شفا آنلاین>اجتماعی>سلامت> آبان ماه سال گذشته که سامانه رسیدگی به شکایات تعرفهای خدمات سلامت، با همکاری وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی آغاز به کار کرد، متولیان 2 سازمان اطمینان دادند که به صورت شبانهروزی آماده دریافت و رسیدگی به شکایات مردمی هستند.
به گزارش
شفاآنلاین،به نقل از سپید این تعامل
اما مدت زیادی دوام نیاورد و گمانههایی ازسوی وزارت بهداشت مبنیبر سلب
اختیار نظارت از نظام پزشکی و پاسخ نظام پزشکی با این مضمون که «از ابتدا
هم اختیاری به ما داده نشده بود که حالا گرفته شود» این اقدام مشترک دو
سازمان را به حاشیه برد و آنها را مقابل هم قرار داد.
در نهایت آنچه اتفاق
افتاد تشکیل ستادی تحت عنوان
نظارتبر تعرفهها بود که محل آن در سازمان
نظام پزشکی، اما اعضای آن منتخب وزارت بهداشت بودند که بهطور مستقیم با
حکم شخص وزیر انتخاب شدند. اگرچه فلسفه تشکیل این ستاد، رسیدگی به تخلفات
تعرفهای کشور است، اما گشت و گذاری ساده در چند بیمارستان شهر و رویت
تفاوت در قیمت ارائه خدمات مشابه در بیمارستانهای مختلف، نشان از این دارد
که گویا هنوز آنگونه که باید نیست.
هزینهتراشی برای دریافت پول بیشتر گرچه
تحقیقات خبرنگار ما از روسای بیمارستانها برای روشن شدن علت این دوگانگی
به نتیجه روشنی نرسید، اما فحوای کلام مسئولین زیرمجموعه این مدیران، حاوی
نکات جالبی بود.
یکی از آنها میگوید: «اینکه امروز تعرفههای مختلفی برای
ارائه خدمات یکسان در بیمارستانها ارائه میشود به این دلیل است که
بیمارستانها هزینههای بسیار بالایی مخصوصا در هتلینگ دارند که در اکثر
اوقات، تعرفهها آن را جبران نمیکند.
لذا در این حوزه اقدام به
هزینهتراشی یا به اصطلاح پزشکی «کدسازی» میکنند.» وی توضیح میدهد:
«کدسازی به این معناست که برای یک عمل جراحی با هزینه متوسط، مثلا زمان
بیهوشی را طولانی یا فرایند بیهوشی را اضافه میکنند. این مساله منجربه
جبران Kهای مختلف از جیب بیمار و عاملی برای تعدد تعرفهها میشود.»
یکی
دیگر از پرسنل میگوید: «وقتی مستندات در این زمینه بررسی میشوند،
نمیتوان کسی را به عنوان متخلف معرفی کرد. چراکه بیمارستان ادعا میکند
فرایند جراحی این بیمار نیازمند صرف زمان بیشتر بوده و این اقدام از جهت
حفظ جان و سلامتی وی، ضروری بوده است. همچنین استفاده از برخی تجهیزات
پزشکی را که نیازی به استفاده از آنها نبوده، با این منطق، توجیه و ادعا
میکنند که فلان عمل جراحی در این مرحله دچار مشکل شده و ما مجبور شدیم این
تجهیزات را نیز مورد استفاده قرار دهیم. در صورتی که در عمل ممکن است این
اتفاق رخ نداده باشد.»
یکی
دیگر از مسئولان ریشه این معضل را مرتبط به ابلاغ کتاب ارزشگذاری خدمات
میداند و میگوید: «در این کتاب، بین پزشکی که به مدت 30 سال تومور مغزی
جراحی میکرده و شاگرد وی که تازه قدم به این عرصه گذاشته هیچ تفاوتی وجود
ندارد. این عدم تفاوت مثلا به جراح باسابقه برمیخورد و باعث این قبیل
رفتارها میشود.»
این
معضل اما در بیمارستانهای دولتی شکل دیگری دارد. رئیس بیمارستان امام رضا
(ع) مشهد معتقد است تجهیزات خاصی که در برخی جراحیها مورد نیاز است،
دارای یک تعرفه دولتی است. عبدالله بهرامی میگوید:
«اما اگر بیمار یک وسیله خاص را نخواهد و وسیله دیگری بخواهد از طریق امضای
یک رضایتنامه، با پزشک توافق میکند که مابهالتفاوت قیمت آن را
بپردازد.»
وی ادامه میدهد: «مساله دیگر این است که به دلیل تنوع زیاد،
قیمت برخی تجهیزات پزشکی اصلا مشخص نیست و در کتاب تعرفهها نیز ذکر نشده
است. لذا این مساله نیز باعث تفاوت در تعرفه ارائه خدمات میشود.»
صورتحساب متغیر و پرداختی ثابت بیمار رئیس
بیمارستان امیراعلم تهران ضمن تاکیدبر ثابت بودن نرخها و وجود نظارتها،
علت تفاوت در نرخ ارائه خدمات را متفاوت بودن اتاقها و شرایط خدمات
میداند و میگوید: «حتی اگر صورتحسابها متفاوت باشند، پرداختی بیمار باید
ثابت باشد.»
حسن توکلی ادامه میدهد: «یک بیمارستان
اتاق دو تخته دارد و دیگری دارای اتاق عمومی است. نرخ خدمات و لوازم نیز به
اختلافات کمک میکند.» وی با تاکیدبر اینکه درهر صورت هیچگاه K جراحی
تغییری نمیکند، تصریح میکند: «بعضی به اتاق خصوصی مراجعه و از سیستم خارج
میشوند و بعضی اتاق عمومی دارند. وجود یا عدم وجود همراه بیمار نیز در
این مساله دخیل است.»
توکلی با بیان اینکه درجه بیمارستانها نیز با هم
متفاوت است، خاطرنشان میکند: «گاهی زایمان یک مادر را پزشک تمام وقت انجام
میدهد و زایمان دیگری را پزشک غیر تمام وقت که منجربه تغییر صورتحساب
میشود.»
در این میان مسئولان سازمان نظام پزشکی همچنان دل خوشی از کتاب ارزشگذاری ندارند و ریشه این مشکلات را از آنجا میدانند. مدیرامور
انجمنها و موسسات پزشکی سازمان نظام پزشکی با بیان
اینکه در نسخه اصلی کتاب ارزشگذاری خدمات سلامت خیلی از ریزهکاریها لحاظ
شده است که ما در فرایند ترجمه کتاب و پیادهسازی آن، بضاعت علمی و اجرایی
لازم را نداریم، میگوید: «این مساله باعث عدم رعایت نسبتها و لحاظ نشدن
آن حاشیه اطمینانی میشود که در آمریکا وجود دارد. البته به این شکل نیست
که فقط ما با این دست معضلات روبرو باشیم و حتما در آمریکا نیز از این
مسائل وجود دارد.»
علی
مهرابی بهار برخی از این اشتباهات را ازنوع سیستمی میداند و ادامه
میدهد: «تعریف جزء فنی و حرفهای نیازمند برخی مبانی محاسباتی است که اگر
در آنها اشتباه کنیم، سهم پزشک یا بیمارستان متفاوت و باعث بروز برخی
مشکلات میشود. کمااینکه وقتی نمیتوانیم هزینه استفاده از یک دستگاه را
محاسبه کنیم، پس یک جای کار اشتباه بوده است.»
وی با یادآوری اینکه اصل
کتاب تعرفهگذاری خدمات سلامت بر این مبنا و ساختار بوده که امکان ارائه
چند کد به صورت همزمان برای یک خدمت وجود داشته باشد، تصریح میکند: «اما
از آنجاکه در ایران این زیرساخت وجود نداشت، بیمهها از همان ابتدا به این
سمت حرکت کردند که فقط از یک کد و نهایتا دو کد مشخص استفاده کنند.
از طرفی
دستورالعملهای مشخصی برمبنای کتاب به بیمارستانها ارسال نشده و ممکن است
یک بیمارستان بگوید من از این دو کد استفاده میکنم برای این خدمت و این
قیمت را تعیین میکنم و بیمارستان دیگر بگوید من از این سه کد استفاده
میکنم.»
ارائه یک راهکار مهرابی
بهار معتقد است که اگر علم خود را به روز کنیم، سیستم را به خوبی بشناسیم و
قادر به پیادهسازی آن باشیم، به شرطی که ساختار سیستمی ایجاد شود، این
مساله حل میشود. یک نمونه از زیرساختهای رایج، پرونده الکترونیک سلامت
است که تا وقتی در زمینه بستری و سرپایی اجرایی نشود، آماری را که برای
تصمیمگیری و بهبود سیستم لازم داریم، به دست نخواهیم آورد.
وی ادامه
میدهد: «یا باید کتاب را اصلاح کنیم یا اینکه دستورالعملهای اجرایی آن را
یکسان کنیم. اگر این پکیج را مشخص و آن را آموزش دهیم، اختلاف سلیقهها در
عمل از بین خواهد رفت.»
مدیرامور
انجمنها و موسسات پزشکی سازمان نظام پزشکی با تاکیدبر اینکه ابزار نظارتی
در این زمینه وجود دارد، خاطرنشان میکند: «به طور قطع هرجا تخلف محرز
بوده، برخورد نیز صورت گرفته است.
بحث ستاد نظارت جداست و تمام اینها در
مرحلهای است که اگر گزارشی در این زمینه به ستاد نظارت ارائه شود، خارج از
بحث دستورالعمل کتاب، تصمیمگیری میشود که آیا واقعا تخلفی صورت گرفته یا
نه. هرجا تخلف محرز شده، برخورد نیز چه از طریق دانشگاه و چه از طریق
سامانه 1690 صورت گرفته است.»
وی در پایان با بیان اینکه خیلی از مسائل به
بیمارستانهای خصوصی گوشزد شده و تغییر رفتار نیز ایجاد کرده است، اضافه
میکند: «هدف نظام سلامت این است که تمام ساختارها، فرایندها و واکنشها را
یکسان کند. به خاطر همین، معضل تعرفههای متفاوت کاملا رو به بهبود است.»سپید