چرخ
جامعه را در کشور‌های غربی دانشگاه می‌چرخاند. دانشگاه است که دولت را
تغذیه می‌کند، دانشگاه چرخ جامعه را می‌چرخاند. کارهای بسیار عالی و زیبایی
در ایران صورت گرفته است مانند عسلویه اما اکثریت قریب به اتفاق این
اقدامات بر اساس سلیقه است و چون با نگاه علمی انجام نشده در حال نابود
کردن محیط زیست است. بودجه NIH (موسسه ملی بهداشت) که امسال به تصویب رسیده
است 32 میلیارد دلار است و حرف اول را در دنیا می‌زند و این بودجه بیشتر
از 35 هزار کار تحقیقاتی را در حوزه توسعه سلامت و...حمایت می‌کند.
بین 7 تا 10 درصد پروژه‌هایی که نوشته می‌شود، بودجه می‌گیرد. تقریبا 350
هزار پروژه توسط اساتید دانشگاه نوشته می‌شود که 35 هزار پروژه بودجه
می‌گیرد. من هم سال‌ها است که از دانشگاهی که در آن تدریس می‌کنم، حقوقی
دریافت نکرده‌ام بلکه پروژه تحقیقاتی نوشته و درآمد دریافت کرده‌ام. آنگاه
این کار تحقیقاتی به حوزه دولت می‌رود و دولت از آن استفاده می‌کند به این
دلیل است که می‌گویم چرخ دولت و جامعه را دانشگاه می‌چرخاند. تا زمانی که
در ایران از طریق مجلس، وزارت بهداشت و... به تحقیقات توجه نشود و برای
تحقیق و پژوهش دست و دلبازی نشود، برنامه‌هایی که اجرا می‌شود، برنامه‌هایی
سلیقه‌ای است که از بالا می‌آید و قطعا با مشکل روبه‌رو می‌شود. البته این
نحوه برنامه‌ریزی به این معنا نیست که برنامه‌ها موفق نخواهند بود، بلکه
بسیاری از آنها نیز موفق است اما هر برنامه‌ای که بر اساس تحقیق نباشد به
بن‌بست می‌خورد.
چندی
پیش در کنفرانسی در واشنگتن بودم و درباره انتخاب تحقیقات صحبت می‌کردم.
تحقیقاتی که دکتر مرندی در روستاهای ایران انجام داده است در آلاباما و
می‌سی‌سی‌پی انجام می‌شود، فقط به این خاطر که کار تحقیقاتی بوده و نتیجه
داده است .NIH بودجه بسیار هنگفتی خرج می‌کند تا آنچه را محققان در
آزمایشگاه انجام می‌دهند در جامعه به اجرا در آورد.سپید
محسن بازرگان-استاد دانشگاه چارلز درو آمریکا
