شفا آنلاین>سلامت>جامعه پزشکی-همایش ها> پیوند سلولهای بنیادی برای ۶۶ بیماری امکانپذیر است و هم اکنون بیمارستان شریعتی در سال بالغ بر ۴۴۰ پیوند سلولهای بنیادی را انجام میدهد و ۸ مرکز درمانی دیگر نیز در کشور ایجاد شده است که سالانه ۲۰۰ پیوند سلولهای بنیادی در حوزههای مختلف خونی، سرطان، متابولیک و...را انجام میدهند.
به گزارش
شفا آنلاین، با
توجه به اهمیت این حوزه از پزشکی، سومین کنگره بینالمللی و ششمین کنگره
کشوری سلولهای بنیادی همراه با اولین کنگره پزشکی ترمیمی و نخستین کنگره
سالانه پرستاری توسط انجمن پیوند سلولهای بنیادی خونساز ایران با همکاری
پژوهشکده خون و آنکولوژی و پیوند سلولهای بنیادی دانشگاه علوم پزشکی تهران
در مرکز همایشهای سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد.
در این
کنگره استادان، اعضای هیات علمی و پرستاران بخشهای خون و آنکولوژی
بیمارستان شریعتی درباره جدیدترین یافتههای درمانی و مراقبت بالینی به
تبادل نظر پرداختند. سلولهای بنیادی، پیوند
سلولهای بنیادی خونساز،
پزشکی بازساختی و سلول درمانی، بانک سلول بنیادی خونساز و بانک بندناف
ازجمله محورهای این کنگره بود.
مبتلایان به سرطان توسط تیم پزشکی درمان شوند اردشیر
قوامزاده، رئیس کنگره و رئیس بخش پیوند مغز استخوان بیمارستان شریعتی با تاکید بر اینکه در این حوزه بیمار باید توسط یک تیم
درمان شود، گفت: «در ابتدا باید درمانی که در کشور برای حوزههای هماتولوژی
و آنکولوژی انجام میشود، مشخص شود. بیماران هماتولوژی، آنکولوژی، سرطان و
بیماران خونی غیرسرطانی باید توسط یک تیم درمان شوند.
در این تیم به جراحی
نیاز است که بیشتر کار آنکولوژی کند، برای مثال سرطان را عمل کند. بخشی
هم پزشکی و درمانی است که به فوقتخصصهای خون و سرطان اطفال و بزرگسالان
نیاز دارد. همچنین پرتودرمانی، البته متخصصان این رشته نباید شیمیدرمانی
هم انجام دهند، مانند آنچه اکنون در کشور ما انجام میشود. علاوه بر این در
این تیم باید یک پاتولوژیست خوب وجود داشته باشد که آسیبشناسی را خوب
خوانده باشد. به سایکولوژیست یا روانپزشک هم نیاز است که اثرات روانی
بیماری بر افراد را بررسی کرده و آنها را درمان کند. افرادی که بیماری
ژنتیکی دارند هم باید با تیم همکاری کنند تا بتوانند به طور کلی
بیماریهایی که سرطان و غیر سرطان هستند و به ژن نیز مربوط هستند را بررسی
کنند. این مجموعه تیمی است که میتواند به درستی مردم را درمان کند. چنین
مجموعهای میتواند به صورت یک قطب پزشکی نیز باشد.»
قوامزاده
افزود: «در ابتدا یک پزشک وجود داشت که همه بیماریها را درمان میکرد،
سپس تخصص و فوق تخصص ایجاد شد. با این حال فوق تخصصها هم نمیتوانند تمامی
بیماریهای زمینه تخصصی خود را درمان کنند. یعنی باید یک قطب پزشکی بر یک
بیماری خاص تمرکز بیشتری داشته باشد. با این روش در زمینه یک بیماری تجربه
بیشتری پیدا میکنند و بهتر میتوانند بیماران را درمان کنند.»
داروهای سرطان در ایران، گران و کمتاثیر اردشیر
قوامزاده، فوق تخصص خون و سرطان با بیان اینکه برای درمان سرطان دارو از
اهمیت بالایی برخوردار است، گفت: «من به وزیر نیز پیشنهاد کردم که داروهای
جدیدی که وارد میشود، به نسبت اثر دارو قیمتگذاری شود. قیمتگذاری دارو
سه عامل دارد، وزارت بهداشت، کمپانی که دارو را عرضه میکند و شرکتهای
بیمه. این عوامل باید داروها را بر اساس میزان اثری که دارند قیمتگذاری
کنند. اگر دارویی پنج درصد اثرگذاری دارد، باید پنج درصد قیمت پرداخت شود.
اگر دارویی صددرصد اثرگذاری دارد، باید بیمه شود تا مردم بتوانند به
راحتی از آن دارو استفاده کنند.»
قوامزاده ادامه داد: « اگر دارویی پنج
درصد اثرگذاری دارد و برای مثال دو ماه بر عمر بیمار میافزاید، دارویی
نیست که وارد شده و در ایران ثبت شود. اکثر داروهایی که وجود دارد دو هفته
یا یک ماه عمر بیمار را افزایش میدهند و با قیمتهای گران فروخته میشود.
این داروها به درد مردم نمیخورند. در کشورهای دیگر نیز این داروها را
قبول ندارند و اگر دارویی سه ماه عمر بیمار را افزایش ندهد، اجازه واردات
پیدا نمیکند. این نوع قیمتگذاری به تازگی در جهان ایجاد شده است. این روش
میتواند موجب رضایت بیشتر مردم شود. این روش بسیار منطقی است که بر اساس
تاثیری که دارو دارد، قیمتگذاری شود.»
حوزه سلولهای بنیادی مانند راکت صعود کرده است اردشیر
قوامزاده در توضیح عملکرد مرکز سلولهای بنیادی بیمارستان شریعتی گفت:
«این مرکز در زمینه هماتولوژی، آنکولوژی و سلولهای بنیادی خون ساز ایران
فعالیت میکند. در این مرکز از ۲۵ سال پیش تا کنون پیوند انجام میشود و در
این مدت نزدیک به ۶ هزار پیوند سلولهای بنیادی انجام شده و سالانه نیز
تقریبا حدود ۴۴۰ پیوند در این مرکز انجام میشود. ما هشت مرکز دیگر را نیز
آموزش دادهایم که در حال کار هستند، مانند مراکزی در بیمارستان طالقانی
شیراز، بیمارستان امیر کلای شمال، مشهد، کرمان و...»
قوام
زاده با تاکید بر اینکه مرکز شریعتی به اقتصاد کشور نیز پنج تا ۶ میلیارد
کمک کرده است، گفت: «همچنین بانک سلولهای بنیادی را هم ایجاد کردایم. حوزه
سلولهای بنیادی در کشور ما مانند راکت صعود کرده است. تعداد پیوندها
افزایش پیدا کرده است. بانک سلولهای بنیادی غیرخویشاوند با پنج طبقه
ساختمان در بیمارستان شریعتی ایجاد شده است.
برای پزشکی ترمیمی نیز ساختمان
دیگری ایجاد شده و به تازگی شروع به کار کرده است. البته باز هم به فضا و
متخصصان بیشتری نیاز است که از نظر اقتصادی نیز به کشور کمک میکند. برای
مثال بیماری که مبتلا به لوسمی است باید سه سال درمان شود که بعد از پنج
سال ۷درصد باقی میماند اما بیماری که پیوند میشود، بعد از ۲۵ سال هفتاد
درصد باقی میماند، یعنی از نظر اقتصادی بسیار مثبت است. در حال حاضر حدود
۷۰۰ پیوند در کل کشور در طول سال انجام میشود، که این نصف نیازی است که
وجود دارد.»
بهبود 70 درصدی مبتلایان به سرطان خون با پیوند محمد
جهانی، فوق تخصص خون و سرطان و از سخنرانان کنگره نیزگفت :«من در سال ۱۳۶۲ به عنوان فلوشیپ رشته خون و سرطان بالغین در
بیمارستان شریعتی شروع به کار کردم. سال ۶۲ بیمارانی که سرطان خون نوع حاد
داشتند، شیمی درمانی انجام میدادند. اما اگر بیمار به درمان جواب میداد،
برای پیوند در کشور ما امکانات وجود نداشت.
آن زمان پیوند در دنیا هم به
تازگی باب شده بود. متاسفانه بیماری مدتی خاموش میشد و بعد هم عود میکرد و
بیماران با عود بیماری از بین میرفتند. من به عنوان شاهد دیدهام که
پیوند مغز استخوان را دکتر قوامزاده در بیمارستان شریعتی برای اولین بار
در سال ۶۸ راهاندازی کردند. در کنگره امروز جوانی که آن زمان حدود ۱۸ سال
داشت و پیوند شده بود، نشان داده شد که امروز زنده است و همسر و سه فرزند
دارد و بعد از گذشت حدود ۲۶ سال هنوز زنده است. در حال حاضر پیوند در سرطان
خون نوع حاد اگر درست و به موقع انجام شود، ۷۰ الی ۸۰ درصد بیماران بهبود
پیدا میکنند. این پیوند در بیماران دیگر نیز به کار برده میشود و از آن
سال تا کنون حدود ۶ هزار پیوند با موفقیت نزدیک به ۷۰ درصد انجام شده است.»
خیّرین، آسایشگاهی برای بیماران پیوندی ایجاد کنند جهانی
با تاکید بر اینکه خوشبختانه در حال حاضر تنها در تهران چهار مرکز در
زمینه پیوند فعالیت میکنند، گفت: «در شهرستانها نیز مراکز پیوند راه
اندازی شده است. بیماری که پیوند میشود حداقل در بیمارستان شریعتی با او
صحبت میکنیم که حداقل باید ۶ ماه در تهران اقامت داشته باشد. این اقامت ۶
ماهه در تهران برای همه بیماران امکان پذیر نیست. پیشنهاد میکنم یک فرد
خیر مرکزی ایجاد کند که این بیماران بتوانند، این ۶ ماه را در آنجا استراحت
کنند.
بیمار در این مدت نمیتواند به شهرستان برود چون ممکن است به طور
ناگهانی، تبی به علت یک بیماری عفونی ایجاد شود. در این شرایط تا بیمار
بخواهد، خود را از شهرستان به تهران برساند، ممکن است در راه از بین برود.
اگر فرد خیری پیدا شود که مانند آسایشگاه معلولین، آسایشگاه بیماران پیوندی
را تاسیس کند و این بیماران نیازمند، بتوانند این ۶ ماه را در آسایشگاه
سپری کنند، کمک بزرگی به این بیماران است.»
بیمار نیازمند به پیوند، حمایت روانی هم نیاز دارد معصومه
رشیدی، کارشناس ارشد روانپرستاری نیز با تاکید بر
اینکه درمان سرطان به یک تیم کامل نیاز دارد، گفت: «مددکار اجتماعی، پزشک،
پرستار، روانشناس، روانپزشک، متخصص بازتوانی و... همگی باید در تیم درمانی
بیمار مبتلا به سرطان حضور داشته باشند. یک نکته حایز اهمیت این است که
بیمار مبتلا به سرطان باید از تشخیص بیماری خود مطلع بشود و اینکه آیا این
حق را برای انتخاب دارد؟ از نظر حقوقی بیمار این حق را دارد درباره تشخیص و
بیماری خود بداند و حتی پزشک و محل درمان خود را انتخاب کند، اما با این
حال تشخیص نهایی به عهده پزشک است.»
رشیدی
با بیان اینکه پرستاری پیوند در واقع یک قدم سختتر است، گفت: «شاید بتوان
گفت یکی از مراحل درمانی بسیار پیچیده و در عین حال بسیار تخصصی است، هم
برای پزشک و هم برای پرستار. پرستاری که در بخش پیوند کار میکند، یک
پرستار معمولی نیست و باید به بسیاری از جنبهها توجه داشته و با علم روز
به پیش برود. چون بیماری که برای پیوند به بیمارستان میآید، مانند دیگر
بیمارن در بخش جنرال بستری نشده، بلکه در اتاقهای ایزوله و انفرادی بستری
میشود. بنابراین بسیار مهم است که در کنار توجه به مشکلات جسمی بیمار به
حمایتهای روانی نیز توجه شود.»