دیکته سیمان به سلول بنیادی

 این سیمان‌ها بر سلول‌های بنیادی هم تاثیر دارند. سلول‌های بنیادی، سلول‌های مناسبی برای آزمایش این موضوع هستند که این سیمان‌ها قابلیت استفاده در انسان یا کار‌های کلینیکی را دارند یا خیر؟ از این رو از سلول‌های بنیادی برای بررسی کیفیت این سیمان‌ها استفاده می‌شود. از این سیمان‌ها همراه با سلول‌های بنیادی برای درمان پالپ زنده، سوراخ شدگی‌های ریشه دندان و دیفکت‌های استخوانی هم استفاده می‌شود.

یعنی درمان‌هایی چند وجهی هستند که یکی از وجوه آنها سیمان‌های کلسیم سیلیکاتی است و یکی دیگر از وجوه این درمان‌ها نیز سلول‌های بنیادی هستند. اما استفاده از این روش درمانی بسیار نو ظهور است یعنی با وجود اینکه حدود دو هزار مقاله منتشر شده در زمینه سیمان‌های کلسیم سیلیکاتی وجود دارد، اما مقالاتی که به سلول‌های بنیادی هم می‌پردازد، انگشت‌شمار است.

 قابلیت مهم سیمان‌های کلسیم سیلیکات این است که بافت‌های بدن روی آنها قبالیت رشد دارند و وقتی درون بدن قرار می‌گیرند، بدن آنها را به عنوان جسم خارجی تشخیص نمی‌دهد. ابتدا به علت PH قلیایی که این سیمان‌ها دارند، التهاب ایجاد می‌شود، اما پس از آن سلول‌ها می‌توانند به سطح این سیمان‌ها بچسبند و بافت‌های مختلف را ایجاد کنند.

یکی از ویژگی‌های سیمان‌های کلسیم سیلیکات این است که تشکیل بافت‌های سخت را تحریک می‌کنند. برای مثال اگر این سیمان‌ها را در پشت یک حیوان بکاریم، در آن ناحیه که بیشتر سلول‌های بافت همبند می‌سازند، نقش خود را تغییر داده و بافت سخت ایجاد می‌کنند. درواقع این سیمان‌ها به عنوان مواد هوشمند هم شناخته می‌شوند. یعنی موادی که به سلول‌هایی که قابلیت تغییر به سلول‌های دیگر را دارند، دیکته می‌کنند که عملکرد خود را تغییر دهند.

 برای مثال از یک سلول معمولی که کلاژن تولید می‌کند به سمت سلولی که بافت‌های سخت را می‌سازند، تغییر می‌کنند. سلول‌های بنیادی نیز می‌توانند به سلول‌های مختلف تبدیل شوند. سیمان‌های کلسیم سیلیکاتی به سلول‌های بنیادی دیکته می‌کنند که به سمتی که آنها می‌خواهند، حرکت کنند.

 در بافت‌های سخت مانند دندان وقتی که پوسیدگی ایجاد می‌شود یا روی پالپ باز می‌شود، دیگر حالت محافظ وجود ندارد. سیمان‌های کلسیم سیلیکات به سلول‌های بنیادی دیکته می‌کند که بافت سخت بسازند که دندان بار دیگر پوسته سخت داشته باشد که نقش محافظتی خود را ایفا کند.
مسعود پریرخ دندانپزشک و استاد دانشگاه