پیشگیری از بیماری مانند سرمایه گذاری است

به گزارش شفا آنلاین،به نقل از سپید  خودمراقبتی مجموعه اقداماتی است که نه تنها بیمار انجام می‌دهد، بلکه افرادی که درکنار بیمار زندگی می‌کنند، یا افرادی که هیچگونه بیماری ندارند، هم باید انجام دهند. چراکه از وقوع بیماری پیشگیری کنند.

بخش مهمی از خودمراقبتی به کارهایی که در زمینه پیشگیری صورت می‌گیرد، برمی‌گردد. یعنی اصول علمی درست به عنوان آگاهی به بیمار منتقل می‌شود و او با به‌کارگیری آن زندگی بهتری دارد. پیشگیری مانند سرمایه‌گذاری است.

به این معنا که فرد با یک گرم هزینه در مبحث پیشگیری، می‌تواند یک کیلوگرم درمان برداشت کند. برای این کار تکنیک‌های مختلفی انتخاب شده است.

       اما دراین زمینه که چگونه می‌توان پیام‌های خوب را که برای سلامتی مردم موثر است، به آنها منتقل کرد؟ یکی از برنامه‌های خوب غربالگری است. سازمان‌های بیمه‌گر، وزارت بهداشت و سایر ارگان‌های مرتبط با سلامت، سعی دارند با اقدامات غربالگری به عنوان یک اقدام پیشگیری کننده خطرات بیماری و مرگ را در آینده به حداقل برسانند.

       در هر زمینه یک برنامه خودمراقبتی به موازات آن آمده که کارایی آن را ارتقا دهد. مثلا چگونه یک بیمار از رفتن به مطب پزشک بهترین نتیجه را بگیرد؟ مانند تهیه سوابق و شرح‌حال از خود یا گرفتن اطلاعاتی درخصوص داروهای تجویز شده. بعداز رفتن از مطب نیز برخی سوالات مهم است. مانند نوع تغذیه و اقدامات پیشگیرانه برای دوباره بیمار نشدن.

       اقداماتی که در زمینه مصرف دارو وجود دارد، از لحاظ اقتصادی قابل توجه است. زیرا بخش اعظم از هزینه‌های درمان مربوط به دارو است. بنابراین آگاهی‌بخشی در مصرف دارو می‌تواند در هزینه‌های آن و آثار جانبی دارو موثر باشد. مضراتی که در نحوه مصرف دارو وجود دارد، بر هزینه‌های سلامت می‌افزاید. به عنوان نمونه، خودمصرفی دارو. نگهداری دارو در منزل به بهانه بهینه مصرف کردن آن، کار صحیحی نیست، چراکه ممکن است تاریخ مصرف این دارو بگذرد. یکی دیگر از عوارض دارویی نیز برای افرادی است که در سنین بالاتری قرار دارند.

اینها برخی داروها را اشتباهی مصرف می‌کنند. به غیراز اینها، مشکلات دیگری هم وجود دارد. مانند فرهنگ مصرف دارو. مردم تصور می‌کنند، داروی خارجی از داروی ایرانی بهتر است. یا داروی برند بهتر از داروی ژنریک است! اما برخی تحقیقات از پژوهشگاه‌های دارویی نظری برخلاف تصور رایج را ثابت می‌کند. در بسیاری از موارد اینگونه نیست و داروی تولید داخل اثربخشی بهتری دارد.

       به طورکلی در زمینه خودمراقبتی، برنامه‌های مختلفی می‌توان تعریف کرد. حتی برحسب نوع بیماری‌ها. مثلا بیماران دیابتیک بیشترین موارد قطع پا را دارند. دراینگونه موارد، خود بیمار آگاهی کافی نداشته و بسیاری از اصول خودمراقبتی را رعایت نکرده است. برای انواع و اقسام بیماری‌ها می‌توان بسته‌هایی را طراحی کرد و آنها را به صورت جذاب به بیمار منتقل کرد.

       نکته دیگری که آثار اقتصادی بالایی دارد و کارفرماها آن را دنبال می‌کنند، بحث خودمراقبتی در محیط کار است. یعنی در محیط‌های کاری هرچه کارمند با استرس کمتری کار کند، سلامت بیشتری داشته و کارایی بهتری خواهد داشت. بنابراین کارفرماها هم انگیزه دارند که در جهت خودمراقبتی، نه تنها برای پرسنل بلکه برای خانواده‌های آنها اقداماتی را انجام دهند تا کارایی فرد کاهش پیدا نکند. طبق تحقیقات افرادی که در محیط های کاری بوده و دچار یکی از بیماری‌ها هستند، غیبت بیشتری دارند.
 در بررسی اسناد هزینه کارکنان دیده شده که مخارج سلامت در افرادی که بیش از یک ریسک فاکتور دارند، بالاتر است. افراد افسرده و مضطرب 70 درصد، افراد دیابتیک 35 درصد و افرادی که سیگاری هستند، نیز 20 درصد هزینه های بالاتری را نسبت به بقیه دارند.

بنابراین ابعاد اقتصادی و اجتماعی و سلامتی در خودمراقبتی وجوددارد که با ترویج نتایج خوبی حاصل می شود. اما خودمراقبتی در سیستم بهداشتی و درمانی به صورت یک الزام قرار نگرفته است یا اینکه منابع موردنیاز از طرف بیمه‌ها اختصاص پیدا نکرده است. درصورتیکه با ترویج خودمراقبتی هزینه بیمه‌ها هم کاهش پیدا می‌کند.

داوود دانش جعفری دکترای تخصصی اقتصاد و مشاورعالی وزیربهداشت