به گزارش شفاآنلاین ؛شاید شما هم در مورد مقداری فراموشکاری و کاهش توان ذهنی در طی دوران بارداری چیزهایی شنیده باشید؛ پدیدهای که آن را «مامنسیا» (momnesia) یا «چالش مغزی بارداری» مینامند. تاکنون پژوهشهای گوناگونی در مورد این پدیده به انجام رسیده و البته دست کم یک مطالعه، وجود آن را زیر سوال برده است، اما اگر بپذیریم این پدیده حقیقت دارد، در مدت بارداری چه اقداماتی برای کاهش اثرات این پدیده میتوان به انجام رساند؟
چالش مغزی بارداری حقیقت دارد اما...
با وجود آن که برخی خانمها در هنگام بارداری ممکن است احساس کنند که از قدرت ذهنیشان کاسته شده، ساختمان مغز در این دوره تغییری نمییابد.
اگر شما کتابهای آموزشی مربوط به بارداری را مطالعه کنید یا پای صحبت مادران باردار بنشینید، خواهید دید که چیزی به نام چالش مغزی بارداری وجود دارد. افزون بر این شواهد به دست آمده از تحقیقات مختلف نشان میدهد که حافظه زنان در دوران بارداری دچار اشکالاتی میشود. با این وجود، پژوهشها نشان میدهد که ظرفیت مغز در دوران بارداری دستخوش تغییر نمیشود.
چه عاملی سبب چالش مغزی بارداری میشود؟
بروز اشکالاتی در حافظه هنگامی که پرمشغله، کم خواب یا پر استرس هستید کاملا طبیعی است. تحقیقات نشان میدهد که نداشتن خواب کافی یا انجام چند کار به طور همزمان بر حافظه تاثیر میگذارد. به عبارت دیگر وقتی خوب نمیخوابید، قدرت ذهنیتان کمتر میشود.
تغییرهای ناگهانی در سطح هورمونها و تغییر اولویتها، از جمله عواملی هستند که میتوانند از عوامل بروز پدیده «چالش مغزی بارداری» باشند.
هورمونهای استروژن و پروژسترونی که بر مغز تاثیر میگذارند در مدت بارداری به 15 تا 40 برابر افزایش مییابند. این هورمونها بر تمام انواع سلولهای عصبی اثر میگذارند. هنگامی که یک مادر برای به دنیا آوردن فرزندش آماده میشود، تغییرات زیادی در میزان اکسی توسین روی میدهد که سبب انقباض رحم و تولید شیر در بدن میشود. همچنین تغییر سطح هورمونها برمدارهای مغزی نیز اثر میگذارد.
علاوه بر اینها، بارداری مسیر توجه شما را تغییر میدهد. البته بارداری بر ضریب هوشیتان تاثیری ندارد اما اولویتهایتان را دگرگون میکند. به زبان سادهتر، اگر فرض کنید که ذهنتان پر از قفسههای گوناگون است، سه قفسه نخست به کودک و هر آن چه مربوط به او است اختصاص مییابد. در واقع اولویتهای اصلی زندگیتان به نوعی به فرزندی که در راه است معطوف شده و به این ترتیب برخی از مواردی که تا پیش از این برایتان مهم بوده، اهمیت خود را از دست میدهند.
برخی مطالعات نشان میدهند که هورمونها بر حافظه فضایی (یعنی به یادآوردن آنکه مثلا یک شی مشخص کجا قرار دارد) تازه مادران و خانم های باردار تاثیر دارند.
تجربه «چالش مغزی بارداری»
زنانی که چالش مغزی بارداری را تجربه میکنند، شاید حدود 5 تا 10 بار در روز به اتاقی بروند تا به دنبال چیزی بگردند، اما یادشان برود که اصلا به دنبال چه چیزی به اتاق آمدهاند.
البته ممکن است ریشه بروز این گونه مشکلات به خاطر رویه تکاملی زندگی بشر باشد. این فرض مهم در دیدگاه تکاملی مطرح شده است که چنین نقص حافظهای برای مادران در فراموشی سایر مسائل و معطوف ساختن توجه بیشتری به نوزاد در نهایت به زن برای انجام بهتر وظایف مادری کمک میکند.
بسیاری از خانمهای باردار و تازه مادران، زمان زیادی را به فکر کردن درباره تغییراتی که کودک در زندگیشان پدید خواهد آورد و یا شیوههای درست مراقبت از نوزاد اختصاص میدهند. در نتیجه ممکن است حافظه کوتاه مدت این مادران با مشکلاتی روبرو شود.
با این روشها به بهبود حافظه تان کمک کنید
اگر در مدت بارداری احساس کردید که قدرت ذهنیتان به اندازه گذشته نیست، این میتواند برایتان اولین نشانه باشد تا دریابید همچنان که برای آمدن فرزندتان آماده میشوید، نیاز دارید که سایر حوزههای زندگیتان را تا حد امکان ساده کنید؛ چرا که زندگیتان در ماه های آینده نسبت به اکنون پیچیدگی به مراتب بیشتری را به خود خواهید دید.
به دنیا آمدن نوزاد یکی از اصلیترین دلایل بروز بیخوابی محسوب میشود. در اولین سال پس از تولد نوزاد، زنان به طور متوسط بیش از 700ساعت بیخوابی را تجربه میکنند. به این ترتیب مغز نمیتواند کارایی مناسبی برای سایر کارهایی که در کنار مراقبت از نوزاد انجام میشوند داشته باشد. با این وجود توصیههای زیر میتواند تا حدی از مشکلات پیش آمده بکاهد.
یادداشت کنید
کارهایتان را فهرست کنید و آنها را بنویسید. برای کارهای مختلف از خرید گرفته تا سوالهایی که قصد دارید از پزشک متخصص زنان و زایمان بپرسید حتما فهرستی تهیه کنید. حتما از یک برنامه روزانه استفاده کنید.
بیشتر بخوابید
شاید این کار برای تازه مادران دشوار به نظر برسد اما بسیار موثر است. بسیاری از این مادران به خواب عمیق بیشتری نیاز دارند و معمولا پس از داشتن یک هفته خواب کافی، بسیاری از عوارض چالش مغزی بارداری از بین می رود.
به خاطر داشته باشید اگر مشکلات حافظه مانع از رعایت مسائل امنیتی می شود یا سبب میشود نوزادتان را روی صندلی ماشین جا بگذارید، وضعیتتان نگران کننده است. در غیر این صورت، فراموشکاریتان طبیعی است و البته پس از مدتی از میان میرود.