تابستان امسال بود که پس از تأخیر ٦ماهه، بیمهها قول دادند تا آخرشهریور، بیش از ٣هزارمیلیارد تومان بدهیشان به بیمارستانها را پرداخت میکنند. وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با این توضیح که طلبشان از دولت وصول نشده، قول داد که اعتبار مورد نیاز سازمانهای بیمهگر برای پرداخت مطالبات بیمارستانها تا آخرشهریور تأمین شده و آنها میتوانند با بیمارستانها تسویه کنند. مهرماه از راه رسید اما خبری از پرداختها نشد و به گفته غلامرضا محسنی رئیس بیمارستان شهدای تجریش به ایرنا، تنها دوماه از بدهی سال ٩٣ به این بیمارستان پرداخت شد. بیمارستانی که به تنهایی ٥٠میلیارد و٤٠٠میلیون تومان از بیمهها طلبکار است.
وزیر بهداشت: بگذارید ما سکوت کنیم چرا که به صلاحتان نیست
٣٠ آبانماه، معاون درمان وزارت بهداشت از وعده بیمهها برای پرداخت
یکهزارمیلیارد تومان طی چند روز، خبر داده بود. چند روز دیگر وعده داده
شد هم آمد اما باز هم ریالی به حساب بیمارستانها واریز نشد. همین موضوع هم
سبب شد تا وزیر بهداشت درحاشیه همایش بینالمللی راهبری دیابت، از این وضع
انتقاد کند. حسن هاشمی مدتهاست که نسبت به تأخیر در پرداخت بدهی
بیمارستانها از بیمهها گلایه میکند.
پرداختنکردن بیمهها ازسوی این
سازمانها اما با مطرحنشدن تجمیع بیمهها، همزمانی دارد. موضوعی که با
اصرار وزارت بهداشت و انکار وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی و
زیرمجموعهاش همراه شده، تا جایی که کارگران روزجمعه گذشته، همزمان با
بیستوپنجمین سال تصویب قانون کار، با ایجاد زنجیره انسانی در مقابل
سازمان تأمین اجتماعی خواستار استقلال این سازمان شدند و با تجیمع بیمهها
مخالفت کردند، نمایندگان آنها هم ماجرای تحقیق و تفحص از طرح تحول نظام
سلامت را مطرح کردند.
حالا همه این اتفاقات دست به دست هم دارد تا وزیر بهداشت با ادبیات تندتری، حاشیهسازان را خطاب قرار دهد: «آنچه درباره بحث بیمه میتوانم بگویم، این است که ما منافع مردم را بر هرچیز ترجیح میدهیم. عدهای تصور نکنند که با این حاشیهسازیها درباره اصل علمی که برای اداره نظام سلامت وجود دارد، کوتاه میآییم. البته ممکن است این کار به جایی نرسد، چراکه رودربایستی درکشور زیاد است. اما هیچوقت راه درست را به مردم نادرست نشان نمیدهیم، چراکه هیچ ارزشی ندارد که به مردم دروغ بگوییم.»
وزیر بهداشت، با اشاره به صحبتهای خود درباره ٩درصد حق بیمهای که مردم
به سازمان تأمین اجتماعی میپردازند، توضیحاتی میدهد: «من نکتهای را
درباره حق بیمه تأمین اجتماعی گفتم و اینکه حق بیمه تأمین اجتماعی فقط
باید به حوزه درمان وارد شود. کسانی که به دنبال تحقیق و تفحص از طرح تحول
نشان سلامت هستند که البته ما از آن استقبال میکنیم کاش در این زمینه
تحقیق میکردند و صادقانه به مردم گزارش میدادند که در ٣٠سال گذشته چه
میزان از پولی که کارگران و مردم برای درمان بهعنوان حق بیمه دادهاند،
برای درمان خرج شده است؟
این یک سوال ساده است و نیاز به این همه حاشیهسازی ندارد و آنچه که ما درباره تجمیع میگوییم، برای این موضوع است.» به گفته او، در تهران به این وسعت بخش عمدهای از جامعه کارگری درحاشیه تهران هستند و درطول این سالها اگر پولی که توسط مردم به آن سازمان داده شده، برای درمان آنها صرف شده بود، حالا اطراف تهران پر از بیمارستان بود. بگذارید ما سکوت کنیم و صحبت نکنیم، چراکه به صلاحتان نیست.» وزیر بهداشت که از پرداختنشدن یکهزارمیلیارد تومان وعده داده شد، گلایه داشت: «امیدواریم بیمه بدهیهایش را پرداخت کند، البته رئیس بانک مرکزی اعلام کرده که برای رفع این مشکل، بهزودی راهکاری را پیشنهاد میکنند تا مشکل پرداختی بیمهها حل شود.» او تأکید میکند: «انشاءالله بیمهها معوقاتشان را پرداخت کنند.»
عقبماندگی بیمارستانها تکرار میشود
ماجرای بدهی بیمهها به مراکز درمانی اما تنها به همین عددها، محدود
نمیشود. بیمارستانی که در انتظار گرفتن مطالباتش است تا بدهیاش را با
داروخانه و شرکتهای دارویی و تجهیزات پزشکی و... تسویه کند، در ارایه
خدماتش با مشکل مواجه شده، جایی که بیماران کمدرآمد برای درمان میآیند و
درصورت ادامه این روند، برای گرفتن خدمات معطل میمانند. کارشناسان و
فعالان حوزه سلامت، معتقدند تأخیر بدهی بیمهها، بیمارستانها را ورشکسته
میکند: «بیمارستانها بعد از اجرای طرح تحول نظام سلامت بود که توانستند
کمی از آن حالت عقبماندگی خارج شوند و مقداری از بار بدهیهایشان به
شرکتهای طرف قراردادشان جبران شود. همه اینها هم بهخاطر اجرای طرح تحول
نظام سلامت بود، حالا اگر مطالبات بیمارستانها داده نشود، همان اتفاق قبلی
میافتد.» این پیشبینی، عبدالرحمان رستمیان، یکی از اعضای کمیسیون بهداشت
و درمان مجلس است. کسی که معتقد است، افت خدماتدرمانی در انتظار
بیمارستانهاست.
او میگوید: «وزارت رفاه و بهداشت باید کمک کنند تا اعتبارات جبران شود، واقعیت این است که سازمانهای بیمهگر از یک طرف پول کمی دارند و از طرف دیگر، در پرداختها تعلل میکنند.» تأکید رستمیان براین است که باید افزایش بودجه بیمهها در فصل بودجهنویسی درنظر گرفته شود: «ما هم دنبال این موضوع هستیم تا از بیمهها در فصل بودجه حمایت کنیم.»
بیمارستانها ورشکسته میشوند
احمد آریایینژاد، دیگر عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، اما معتقد به یک
نگاه آسیبشناسانه برای حل این بحران است: «سازمانهای بیمهگر به
کشور تعلق دارند، اشکال پیشآمده هم مشکل کشور است، چراکه همه زیر چتر این
نظام قرار دارند.» او به معیوببودن ساختار بیمهها اشاره میکند و میگوید: «سالهاست که ما درگیر این موضوع هستیم، باید حرف
سازمانهای بیمهگر هم در این زمینه شنیده شود، اگر در اعتبارات مشکل
دارند، باید به الگوهای خارجی نگاه شود، نباید اشتباهات را تکرار کرد.»
او به پیشبینیهایی که درگذشته نسبت به وقوع این بحران شده بود، اشاره میکند: «زمانی که طرح تحول نظام سلامت مطرح شد، ما پیشبینی میکردیم که چنین مشکلی در آینده پیش آید، به هرحال بودجهها محدود است، نمیشود همه را یکجا هزینه کرد، به هرحال با اجرای این طرح، متقاضیان درمان هم زیاد شدند، بدون اینکه اعتبار خاصی برای بیمهها درنظر گرفته شود.»
او ادامه میدهد: «درحال حاضر وزیر بهداشت میگوید که اگر بودجه نباشد، نمیتوان طرح تحول را ادامه داد، همینطور هم است، اما به هرحال بودجه سقفی دارد، نمیشود همه را در بخش بهداشت و درمان صرف کرد.» او به سرنوشت ورشکستگی بیمارستانها درصورت ادامه روند بدهی بیمهها اشاره میکند: «اگر بیمهها پول بیمارستانها را ندهند، بیمارستانها ورشکسته میشوند، چراکه نمیتوانند بدهیهایشان را به شرکتهای طرف قرارداد بدهند.»
مراکزدرمانی زمین میخورند
تاکید نعمتالله منوچهری، یکی دیگر از اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس،
بر تأمین منابع مالی بیمههاست: «باید بودجه بیمهها داده شود تا آنها هم
بتوانند مطالبات بیمارستانها را پرداخت کنند، به هرحال وزارت بهداشت
ارایهکننده خدمت است و بیمهها خریدار خدمت. اگر اینها پول نداشته باشند،
خریدی هم صورت نمیگیرد.»
او یکی از دلایل ناتوانی بیمهها در پرداخت مطالبات بیمارستانها را بالارفتن تعرفههای درمانی میداند: «تعرفههای درمان افزایش پیدا کرد، اما بیمهها نتوانستند این هزینه را تأمین کنند، همین هم شد تا امسال ماجرای مطالبات بیمهها، بیشتر از سالهای قبل مطرح شده و تبدیل به مشکل شود.» به گفته او، اگر تأخیر درپرداخت بدهی بیمارستانهای دولتی ادامه داشته باشد، نهتنها بیمارستانها ورشکسته میشوند که طرح تحول نظام سلامت هم محتوم به شکست میشود: «با ادامه این روند، بیمارستانها صددرصد زمین میخورند، چراکه دیگر پولی برایشان باقی نمیماند.»شهروند