شفا آنلاین>اجتماعی>سلامت> محمد رئیسزاده، رئیس بسیج جامعه پزشکی کشور در آستانه هفتمین کنگره سلامت در حوادث و بلایا گفت: «12 سال پیاپی است که بسیج جامعه پزشکی درحال انجام اقدامات و تحقیقات علمی و تحقیقاتی و عملیاتی در برگزار کردهایم پیشگیری از حوادث و بلایا است.
به گزارش
شفا آنلاین،به نقل از سپپید یعنی از سال 82 تاکنون هردوسال یکبار کنگره سلامت
در حوادث و بلایا را برگزار کردهایم. شعار کنگره امسال، انسجام و هماهنگی
بینبخشی است و درواقع این شعار شاهکلید مشکل در بحث مدیریت بحران است.
هرکدام از دستگاههای متولی در کشور به تنهایی خوب عمل میکنند، اما مشکل
اصلی نبود انسجام و مدیریت و فرماندهی واحد است.
اقدامات ارگانهای مختلف
به صورت جزیرهای است. یعنی از سال 82 تاکنون و بعداز 12 سال که از زلزله
بم میگذرد، هیچگونه پیشرفتی از لحاظ مدیریت فرآیند و ساختار بهوجود
نیامده است.
مدیریت واحد و سیستماتیک که بتواند تمام جوانب را کنترل کند،
وجود نداشته است.
چراکه نوع نگاه ارگانها نسبت به سلامت در حوادث و بلایا
این بوده که بحران سازمانمحور است. متاسفانه سیستم مدیریت در کشور ما
فرابخشی و فراقوهای نیست. باید به سمت مدیریت فرابخشی پیش برویم. تا
زمانیکه این موضوع میسر شود، پیشرفتی در زمینه مدیریت بحران در کشور
نخواهیم داشت.»
رئیس
سازمان بسیج جامعه پزشکی در خصوص متولی اصلی مدیریت بحران گفت: «متولی
اصلی باید ارگانی باشد که تمام ارگانهای ذیربط را پای کار بیاورد.
درصورتیکه درحال حاضر چنین موضوعی متصور نیست. یعنی هلالاحمر، وزارت
بهداشت، نیروهای مسلح و سازمان مدیریت بحران همگی برای خود کار میکنند.»
سازمان مدیریت بحران درحد معاونت باقی مانده است! وی
افزود: «علیرغم اینکه قانون سازمان مدیریت بحران پنج سال به صورت آزمایشی
اجرا شد و در مجلس دوباره مورد بحث قرار گرفت. اما اکنون بعداز گذشت
یکسال از زمان تمدید آن، بازهم در مجلس جدی گرفته نشد. سازمان مدیریت
بحران، در حد یک معاونت در وزارت کشور است که به هیچ عنوان این جایگاه
توانمندی و هماهنگی و بهکارگیری ارگانهای اصلی در حوزه مدیریت بحران را
ندارد.
قانون سازمان مدیریت بحران باید به نحوی اصلاح شود که جایگاه سازمان
مدیریت بحران از وضعیت فعلی حداقل تاحد معاونت ریاست جمهوری ارتقا پیدا
کند، تا توانمندی به کارگیری ارگانهای دولتی را داشته باشد. سازمان فعلی
حتی نهادهای دولتی را نمیتواند، دورهم جمع کند، چه برسد به نهادهای خارج
از دولت!»
رئیسزاده
ادامه داد: «در بسیاری از کشورها، برای مبحث سلامت در بلایا و حوادث، یک
وزارتخانه ایجاد شده است. حتی برخی از آنها نیز معاونتی درحد ریاست جمهوری و
سیستم فرماندهی واحد طراحی و اجرا کردهاند. بعضی از کشورها بعداز چندین
سال تجربه به این نتیجه رسیدند که بحث حوادث و بلایا، چه طبیعی وچه
غیرطبیعی را متمرکز کنند.
به دیگرسخن، جمعبندی درخصوص اینکه تمامی
ارگانها واحد باشند، نتایج بهتری را به دنبال دارد. از طرف دیگر ما در
مبحث آموزش به مردم نیز دچار چالش هستیم. چراکه در مواجهه با حوادث ناگهانی
مانند بارش شدید برف، مردم ما آمادگی و توانمندی لازم را به لحاظ
فراهمآوری سیستم گرمایشی و آب آشامیدنی و غذا برای مدیریت خانواده خود حتی
به مدت 24 ساعت ندارند. ممکن است 24 ساعت طول بکشد که نهادهای امدادی به
محل حادثه برسند. چه ارگانی وظیفه آموزش به مردم را دارد؟ باید بستهای
تعریف شود که امکانات اولیه حیات را داشته باشد.
اما هیچ متولی وجود ندارد
که محتوای این بسته را مشخص کند و بعد آن را آموزش داده و تحت پیگیری و
نظارت قرار دهد. چنانچه در کلانشهری مانند تهران حادثهای رخ دهد، تلفات
بسیار زیادی را به دلیل عدم آموزشها و عدم رعایت نکات ساده متحمل خواهیم
شد. متولی این قضیه کیست؟ سازمان مدیریت بحران؟ اگر هم متولی آن سازمان
مدیریت بحران باشد، تاکنون ورود پیدا نکرده یا توانمندی آن را ندارد.»
بسیج جامعه پزشکی به حوزههای مغفولمانده ورود میکند وی
با بیان اینکه برگزارکننده کنگره سلامت در حوادث و بلایا، سازمان بسیج
جامعه پزشکی است، افزود: «خطمشی سازمان بسیج جامعه پزشکی، ورود به
حوزههایی است که مغفول مانده است ما به هیچ عنوان به حوزههایی که متولی
داشته و سامان گرفته است، ورود پیدا نمیکنیم.
رسیدگی به حوزه سلامت در
بلایا و حوادث نیاز ضروری کشور است. چنانچه دراین عرصه توانمند باشیم، در
سایر عرصهها نیز توانمند خواهیم بود. اگر ساختارهای ما برای پاسخ به بلایا
که اوج قله نابهسامانی است، توانمند بشوند، یعنی درحالت عادی برای ارائه
خدمات معمول خود توانمند هستند. بسیج جامعه پزشکی متولی این امر نیست، اما
ناچار هستیم در آن ورود کنیم، در دوره قبل مخالفتهای بسیاری هم صورت گرفت.
مثلا سازمان مدیریت بحران ما را در صداوسیما تحریم کرد.»
رئیس
بسیج جامعه پزشکی کشور تصریح کرد: «به دلیل نبودن انسجام، موازیکاری در
کشور اجرا میشود. یعنی یک ارگان اقدامی را انجام میدهد و پیشرفت میکند و
از سویی ارگان دیگر از صفر شروع کرده و همان اندازه بودجه صرف میکند.
درحالیکه اگر این انسجام، وجود داشته باشد، هر ارگانی کار خود را انجام
داده و از هدررفت منابع و سرمایهها و نیروهای انسانی جلوگیری میشود.»
چالش 115 و هلالاحمر باید برطرف شود رئیسزاده
در خصوص مشکلاتی که در حوزه اورژانس وجود دارد، گفت: «چالش اورژانس 115 و
سازمان امداد و نجات هلالاحمر باید ازبین برود. این موضوع باعث اتلاف
هزینهها میشود. اورژانس پیشبیمارستانی درحوادث جادهای و دوراز شهر
سردرگم است. این موضوع هم نیاز به اصلاح ساختارهای قانونی که دراین کنگره
به آن نیز پرداخته میشود، دارد و هم به هماهنگیهای عملیاتی موجود بین
ارگانها نیازمند است.» وی گفت: « هدف این کنگرهها برسه وجه است. اول
اینکه بحث مدیریت بحران به یک مطالبه جدی و ادبیات برجسته در ذهن مسئولان
تبدیل شود. دوم ورود مباحث علمی روز دنیا که مرتبط با این جریان است، داخل
کشور و سوم اینکه نتایج عملی خوبی از آن حاصل بشود. یعنی بخش زیادی از
دلایل تشکیل سازمان مدیریت بحران مربوط به پیگیریهای دبیرخانه این کنگره
است. درحال حاضر هم رشته PhD مدیریت سلامت در حوادث و بلایا داریم. اولین
نشریه به زبان لاتین رسمی در همین زمینه منتشر شده و همچنین اولین پژوهشکده
سلامت در حوادث و بلایا نیز راهاندازی شده است که دبیرخانه دائمی کنگره
بوده و بیانیههای این کنگره را به صورت عملیاتی پیگیری میکند. اینها
دستاوردهای ثابت و ملموس کنگره است.»
وی
در رابطه با حادثه منا و حوادثی ازاین قبیل، گفت: «همکاران ما در دبیرخانه
کنگره 43 آیتم که درواقع به مدیریت جمعیتهای انبوه مربوط است، آنالیز
کردند. این آیتمها را به مسئولان بعثه و مقامات عراقی ارائه دادیم که مورد
استقبال آنها قرار گرفت. در واقع پروتکلهای علمی برای حوادثی که میتواند
تبدیل به بحران شود، تدارک دیده شده است.
این کنگره هم فرهنگسازی و هم
نتایج عملی ملموس را به دنبال داشته است. درضمن از کشورهای انگلیس، سوئد،
آلمان و نیجریه مهمانان طراز اول داریم. البته من امیدوارم تا روزی این
کنگره برگزار نشود و آن زمانی باشد که مدیریت بحران در کشور سامان و انسجام
بگیرد.»
رئیس سازمان بسیج جامعه پزشکی کشور گفت: «بسیج جامعه پزشکی به
صورت غیررسمی و بعد از انقلاب اسلامی و با حوادثی که در طول آن رخ داد،
تشکیل شد. جامعه ۴۱۵ هزار نفری شاغل در حوزه سلامت کشور، بسیار فراتر از
وظیفه اداری خود توانایی دارند، از این تعداد ۱۳۰ هزار نفر عضو بسیج جامعه
پزشکی هستند.»
رئیسزاده ادامه داد: «طی سالهای گذشته، اقداماتی همچون
راهاندازی بیمارستانهای صحرایی، اعزام تیمهای تخصصی و تکتخصصی،
ویزیتهای رایگان، اعزام تیمهای خارج از کشور، اعزام تیمهای پزشکی در
حوادث و بلایا را انجام داده که در نمونههایی از استفاده از این ظرفیت
بالا است.»
بهرهمندی ۱۱ میلیون نفر از از خدمات بسیج جامعه پزشکی در پنج سال اخیر رئیس
سازمان بسیج جامعه پزشکی کشور تاکید کرد: «در پنج سال اخیر بالغ بر ۱۱
میلیون نفر خدمت رایگان در مناطق محروم و صعب العبور ارائه کردهایم، که
دارای کیفیت خوبی در حوزههای درمانی و بهداشتی بوده است. حجم این خدمات
رایگان بالغ بر ۱۱۰میلیارد تومان بوده، همچنین چیزی بالغ بر ۳۲ هزار تیم
تخصصی و فوق تخصصی در مدت این چند سال به مناطق محروم و مرزی اعزام
کردهایم.
اهمیت این کار به لحاظ عددی یا تعداد خدماتی که ارائه شده و یا
به لحاظ ریالی عدد قابل توجهی نیست اما از این منظر که این خدمات در مناطق
محروم انجام شده است، یعنی مناطقی که دسترسی به خدمات بهداشتی- درمانی به
خصوص خدمات تخصصی سخت است، ارزشمند میشود.»
برنامههای در دستور کار سازمان بسیج جامعه پزشکی وی
درخصوص برنامههایی که در دستور کار این سازمان قرار دارد، گفت: «
پرداختن به سبک الگوی تغذیه سالم، بحث تعالی جمعیت، بحث کاهش دادن عوامل
خطرزا و یا ریزفاکتورها یکی از مباحثی است که در دستور کار سازمان قرار
دارد. سیاستهای افزایش جمعیت بحث بسیار مهمی است، چرا که وضعیت و سیر فعلی
جمعیت ما مهمترین تهدید برای آینده ایران است.
در یک حرکت انقلابی مسائل
گذشته در بحث کاهش جمعیت باید متوقف شود، روشهای گذشته نباید اعمال شود و
باید بهسمتی پیش رویم که این تهدید را به فرصت تبدیل کنیم.» رئیسزاده با
بیان ضرورت رایگانشدن ارائه خدمات به تمامی مصدومان و آسیبدیدگان سوانح و
حوادث کشور گفت:«باتوجه به حواشی بسیار زیاد و اتفاقات اخیر مثل حادثه
خمینیشهر و مشابه آنها میتوان همین خدمات فعلی را که به مصدومان سوانح
ترافیکی ارائه میشود را به همه مصدومان و سانحهدیدگان کشور تعمیم داد و
اینگونه بسیاری از مشکلات مراجعان به بیمارستانها را حل کرد.سپید