخش گیاهی، انواع و اقسام گیاهان ترنس ژنیک را تولید کردیم.