اين زمـان برای آموزش پزشکان زيـاد نيست؟

علاوه بر اين هزينه تربيت اين پزشکان بر دوش دولت است که موجب مي‌شود تا سؤالاتي در ذهن مطرح شود؛ آيا مي‌توان در مدت‌زمان کمتري، پزشکان عمومي را تربيت کرد و از کيفيت آموزش آنها نکاست؟ آيا مي‌توان از اين طريق در صرف هزينه و زمان صرفه‌جويي کرد در عين اينکه پزشکاني وارد جامعه شوند که وضعيت بهداشت و سلامت جامعه را بهبود ببخشند؟

الگو آموزشي دانشگاه‌هاي جهان، پاسخگوي نياز کشور نيست

سياوش ناصري مقدم، عضو هيئت‌علمي دانشگاه تهران گفت: «دوره آموزش پزشکي نه‌تنها طولاني نيست، بلکه به زمان بيشتري نيز نياز دارد.» به گفته وي با آموزش پزشکان عمومي ماهر و زبردست، وضعيت مطلوب‌تري در حوزه بهداشت و درمان و تربيت پزشکان متخصص و فوق تخصص به وجود خواهد آمد.

وي معتقد است که الگوبرداري از دانشگاه‌هاي جهان، به‌طور حتم پاسخگوي نيازهاي آموزش پزشکي کشور نيست. «در بسياري از کشورها، آموزش پزشکي به‌گونه‌اي است که افراد به‌صورت مستقيم از مدرسه به دانشکده پزشکي وارد نمي‌شوند و با تحصيل در دوره کارشناسي، فرصتي دارند تا به اهداف زندگي خود فکر کنند. يکي ازمزايايي که در اين الگو وجود دارد اين است که بچه‌ها در اين ساختار از محيط آموزشي دور نمي‌مانند و همچنين مي‌توانند وارد بازار کار شوند. در اين حالت اگر بخواهند در رشته پزشکي ادامه تحصيل کنند، وارد دانشکده پزشکي خواهند شد.»

بااين ‌حال به گفته ناصر مقدم، باوجوداين سيستم آموزشي نه‌تنها دوره آموزش کاهش نيافته، بلکه تا حدود 8 سال طول مي‌کشد تا يک فرد بتواند به‌عنوان پزشک عمومي وارد بازار کار شود. مزيت اين سيستم آموزشي براي دانشجويان، امکان ورود به بازار کار از دوره کارشناسي است که موجب مي‌شود تنها افرادي که واقعاً مي‌خواهند وارد دانشکده‌هاي پزشکي شوند.

جامعه از پزشکان عمومي اشباع‌شده است

حبيب‌الله پيروي، عضو هيئت‌علمي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي نيز  معتقد است که نبايد ساختار را بدون انجام کارشناسي‌هاي لازم، تغيير داد. پيروي  توضيح داد: «اگر بدون کارشناسي و تدبير ساختار آموزش پزشکي را تغيير دهيم، موجب مي‌شود که ساختاري که تاکنون بوده و به تعادل رسيده است، از تعادل خارج شود و آسيب زيادي ببيند.» وي معتقد است که آموزش پزشکي با کمبود زمان مواجه است و بايد در اين خصوص با گرفتن نظرات به جمع‌بندي و نتايج قوي دست‌يافت. اين عضو هيئت‌علمي در خصوص طول دوره آموزش پزشکي تصريح کرد: «با توجه به رشد روزانه علم پزشکي، اکنون با حجم زيادي از اطلاعات رو‌به‌رو هستيم که اين طول دوره آموزشي براي انتقال آن به دانشجويان بسيار کم است. بسياري از دانشجويان دوره تخصص و فوق تخصص از کوتاه بودن دوره آموزشي خود گلايه‌مند هستند.»

به گفته پيروي نمي‌توان پزشک باکيفيت را با دوره‌اي کوتاه‌تر تربيت کرد مگر سيستم به‌صورت کلي تغيير کند. پزشک خانواده بايد در کشور جايگاه خود را پيدا کند و تمامي پزشکان عمومي به‌عنوان پزشک خانواده در سيستم بهداشت و درمان قرار بگيرند. در اين صورت مي‌توان براي آموزش پزشک عمومي، طول دوره آموزش را به‌گونه‌اي ديگر تعريف کرد. وي افزود: «در حال حاضر به صلاح نيست که اين دوره آموزش کاهش يابد.»

6 سال آموزش با ادغام واحدهاي تئوري و عملي

اما بسياري از دانشجويان رشته پزشکي معتقدند که مي‌توان اين دوره را تا 6 سال کاهش داد. آنها معتقدند که مي‌توان بدون اينکه از کيفيت آموزش کاسته شود، پزشکي را در 6 سال به پايان رساند. يک دانشجوي رشته راديولوژي معتقد است که با ادغام برخي از واحدهاي تئوري و عملي، مي‌توان در زمان و هزينه صرفه‌جويي کرد. آرش مهدوي در اين خصوص به خبرنگار سپيد گفت: «با ادغام برخي از واحدها، دانشجو مي‌تواند ميان آنچه به‌صورت تئوري مي‌خواند با آنچه به‌صورت عملي آموزش مي‌بيند، ارتباطي برقرار کند و درک بهتري از آنها داشته باشد زيرا در آموزش تئوري و عملي تناسبي وجود ندارد.»

وي با انتقاد از سيستم آموزش پزشکي گفت: «متأسفانه در کشور دغدغه آموزش‌ديده نمي‌شود به‌خصوص در دوره رزيدنتي که افراد فقط مي‌خواهند مدرکي دريافت کنند و با گذراندن دوره طرح، وارد بازار کار شوند.

همين امر موجب مي‌شود که کميت آموزش بيشتر موردتوجه قرار بگيرد.» وي در خصوص کاهش دوره آموزش پزشکي افزود: «به اعتقاد من، مي‌توان در اين 6 سال با اجراي طرح ادغام، چه در واحدهاي تئوري و عملي و چه در علوم پايه و باليني، پزشکاني را باکيفيت آموزش مطلوب‌تري آموزش داد. در غير اين صورت حتي اگر اين دوره 10 ساله باشد، آموزش از کيفيت مناسبي برخوردار نخواهد بود.»

باوجود ديدگاه‌هاي موافق و مخالف در اين خصوص نمي‌توان به‌راحتي تصميم گرفت. افزايش روزانه علم پزشکي از يک‌سو موجب مي‌شود تا زمان بيشتري را براي آموزش پزشکان اختصاص داده شود و از سوي ديگر آموزش پزشکان در طولاني‌مدت هزينه‌ها و نيازهايي دارد که کشور بايد به آنها پاسخ دهد.

در اين شرايط است که نياز به حضور کارشناسان علوم مختلف احساس مي‌شود تا باديد کارشناسانه خود راهي را براي بهبود آموزش پزشکي کشور بيابند. کما اينکه تاکنون آموزش پزشکي به اين صورت کارشناسي نشده است.سپید