طبابت تجار در داروخانه‌ها

 مصرف دارو يکي از راه‌هاي درمان بيماري است. دارو‌ها هستند تا درمان را کامل کنند اما همين حلال مشکل وقتي خودسرانه مصرف شود خودش مي‌شود مشکل تازه.

سالانه 12هزار مورد عوارض دارويي در ايران گزارش مي شود

براساس آمار ايراني‌ها 10 تا 15 درصد مجموع دارو‌ها را بدون مشورت با پزشک و به صورت خودسرانه مصرف مي‌کنند. نرخ مصرف خودسرانه دارو در ايران حدود3 برابر ميانگين جهاني است. مصرف خودسرانه دارو عوارض جانبي بسياري در پي دارد. آنگونه که مرکز ثبت و بررسي عوارض ناخواسته دارويي کشور گزارش کرده است سالانه 12هزار گزارش پزشکي از عوارض دارويي به اين مرکز گزارش مي‌شود. همچنين آمارها مي گويد 8 درصد موارد بستري شدن بيماران در بيمارستان‌ها مربوط به عوارض ناشي از مصرف دارو ست که در نتيجه مصرف خودسرانه آن رخ مي‌دهد.

ابتلا به انواع سرطان‌ها، ناباروري، نقايص جسمي در نوزادان، بيماري‌هاي مفصلي، ازکارافتادگي کبد و کليه‌ها از عوارض مصرف خودسرانه دارو است.

مصرف آنتي‌بيوتيک در ايران 16 برابر استاندارد جهاني

ايراني‌ها براي خودشان يک پا پزشک شده‌اند و مشت مشت دارو مصرف مي‌کنند. اين مساله حتي اگر شامل برخي از دارو‌ها شود هم آمار مصرف دارو را بالا برده است. سازمان بهداشت جهاني در سال 2014 مصرف آنتي‌بيوتيک در ايران را 16 برابر استاندارد جهاني دانست. بر اين اساس آمار وزارت بهداشت مصرف بي‌رويه اين دارو در کشور باعث بستري 10 تا 20 درصد از بيماران در بيمارستان‌ها شده است . همين آمار مي گويد آنتي بيوتيک دارويي ست که در نيمي از نسخه هاي پزشکان عمومي تجويز مي شود. تجويزي که در بسياري ازموارد ضرورتي ندارد.

دکتر ايرج خسرونيا رئيس انجمن متخصصان داخلي ايران هم مصرف داروي آنتي بيوتيک در کشور را بالا مي داند و معتقد است اين دارو خود عاملي براي افزايش مصرف داروهاي ديگر هم شده است و به نوآوران مي‌گويد: «دو قلم داروي آنتي بيوتيک‌ها و مسکن در ايران بيش از همه مصرف مي‌شود. مصرف خودسرانه اين داروها باعث عوارض و بيماري‌هاي ديگر مي‌شود که همين باعث شده مصرف دارو براي درمان عوارض افزايش يابد.»

پزشکان هم مقصرند!

خسرو نيا البته مصرف بالاي آنتي بيوتيک و مسکن در ايران را نتيجه مصرف خودسرانه بيماران نمي‌داند و معتقد است: «البته اين مصرف هميشه هم خودسرانه نيست و پزشکان ما هم خيلي زياد از اين دو قلم دارو در نسخه‌هاي خود استفاده مي‌کنند. »

استفاده از اقلام دارويي بيش از حد در نسخه پزشکان را رسول ديناروند رئيس سازمان دارو و غذا نيزمورد تاکيد قرار ميدهد. او يکي از علت‌هاي مصرف غيرمنطقي دارو در کشور را ميزان بالاي اقلام دارويي در نسخه‌هاي پزشکان مي‌داند و مي‌گويد: «ميزان اقلام دارويي در ايران 3. 2 است که حتما بايد اين ميزان به زير سه برسد.»

مردم چوب قانون گريزي داروخانه ها را مي‌خورند

مصرف دارو در ايران بالا است اگر پزشکي داروي کمتري بنويسد بيمار رضايت چنداني از او نخواهد داشت و فکر مي کند به او توجه کافي نشده است. اين مساله اين پرسش را مطرح مي کند که چرا ايراني‌ها اين همه به دارو علاقه دارند و فکر مي‌کنند هر چه بيشتر بخورند زود‌تر خوب مي‌شوند؟

دکتر زهرا طباخي داروساز معتقد است همه داروها شامل آمار بالاي مصرف نمي شوند. او هم آنتي بيوتيک را بيشترين داروي مصرفي در ايران مي داند اما اين داروساز مردم را در اين زمينه مقصر نمي‌داند و معتقد است بنابر قوانين داروسازي مردم دسترسي آزاد به آنتي بيوتيک‌ها ندارند و به نوآوران مي‌گويد: «اين قلم دارو يا بايد در نسخه نوشته شود يا در بيمارستان بستري باشيد و پزشک تجويز کند عدم رعايت قانون در ميان پزشکان و داروخانه‌ها باعث شده است مردم بيش از اندازه از اين داروها استفاده کنند.» او اضافه مي کند:«وزارت بهداشت ناظر و قانون‌گذار است و ضعف در اجراي اين قانون ، داروخانه ها را از مجري سلامت مردم به مرکز تجاري تبديل کرده است.»

عوارضي که جان و جيب را درگير مي کند

چندي پيش رئيس سازمان غذا و دارو مصرف آنتي بيوتيک‌ها در کشور را غيرمنطقي خواند و درباره درصد تجويز داروهاي اضافه براي بيماران بخشي از شاخص مصرف دارو را مربوط به منطقي بودن مصرف آن داست و بخشي هم مربوط به شاخص‌هاي اقتصادي.

هزينه ناشي از مصرف خودسرانه دارو تنها با جان پرداخت نمي‌شود اين موضوع هزينه اقتصادي هم در پي دارد.

بنابر آماري که سازمان بهداشت جهاني گزارش کرده است سالانه 400 ميليون تومان در کشورهزينه مصرف بي‌رويه آنتي بيوتيک ها در کشور مي شود. اين در حالي ست که ايران يکي از مراکز مهم داروهاي گياهي در دنيا ست. در حالي که آنگونه که چندي پيش مجري طرح ملي گياهان دارويي سازمان جنگلها، مراتع و آبخيزداري کشور مطرح کرد سرانه مصرف گياهان دارويي در ايران را سالانه 25 گرم است. رقمي که در اروپا 900 گرم و در آمريکا 2 هزار و 500 گرم است يعني 100 برابر ايران.

گياه دارويي مهجور در نسخه ايراني

دکتر زهرا طباخي در پاسخ به اين سوال که چرا گياهان دارويي در نسخه هاي ايراني مهجور مانده است به نوآوران مي گويد:«در داروسازي آنگونه که جامعه تصور مي کند طبقه بندي داروي شيميايي و گياهي نداريم و بسياري از داروها تا صددرصد از گياهان دارويي ساخته مي شود.» او ادامه مي دهد:«گياهان دارويي در کشور ما بايد از مسيرهايي بگذرد تا بتواند مورد استفاده گسترده قرار گيرد؛ اول اينکه مسير علمي را بايد طي کند اما ما دانشکده هاي طب سنتي مان قدمت چنداني ندارد بايد اين گياهان به فرآورده تبديل شود و مسير ديگري که بايد طي کند اين است اينکه بايد شرايطي فراهم شود تا پزشکان ما در دوره هاي بازآموزي با علم روز در اين زمينه آشنا شوند.»،روزنامه نوآوران