شفا آنلاین>سلامت> براساس تعریف سازمان بهداشت جهانی، مراقبتهای تسکینی، مجموعه اقداماتی هستند که با هدف ارتقای کیفیت زندگی بیماران مبتلا به بیماریهای صعبالعلاج و خانوادههای آنان انجام میشود و اقدامات پیشگیری، تشخیص زودهنگام، ارزیابی کامل و درمان درد و سایر مشکلات روحی-روانی و فیزیولوژیک را شامل میگردد.
همچنین
مراقبتهای حمایتی به اقداماتی گفته میشود که به بیمار و خانواده وی برای
کنار آمدن با بیماری کمک میکند. گستره این خدمات، فقط به جنبههای جسمانی
بیمار محدود نبوده و جنبههای روانی و معنوی موضوع، همواره مورد توجه قرار
دارد. سازمان جهانی بهداشت معتقد است که این مراقبتها باید در
اولویت
برنامههای سلامت عمومی و مدیریت بیماریها باشد.
جلب رضایت مردم یکی از
پنج هدف اساسی نظام سلامت در دنیا است. با اینکه نظام سلامت در قرن گذشته
پیشرفتهای چشمگیری در زمینه ارائه خدمات درمانی و افزایش بقای بیماران
داشته است، هنوز نتوانسته درخواست مراجعین خود را برآورده کند.
از دیدگاه
هزینههای سلامت نیز در صورتی که نظام مدون برای تامین این نیازها وجود
نداشته باشد، این بیماران برای رفع نیازهای اولیه خود به مراکز مختلف نظام
سلامت مراجعه میکنند و با توجه به اینکه مراجعه آنها به نظام سلامت
پیشبینی نشده است، ناگزیر این بیماران با مراجعه به مراکز تخصصی و
فوقتخصصی، در اورژانس و یا بخش مراقبتهای ویژه این بیمارستانها، ساعتها
و روزها بستری میشوند. تستها و آزمایشها، هزینه زیادی به این بیماران
تحمیل میکند و در مواردی اقدامات غیرضروری درمانی صورت میپذیرد. این در
حالی است که در واقع 80 درصد این بیماران، نیاز به خدمات اولیهای دارند که
هیچ نیازی به بستری در بیمارستان تخصصی ندارند.
براساس مطالعاتی که در
حین تدوین برنامه جامع مراقبتهای حمایتی و تسکینی در ایران و طی سالهای
91 و 92 صورت گرفت، مهمترین مشکلات توسعه این مراقبتها در ایران شامل
دیدگاه خاص سیاستگذاران در خصوص ارائه این مراقبتها، محدودیت دانش
گروههای پزشکی در این مورد، محدودیت منابع و ساختارهای ارائه خدمات، عدم
در دسترس بودن داروها و عدم وجود تعرفه مشخص برای ارائه برخی خدمات میشود.
تدوین این برنامه منجر به تدوین سندی برای توسعه این مراقبتها در ایران
شد که نشان میداد که با ملاحظه نظرات افراد خبره و تحلیل هزینه اثربخشی،
در میان ساختارهای مختلف ارائه خدمات پالیاتیو، بهترین ساختار ترکیبی ازبخش
مراقبتها حمایتی و تسکینی در بیمارستان به علاوه ارائه خدمات در خانه
است.
علی قنبری مطلق مدیر برنامه ملی کنترل سرطان وزارت بهداشت