آلودگی هوا با تغییر کیفیت سوخت کاهش یافته است

«علی‌اصغر رجبی» رئیس «مرکز ملی هوا و تغییرات اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست کشور»می‌گوید: «اقدامات انجام شده برای کاهش آلودگی هوا در دو سال گذشته با استناد به گزارش بانک جهانی، هزینه‌های وارده از سمت آلودگی‌ها به سلامت کشور را 40 درصد کاهش داده است.»

  در همین زمینه «مهدی چمران» درگفت‌و‌گو با رسانه‌ها عنوان کرده بود تعداد مرگ براثر آلودگی‌ها از 150 به 180 نفر در روز رسیده است. رجبی می‌گوید: «درباره افزایش یا کاهش مرگ باید وزارت بهداشت جواب بدهد.»

  اما او ماجرا را از یک منظر دیگر می‌نگرد و می‌گوید: «بانک جهانی سال 2005در تحقیقی تأثیرات آلودگی هوا بر سلامتی را بررسی کرده و عواملی مثل برونشیت مزمن برای بزرگسالان، روزهای بستری شده در بیمارستان، مراجعه به اورژانس‌ها یا تعداد روزهایی که فعالیت‌ها محدود می‌شود یا میزان بیماری‌های تنفسی افزایش می‌یابد را به «روزهای از دست رفته» تعبیر کرده بود.»

به گفته او بانک جهانی در این گزارش پیش‌بینی کرده بود که اگر آلودگی هوا در ایران به همان روال پیش رود سال 92 هزینه‌های وارد شده به بخش سلامت به 10 هزار و 800 میلیارد تومان می‌رسد و همچنین در سال 93 به 11 هزار و 600 میلیارد تومان خواهد رسید.

به گفته او بانک جهانی در این بررسی، مثلاً شاخص سولفور و گوگرد را جداگانه محاسبه کرده است. زمانی که میزان گوگرد از 6 هزار به40 ppm کاهش پیدا می‌کند یعنی تعداد کمتری به مراکز درمانی مراجعه کرده‌اند. او در نهایت می‌گوید: «کاهش آلاینده‌ها نشان می‌دهد که ما این هزینه را 40 درصد کاهش داده‌ایم.»

رجبی یکی دیگر از شواهد کاهش آلودگی‌ها براثر فعالیت‌های انجام شده توسط دستگاه‌های مربوطه را شرایط کلانشهر اصفهان می‌داند که در سال 92 نزدیک به 43 روز هوای سالم داشته است اما تعداد روزهای سالم در سال 93 پس از ممنوع شدن استفاده از مازوت و تبدیل آن به سوخت گاز به 104 روز سالم رسید. آن‌طور که رجبی می‌گوید استفاده از سوخت یورو4 تعداد روزهای سالم نصف جهان را به 200 روز در سال 94 رساند. در سایر کلانشهرها هم وضعیت به همین منوال است. تغییر کیفیت سوخت از یورو2 به یورو4 تعداد روزهای سالم را افزایش داد.»

رجبی درباره این مسأله که از سوی یکی از نمایندگان مجلس مطرح شده مبنی بر اینکه بنزین یورو 4 به اندازه‌ای که ایران نیاز دارد در بازارهای جهانی وجود ندارد، بنابراین استفاده از بنزین یورو4 در تمام کلانشهرها به واقعیت نزدیک نیست هم می‌گوید: «همه سوخت‌های یورو 4 وارداتی نیست. بخش اعظم آن در پالایشگاه‌های کشور از جمله پالایشگاه شازند تولید می‌شود.»

رجبی کاهش میزان گوگرد از 6 هزار ppm به زیر 40 ppm را یکی از نشانه‌های افزایش کیفیت هوای شهر می‌داند و در پاسخ به این سؤال که چقدر سوخت یورو4 در کشور استفاده می‌شود؟ می‌گوید: «این آمار را طبعاً وزارت نفت باید بدهد اما ما می‌توانیم بگوییم به طرز تأثیرگذاری کاهش گوگرد داشته‌ایم.»

او درباره تغییر استراتژی کاهش آلودگی هوای تهران که پیش از این از سوی «سعید متصدی» معاون سازمان حفاظت محیط زیست مطرح شده بود، نیزاظهار می کند: «ما طبق مصوبات موجود زمانی باید کمیته اضطرار را تشکیل بدهیم که شاخص آلودگی به عدد 200 برسد تا راهکارهای لازم ارائه شود.»

راهکارهایی چون بستن کارخانه‌های شن و ماسه، توقف صدور آرم طرح ترافیک، تعطیلی مدارس و... . رجبی اضافه می کند: «اما امسال برخلاف سال‌های گذشته وقتی شاخص به 142 رسید و داشت به مرز ناسالم بودن یعنی 150 می‌رسید ما جلسه کمیته اضطرار را تشکیل دادیم و اجازه ندادیم شاخص آلودگی به 200 برسد.»

به گفته او این تصمیم براساس تجربیات سال‌های گذشته، پیش‌بینی هواشناسی و همچنین سیاهه انتشار در سطح تهران گرفته شد. رجبی می‌گوید: «قانوناً باید عدد به 200 می‌رسید تا تشکیل جلسه داده شود، اما ما نمی‌خواستیم شرایط به بحران و اضطرار نزدیک شود.»ایران