پيشگيري از ديابت مساله‌اي ملي است

شيوع ديابت در کشور

عضو هيئت مديره انجمن غدد درون‌ريز ايران، شيوع فزاينده ديابت در سطح دنيا و نيز در سطح کشور را نگران‌کننده دانست و گفت: «اين موضوع به رژيم غذايي، فعاليت فيزيکي و چاقي جامعه برمي‌گردد.

جامعه ما مرتب به سمت چاقي، رژيم غذايي نامناسب و فعاليت بدني ناکافي پيش مي‌رود. اين موضوع نيز شامل گروه خاصي نمي‌شود و مربوط به همه اقشار جامعه است.»

عليرضا استقامتي نقش وزارت بهداشت را در اين بين مديريتي دانست و افزود: «وزارت بهداشت نمي‌تواند از اين بيماري پيشگيري کند. پيشگيري چنين بيماري که درصد بالايي از مردم را درگير کرده است کار يک وزارتخانه نيست. به اعتقاد بنده اين موضوع مساله‌اي ملي است که هم مسئولين و هم مردم بايد در کنار هم قرار بگيرند.»

وي با فرابخشي دانستن اين قضيه افزود: «اين موضوع در اختيار يک وزارتخانه نيست. وقتي ما صحبت از رژيم غذايي غلط مي‌کنيم، کنترل آن در اختيار وزارت بهداشت نيست. کارهايي که براي فعاليت فيزيکي و بدني بايد انجام بگيرد در اختيار وزارت بهداشت نيست.

همه اين موارد به کل جامعه برمي‌گردد. وضعيت اقتصادي جامعه که چقدر فرصت براي ورزش کردن دارند و چقدر امکانات ورزشي وجود دارد، مهم است و همه اين موارد را نمي‌توان به وزارت بهداشت مربوط کرد.»

استاد دانشگاه علوم پزشکي تهران موضوع پيشگيري از ديابت را کاري فراتر از فعاليت وزارتخانه دانست و اذعان کرد: «وزارت بهداشت مي‌تواند تنها برنامه‌هايي براي غربالگري و تشخيص زودتر بيماري داشته باشد. البته در اين راستا نيز کارهايي انجام داده، البته خيلي تداوم نداشته است.»

فرهنگ غذايي مردم بايد اصلاح شود.

وي خاطرنشان کرد: «چه کسي بهتر از مردم مي‌تواند حافظ سلامت خود باشد؟ مردم تا وقتي که رفتارهاي غلط را کنار نگذارند و فعاليت‌هاي فيزيکي را انجام ندهند کسي نمي‌تواند کاري براي آنها انجام دهد. فرهنگ غذايي مردم بايد اصلاح شود. نقش اصلاح فرهنگ غذايي به خانه‌ها و رسانه، چه رسانه‌هاي نوشتاري و چه ديداري برمي‌گردد. کارهاي تبليغاتي مهم است، اينکه چه چيزهايي را بايد تبليغ کرد و در ذهن مردم جا انداخت.»

استقامتي، بخشي از کار را هم مديريتي دانست و گفت: «اصلاح مواد غذايي که به دست مردم مي‌رسد به مسئولين چندين وزارتخانه همچون صنايع، کشاورزي و بهداشت برمي‌گردد. بحث‌هايي در رابطه با آب سالم، غذاي سالم و غيره داريم که مسائلي کاملا فرابخشي است که بخشي از آن به وزارت بهداشت برمي‌گردد.

البته وزارت بهداشت، معاونت مربوطه را در اين زمينه دارد اما اين معاونت به صورت دوره‌اي عمل مي‌کند. در برخي از دوره‌ها فعاليت خوبي دارند و در برخي از دوره‌ها فعاليت کمتري انجام مي‌شود.»

افزايش ديابت در بارداران

عضو هيئت مديره انجمن غدد درون‌ريز ايران در خصوص ديابت بارداري نيز گفت: «ديابت بارداري ديابتي است که اولين‌بار در دوران بارداري تشخيص داده مي‌شود. البته فرقي بين فردي که قبل از بارداري ديابت داشته با فردي که در دوران بارداري دچار ديابت شده است وجود دارد که اين دو را بايد از هم جدا کرد.»

استقامتي تصريح کرد: «ديابت بارداري يعني اختلال در تحمل گلوکز که اولين‌بار در دوران حاملگي خود را نشان مي‌دهد. در جوامع مختلف نيز فرق مي‌کند. در برخي جوامع 3 تا 4 درصد شيوع دارد و در برخي مناطق بالاي 13 درصد هم شيوع اين بيماري ديده شده است.»

وي همچنين تاکيد کرد: «با توجه به اينکه سن حاملگي در زنان درحال افزايش است و ديابت نوع 2 در سن بالا شايع‌تر است، اين موضوع زمينه براي ابتلا به ديابت بارداري را بالا مي‌برد. هر چقدر که شيوع اين بيماري بيشتر شود، افرادي که در ريسک ابتلا به ديابت در دوران حاملگي قرار مي‌گيرند بيشتر خواهد بود.»

بارداري در سن بالا خطر ابتلا به ديابت را زياد مي‌کند

وي به افراد هاي ريسک اشاره کرد و گفت: «خانم‌هايي که سابقه خانوادگي ديابت دارند، چاق هستند، سابقه تخمدان‌هاي پلي‌کيستيک دارند، زندگي بدون تحرک دارند و خانم‌هايي که در سن بالاتر باردار مي‌شوند در ريسک ديابت دوران بارداري قرار دارند. بايد حتما براي غربالگري مراجعه‌کرده و قند خون آنها چک شود. اگر تشخيص ديابت داده شود، بايد به سرعت از روش‌هاي درماني استفاده کنند تا مشکلي ايجاد نشود.»

استقامتي خاطرنشان کرد: «از آنجا که ديابت دوران بارداري در دوره دوم بارداري رخ مي‌دهد، عوارض جدي براي جنين بوجود نمي‌آورد و بيشتر باعث بزرگ شدن جنين مي‌شود و ريسک سزارين را بالا مي‌برد. زيرا جنين‌هايي که بزرگ مي‌شوند زايمان طبيعي را سخت‌تر مي‌کنند و منجر به سزارين مي‌شوند.

اما اگر خانمي باشد که ديابت داشته باشد و باردار شود و ديابت خود را به خوبي کنترل نکند خطر ناهنجاري‌هاي جنيني وي زياد است.»

استاد دانشگاه علوم پزشکي تهران کودکاني را که از مادر دچار ديابت بارداري به‌دنيا مي‌آيند را در ريسک افراد ديابتي، چاق و انواع بيماري‌هاي متابوليک و سندروم متابوليک قرار داد و افزود: «شايد نيمي از مادراني که دچار ديابت بارداري شده‌اند بعد از گذشت 5 سال دچار ديابت شوند و ريسک فشار خون در آنها بالا مي‌رود.»

وي همچنين يادآور شد: «طبق آمار شيوع ديابت نوع 2 در زنان درصد کمي بيشتر از مردان است. علت آن هنوز مشخص نيست. شايد شيوه زندگي و کم‌تحرکي علت آن باشد ولي به بارداري خانم‌ها ارتباطي ندارد.»سپید