شفا آنلاین>سلامت> بعضی مطالعات گیجکننده نشان دادهاند که ذرات ریز معلق در هوا میتوانند با چاقی، دیابت و بیماری قلبی در ارتباط باشند. اما آیا این نتایج بدین معنا هستند که باید نگران باشیم؟
به گزارش
شفا آنلاین،یک نفس
عمیق بکشید و آن را بیرون دهید. بسته به جایی که شما زندگی میکنید، هوای
ریهپرکن و زندگیبخش میتواند شمار را به سوی
دیابت و چاقی سوق دهد.
این
ایده که هوا میتواند شما را چاق کند، مضحک به نظر میرسد، اما برخی از
مطالعات بسیار گیج کننده نشان دادهاند که چنین موضوعی واقعیت دارد. دو فرد
که یک نوع غذا میخورند و یک نوع ورزش انجام میدهند، بعد از گذشت چند
سال، یکی از آنها ممکن است وزن بیشتری داشته و متابولیسم معیوبی پیدا کند،
آن هم به لطف اتمسفر اطراف خانهاش.
دود ناشی از ترافیک و دود سیگار
نگرانیهای عمدهای هستند، زیرا حاوی ذرات ریز و التهابزایی هستند که
التهاب گستردهای را ایجاد کرده و توانایی بدن را برای سوزاندن انرژی با
اختلال ایجاد میکند. هرچند اثرات کوتاهمدت آن ناچیز هستند، در طول دوره
زندگی، زمان به اندازه کافی فراهم است که علاوه بر بیماریهای تنفسی که در
ارتباط با دود و آلودگی هوا شایعتر هستند، بیماریهای جدی دیگری هم ایجاد
شوند. محققان معتقدند «ما تازه شروع به درک این موضوع کردهایم که دریافت و
گردش هوای آلوده در بدن میتواند اعضای بیشتری را از ریهها درگیر کند.»
شواهد به دست آمده از این مطالعات تا چه اندازه قوی هستند و آیا باید ما را نگران کنند؟ مطالعات
آزمایشگاهی روی موشها بعضی از اولین سرنخهای واقعی را در این زمینه
ارایه دادهاند. بعضی از این نتایج پیشنهاد میکنند که آلودگی هوا ممکن است
به مراتب فراتر از ریهها هم نفوذ کنند. محققان دانشگاهی ایالتی اوهایو
متعجب بودند که چرا ساکنان این شهر از نظر بیماری قلبی در مقایسه با جمعیت
عمومی کشور، بیشتر در معرض خطر قرار دارند. البته سبک زندگی یک دلیل مهم
است. مثلا، در اکثر شهرهای بزرگ، رستورانهای زنجیرهای فستفود به ندرت
بیشتر از یک بلوک از هم فاصله دارند که همین امر مصرف غذای ناسالم را ترویج
میکند. به جز این مورد، آنها به دنبال دلیل دیگری هم بودند. شاید پاسخ
سوال آنها در هوایی بود که تنفس میکردند.
برای
رسیدن به یافتههای بیشتر، محققان موشها را در شرایطی قرار دادند که در
سراسر شهرهای مختلف یافت میشود. بعضی هوای سالم و تمیز و فیلتر شده تنفس
میکنند و بعضی دیگر، انواعی از دودها را وارد ریههای خود میکنند که
نزدیک بزرگراهها یا مرکز شهرهای شلوغ یافت میشوند. از سوی دیگر، این تیم
تحقیقاتی موشها را چاق کرده و تستهای مختلفی را انجام دادند تا ببینند
چگونه متابولیسم آنها عمل میکند.
پس
از 10 هفته، اثرات تا حدودی قابل رویت شدند. موشهایی که با هوای آلوده
مواجه بودند، حجم بیشتری را از چربی بدن نشان دادند، هم در اطراف شکم و هم
اطراف ارگانهای داخلی بدن. در سطح میکروسکوپی، خود سلولهای چربی در بدن
موشهایی که هوای آلوده حاوی ذرات ریز تنفس کرده بودند، حدود 20 درصد
بزرگتر بودند. از آن بیشتر، به نظر میرسید این سلولها نسبت به انسولین هم
کمتر حساس باشند، یعنی اولین قدم به سوی دیابت.BBC
البته
مکانیسم اصلی آن هنوز مورد تردید است، اما آزمایشهای حیوانی بعدی پیشنهاد
میکنند که آلودگی هوا آغازگر آبشاری از واکنشها در بدن است.
ذرات ریز
کمتر از 5/2 میکرومتر، شاید اولین مقصر در این روند باشند، یعنی همان ذرات
کوچک آلاینده هوا که به هوای شهرها حالت مه میدهد. زمانی که ما نفس
میکشیم، آلایندهها باعث التهاب کیسههای هوایی کوچک میشوند که در حالت
عادی، به اکسیژن اجازه میدهند وارد جریان خون شوند. در نتیجه، لایه
پوشاننده ریه پاسخ استرسی میدهد و سیستم عصبی را به واکنش زیاد وامیدارد.
در پی آن، هورمونهایی آزاد میشوند که قدرت انسولین را کاهش داده و خون
را از بافت عضلانی حساس به انسولین دور میکند، به این ترتیب بدن را از
کنترل شدید سطح قند خون بازمیدارد.BBC