به گزارش شفا آنلاین، آشتی دادن کودکان محروم این سرزمین با کتاب، هدفی است که از 14 سال قبل اعضای انجمن حامی دنبال میکنند و تاکنون با ساخت 14 مدرسه و 4 کتابخانه و تجهیز یک مدرسه و 13 کتابخانه، ابعاد مهمی از این هدف را به ثمر نشاندهاند. عمده فعالان این انجمن را زنان تشکیل میدهند که به کمک اکیپهای تحقیق وبررسی، مناطق محروم کشور را شناسایی و اقدام به ساخت یا تجهیز مدارس و کتابخانه در این مناطق میکنند.
حمیرا حبیبی - معمار و رئیس هیأت مدیره انجمن حامی –گفت: از سال 1389 به فعالیتهای انجمن تعریف جدیدی اضافه و قرار شد در بخش آموزش و فرهنگ اقداماتی صورت گیرد تا مخاطبانی با سن و سال بالاتر هم از فعالیتهای انجمن بهرهمند شوند. به دنبال این تصمیمگیری ساخت و تجهیز کتابخانههای روستایی در دستور کار قرار گرفت.
پوران اسماعیلی - مهندس و عضو هیأت مدیره و مسئول روابط عمومی انجمن با
اشاره به اینکه مناطق محروم کشور مانند چاههای ویل هستند که براحتی پر
نخواهند شد و کمکها حکم قطرههایی را دارند یادآور شد: خوشبختانه طی 10
سال نخست فعالیت انجمن حامی 5 مدرسه ساخته شد، اما از آنجا که محتوای
فعالیت برای ما بسیار اهمیت دارد اقداماتمان تنها به تأمین میز و نیمکت و
امکاناتآموزشی و فرهنگی ختم نمیشود و به دنبال تأثیرات عمیق بر کسانی
هستیم که به دلیل زندگی در مناطق محروم کشور، از فرصت دانش اندوزی، ارتقای
سطح سواد و سایر شعاعهای آموزشی بهره نبردهاند. به همین دلیل پشتیبانی از
مدارس و کتابخانههای ساخته یا تجهیز شده را در فهرست اهداف خود قرار
دادهایم. همچنین در سال یک مرتبه همه کتابداران روستاها را در یک همایش
گرد هم جمع و برای آنها کارگاههای آموزشی برگزار میکنیم.
ضمن اینکه مهر ماه هر سال، مقدار زیادی لوازم التحریر به مناطق محروم ارسال میکنیم که این تعداد در مهر ماه سالجاری به 5 هزار بسته رسید. علاوه بر این لوازم ورزشی، کولر، آب سرد کن و سایر ملزومات را هم برای مدارس مناطق محروم تأمین میکنیم. در بخش کتابخانهها و تجهیز آنها نیز خوشبختانه اقدامات مفصلی صورت گرفت. علاوه بر میز و صندلی و قفسههای کتاب مناسب، کتابخانههای حامی مجهز به بیش از 2000 جلد کتاب سایت و رایانه هستند ضمن اینکه در روستاهای دور افتاده L. C. Dهایی برای نمایش فیلم در کتابخانهها تعبیه شده است.
همچنین کارگاههای نقاشی، کتابخوانی، محیط زیست کاردستی، سفالگری، گل بازی و... با حمایت انجمن حامی در کتابخانههای ساخته شده برگزار میشود.
عمده کتابها را نیز از طریق فهرست شورای کتاب کودک تهیه میکنیم و انتشاراتیهای مورد قبول در حوزه کودک و نوجوان و نهاد عمومی کتابخانههای کشور هم دراین زمینه همراهی میکنند و به این ترتیب کتب دارای مجوز را به اهدافمان اختصاص میدهیم. وی در خصوص نحوه تهیه کتاب گفت: انتشاراتیهای مورد قبول برخی از کتب را به صورت هدیه و برخی را با تخفیفهای خوب ارائه میکنند ضمن اینکه طی فراخوانهای مختلف، از اهدای کتاب توسط اقشار جامعه هم استقبال میکنیم و پس از بررسی دقیق، کتب قابل استفاده را به مناطق محروم کشور ارسال میکنیم.
فرهنگسرای زندگی
طبق آمارهای موجود، بیشترین محرومیتها متعلق به استانهای مرزی کشور است.
رئیس هیأت مدیره انجمن گفت: البته به این معنا نیست که سایر نقاط کشور
عاری از محرومیت هستند چرا که چندی پیش در حاشیه استان تهران یا روستایی در
نزدیکی اسلامشهر کتابخانهای را تجهیز کردهایم. این در حالی است که برای
ساخت یا تجهیز کتابخانه، شاخصهای نیاز سنجی را مد نظر قرار میدهیم که
جمعیت بالای 1500 نفر، ترکیب جمعیتی، علاقهمند به نگهداری از کتاب و
کتابخانه، ویژگیهای کتابدار و سطح سواد در آن مناطق بواسطه وجود مدرسه از
جمله آنها است، البته در کشورمان روستاهای محروم و کم جمعیتی وجود دارد که
تنها یک کلاس درس، کفاف دانشآموزان روستا را میدهد و به عنوان مدرسه
آنها است.
بدیهی است چنین مناطقی با شاخصهای انجمن همخوانی ندارد، اما از آنها نیز غافل نشدهایم و برای اجرایی ساختن هدف خود، بتازگی طرح کوله کتاب را در منطقه سراوان استان سیستان و بلوچستان اجرا کردیم. مسئول روابط عمومی انجمن حامی در خصوص این طرح گفت: کولههای کتاب انجمن حامی بعد از طی کردن صدها کیلومتر در کوهها و درههای سراوان به دستان کودکان روستاها رسید و کودکان با شوق و اشتیاق غیر قابل توصیفی کولهها را در آغوش گرفتند. برای اجرای هر چه بهتر این طرح نیروهای هلال احمر یا آن دسته از فعالانی که رفت و آمد به روستاهای دور افتاده و صعب العبور جزئی از فعالیت هایشان است با ما همکاری میکنند و کولههای حاوی 100 کتاب با عناوین کودک، نوجوان، زنان و سایر موضوعات مورد نیاز جامعه را که از دیدگاه آموزش و پرورش و وزارت بهداشت تأیید شده است در کتابخانه، مدرسه یا مکان مناسبی از روستا قرار میدهند و معلمان روستاهای همجوار خود را به آنجا میرسانند و تعدادی کتاب برای دانشآموزان خود میبرند و بعد از مدتی برای تعویض کتابها باز میگردند. شبیه همین کار را دو سال قبل در قائنات استان خراسانجنوبی انجام دادیم و با تجهیز یک مینی بوس به بیش از 700 کتاب، کتابخانه سیاری به راه انداختیم که به بیش از 15 روستا سرویس میدهد.
این گونه است که در تمام این سالها یقین پیدا کرده ایم، یک کتابخانه در یک روستا و منطقه محروم، به اندازه یک فرهنگسرا، افراد آن منطقه را تغذیه میکند و گاهی برخی از این کتابخانهها مانند آنهایی که در سیستان و بلوچستان راهاندازی شدهاند، به تمام شهر سرویس میدهند.
کارنامه سبز
بعد از سالها فعالیت در این حوزه دریافتهایم مشارکت دادن جامعه محلی در
اقدامات مورد نظر، تأثیر بسزایی دارد و گاهی نیز ابتکار عمل همین
روستائیان، در پیشبرد هرچه بهتر امور مؤثر خواهد بود. البته باید به این
نکته اذعان داشت که مسئولان محلی در مناطق محروم کشور همراهی خیلی خوبی
دارند چرا که به دلیل فقر امکانات، ساخت چنین فضاهایی را به منزله یک
پایگاه فرهنگی و آموزشی مؤثر قلمداد میکنند. مانند ساکنان روستاهایی در
آذربایجان غربی و کردستان که ساخت و تجهیز کتابخانههای کوچک هم برای
ساکنان این مناطق کارایی بسیاری داشته و برایشان بسیار دلگرمکننده و
خوشایند بود.
اسماعیلی با یادآوری حرکت زیبای عبدالحکیم بهار در روستای رمین ادامه داد: وی که در حال حاضر در روستا نشریهای به راه انداخته است، بخشی از خانه خود را به کتابخانه اختصاص داده و اعضای انجمن هم کتاب، قفسه و سایر ملزومات را در اختیارش قرار دادهاند که بازتاب بسیار خوبی را به دنبال داشت و در جشنواره سراسری برگزار شده از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد، به عنوان برتر دست یافت. خوشبختانه وزارت فرهنگ و ارشاد به اقداماتی شبیه به فعالیتهای انجمن حامی اهمیت میدهد و به همین دلیل است که در کارگاههای آموزشی مختلف موفق به کسب مقام نخست شدهایم.
اتفاقی شور انگیز
تأکید داریم ساختمان مورد نظر در بهترین نقطه ساخته یا تجهیز شود تا از
این طریق بهترین اتفاق ممکن رقم بخورد به همین دلیل است که ساخت یا تجهیز
کتابخانه در مناطق محروم کشور که ساکنان آن از لحاظ سطح امکانات با
خانوادههای در حد زیر متوسط شهری هم قابل قیاس نیستند با استقبال بسیار
خوبی مواجه شده است، حمیرا حبیبی میگوید: با استفاده از کتابهای کمک درسی
انگیزه تحصیل افزایش پیدا کرده و دانشآموزان این مناطق احساس دیده شدن
میکنند و همین به آنها شخصیت محکم تری میبخشد.
در خصوص مدارس، موضوع تجهیز کارایی چندانی ندارد مگر اینکه به صورت موردی
وجود داشته باشد. ابتدا گروه تحقیق وارد عمل میشود مدارس مورد نیاز یا
نیمه تمام را شناسایی میکند و سپس بر اساس اولویتها و شاخصهای نیاز
سنجی، مدارس حداقل سه کلاسه ساخته میشوند. البته کارهای جانبی هم انجام
میشود.
به عنوان مثال در منطقهای کپرنشین میان شهرستانهای سرباز و
چابهار، 60 دانش آموز داشتیم که از مکان آموزشی محروم بودند به همین خاطر
انجمن کمک کرد و برای این دانشآموزان سرویس رفت و آمد تدارک دید تا آنها
به روستای مجاور بروند و از تحصیل باز نمانند، این گام نخست بسیار اثر بخش
بود تا اینکه خوشبختانه هفته گذشته مدرسهای سه کلاسه برای دانشآموزان
روستای قاسم آباد در منطقه دشتیاری چابهار افتتاح شد و دیگر نیازی نیست
برای بهره بردن از حق خود به روستای مجاور بروند. با ین حال از سال گذشته
سعی کردهایم خیرین را به سمت پرداخت هزینه سرویس دانشآموزان هدایت کنیم
تا حداقل کودکان و نوجوانان روستاهای محروم بتوانند از فضای آموزشی
روستاهای همجوار استفاده کنند. موضوع مهم دیگر برای ما بازماندگی از تحصیل
دختران مناطق محروم کشور است.
حبیبی با بیان این جمله ادامه داد: متأسفانه در مناطق محروم به دلیل نبود امکانات تحصیلی بیشتر دختران از ادامه تحصیل باز میمانند زیرا نمیتوانند مانند پسران براحتی به روستاهای مجاور بروند و همین موضوع باعث میشود ازدواج در سنین پایین در این مناطق شدت بگیرد. در حالی که با ساخت مدرسه میتوان به این مشکلات پایان داد. از این رویکی از شاخصهای مهم در ساخت مدارس، در اولویت قرار گرفتن مقطع راهنمایی است تا آمار دختران بازمانده از تحصیل و ازداوج پایین آنها کاهش پیدا کند.
آموزشهای مؤثر
از فعالیتهای دوست داشتنی انجمن حامی موضوع آموزش است. حمیرا حبیبی
افزود: با وجود پشتیبانی از مدارس احساس کردیم، آنچه را که در محتوای
آموزشی انتظار داشتیم محقق نشده است، از اینرو از سال 1390 کارگروه آموزش
را شکل دادیم که با استقبال خوب از سوی نهاد آموزش و پرورش استانها رو به
رو شد و به این ترتیب معلمان مناطق محروم تحت آموزش قرار گرفتند ضمن اینکه
معمولاً دانشآموزان این مناطق با زبان فارسی بیگانه هستند، از اینرو با
کمک یکی از همراهان انجمن طرحی را به اجرا در آوردیم تا دانشآموزان زبان
فارسی را بخوبی بیاموزند. علاوه بر این با برگزاری کارگاههای آموزش،
خلاقیت، محیط زیست، ریاضی، علوم، سعی داریم آخرین شیوههای آموزشی را
منتقل کنیم و برای معلمان کارگاههای تخصصی ترتیب دهیم تا آنها که دچار
رخوت و سستی انگیزه هستند را به پویایی رهنمون سازیم و برای مدیران،
کارگاههای خلاقیت و انگیزه ترتیب میدهیم.
عمق زیستن
حمیرا حبیبی با بیان اینکه دوران جوانیام در آرمانگرایی گذشت، گفت: این
احساس با من همراه بوده و هر از گاهی در ایستگاهی از زندگی بروز کرده است،
اما در طول 10 سالی که در این مرکز حضور دارم احساس میکنم انرژیام را
ازاینجا دریافت میکنم. اسماعیلی در پایان به این نکته اشاره کرد در شهرهای
بزرگ میخواهیم شبیه به هم زندگی و در رقابتی حضور پیدا کنیم که قصد
برنده شدن در آن را داریم در حالی که این احساس در مناطق محروم تا این حد
عیان نیست و حتی آنهایی که وضعیت مالی بهتری دارند در مراسم عزاداری و
شادمانی شبیه سایرین هستند.
خوشحالم که این مرکز قابل لمسترین ثمرهای را
که میتوانستم از زندگی برداشت کنم به من ارزانی داشته است، به زندگیام
عمق بخشیده و همین که میبینم کودکانی که تا چندی پیش رفتاری توأم با ترس و
خجالت بروز میدانند، اکنون با وجود یک فضای آموزشی و فرهنگی در محل
زندگیشان، اجتماعی شدهاند احساس نابی در وجودم زنده میشود و میدانم که
این تلاشها که در کاهش فقر نیز مؤثر هستند نتیجه داده و فاصله میان ما و
این کودکان و نوجوانان کمتر شده است.ایران