می خواهید سرما نخورید؟

 با شروع فصل پاییز و سرد شدن هوا کم کم آبریزش بینی و سرماخوردگی های اعصاب خردکن شروع می شود به خصوص اگر سیستم ایمنی بدن تان ضعیف باشد، سرماخوردگی های مکرر باعث می شود حسابی از کار و زندگی بیفتید! همه اینها در حالی است که می توان با پیروی از چند راهکار ساده از ابتلا به بیماری های شایع فصل پاییز جلوگیری کرد. پس از همین امروز دست به کار شوید و این نکات را آویزه گوش خود کنید!

اولین و سلطان بیماری های پاییزی، سرمــاخوردگی است

سرماخوردگی عفونت مجرای فوقانی تنفسی، بینی و گلوست که معمولا توسط ویروس ایجاد می شود. نشانه های آن شامل گرفتگی و آبریزش بینی، سردرد، خستگی، سرفه و تب خفیف است. این علائم معمولا بین یک تا سه روز پس از ابتلا به ویروس آغاز می شوند، حدود سه تا هفت روز طول می کشند و بعد به تدریج فروکش می کنند. هیچ درمانی برای سرماخوردگی ضروری نیست اما بعضی درمان ها می توانند نشانه ها را تسکین دهند.

برای مثال ضد احتقان ها آبریزش را کاهش می دهند و مجرای بینی را باز می کنند. مسکن ها به کاهش تب و سردرد کمک می کنند. داروی سرفه هم می تواند کمک کننده باشد. لازم به ذکر است که در سه روز نخست سرماخوردگی بیشتر از هر زمانی می توانید بیماری را به دیگران انتقال دهید. در کل سرماخوردگی ها اغلب فقط در طول هفته اول واگیردار هستند. سرماخوردگی اگر طول بکشد می تواند به عفونت های باکتریایی در ریه ها، سینوس ها یا گوش ها منتهی شود که نیازمند درمان پزشکی و آنتی بیوتیک است.

راه پیشگیری از سرماخوردگی

اغلب بیماری های عفونی با تماس منتقل می شوند. بنابراین بهترین راه حفاظت در برابر آنها، شستن مکرر دست ها با آب گرم و صابون است. برای شست وشوی صحیح دست ها ابتدا آنها را با آب خیس کنید و بعد از صابون استفاده کنید؛ سپس برای 20 ثانیه دست ها را به شدت به هم بمالید. مطمئن شوید مچ ها، بین انگشتان و زیر ناخن ها را هم تمیز کرده اید. اگر زمان دارید از برس ناخن هم استفاده کنید چون باکتری ها اغلب زیر ناخن ها پنهان می شوند.

بعد از آن دست ها را آبکشی کنید و با یک حوله کاغذی یا دستگاه خشک کن آنها را خشک کنید. اگر در توالت عمومی هستید، شیر آب را با حوله کاغذی ببندید. سعی کنید در را با پای خود باز کنید یا برای گرفتن دستگیره از یک دستمال کاغذی دیگر استفاده کنید. اگر هم دستشویی در دسترس نیست می توانید از یک ضدعفونی کننده با پایه الکلی استفاده کنید. مصرف کافی ویتامین C و روی را هم فراموش نکنید.

اگـــزما دومین بیماری فصل پاییز است

اگزما نوعی التهاب پوستی است که علائم آن شامل قرمزی، خشکی، پوسته ریزی و تاول های ریز می شود. همچنین با خارش و سوزش همراه است و می تواند باعث عفونت باکتریال ثانویه شود. پوست افراد مستعد به اگزما خشک و تحریک پذیر است؛ در واقع وقتی روی پوست آنها خراشی سطحی ایجاد کنیم ابتدا آن محل سفید شده و سپس یک خط قرمز به جای می ماند. وضعیت آب و هوا در تشدید این بیماری موثر است، به طوری که در فصل بهار و پاییز اگزما بیشتر دیده می شود.

راه پیشگیری از اگزما

هوای داخل خانه خود را در فصل سرما با دستگاه بخور سرد مرطوب نگه دارید. برای جلوگیری از خشک شدن و ترک خوردن پوست، از کرم های مرطوب کننده یا لوسیون های بدون بو استفاده کنید؛ کرم های حاوی الکل می توانند خشکی پوست را افزایش دهند. همچنین به جای صابون های معمولی از صابون های مخصوص پوست های حساس استفاده کنید. هرگز محل خشکی پوست و اگزما را نخارانید زیرا خاراندن باعث بدتر شدن علایم می شود. از گرفتن دوش آب داغ خودداری کنید و خیلی در حمام نمانید. استرس هم باعث بدتر شدن اگزما می شود، بنابراین باید راه های کنترل استرس را یاد بگیرید.

سومین بیماری پاییزی سینوزیت است

سینوس ها به طور طبیعی پر از هوا هستند اما وقتی مسدود و پر از مایع می شوند، باکتری ها در آنها شروع به رشد می کنند و باعث عفونت می شوند. این عفونت سینوزیت نامیده می شود. نشانه های عفونت سینوسی هنگام سرماخوردگی هم دیده می شوند و اگر این علائم بیش از 10 روز طول بکشند، ممکن است سینوزیت داشته باشید. از جمله این علائم می توان به موارد زیر اشاره کرد: آبریزش غلیظ، زرد و بدبو از بینی؛ احساس فشار یا درد در اطراف صورت و چشم ها؛ سردرد (معمولا در ناحیه پیشانی)؛ انسداد بینی؛ احتقان؛ ترشح انتهای حلق؛ عدم بهبود سرماخوردگی؛ تب و سرفه.

راه پیشگیری از سینوزیت

مهم ترین راه پیشگیری از سینوزیت، پیشگیری از سرماخوردگی است. توصیه می شود قبل از غذا خوردن و خوابیدن و هنگامی که وارد خانه می شوید دست های خود را بشویید. تنفس در هوای تمیز و سالم، دوری از دود سیگار و هوای آلوده و پرهیز از قرار گرفتن در مکان های پرازدحام می تواند در پیشگیری از این عفونت موثر باشد. استفاده از هوای مرطوب و مصرف مایعات زیاد به خصوص مایعات گرم مثل شیر و عسل هم در این فصل از تبدیل شدن سرماخوردگی به سینوزیت جلوگیری می کند. علاوه براینها فردی که سرماخورده است اگر در معرض سرمای شدید قرار بگیرد ممکن است به سمت سینوزیت پیش برود، پس بهتر است این افراد و به خصوص موتورسواران جلوی بینی خود را بپوشانند تا هوای سرد وارد بینی شان نشود.

چهارمین بیماری پاییزی آنفلــوآنزا است

آنفلوآنزا یک بیماری به شدت واگیردار است و معمولا بین یک تا چهار روز طول می کشد تا اولین نشانه های آن ظاهر شود. در واقع آنفلوآنزا و سرماخوردگی هر دو از عفونت های ویروسی واگیردار در دستگاه تنفسی هستند. هرچند که نشانه های آنها شبیه به هم است اما عوارض ناشی از آنفلوآنزا شدیدتر ظاهر می شود. اگرچه سرما خوردگی می تواند تا حدی شما را کم انرژی کند، اما گاهی آنفلوآنزا باعث می شود حتی نتوانید از تخت پایین بیایید و ممکن است برای چند روز متوالی دچار تب، خستگی مفرط، سردرد، درد ماهیچه ای و ضعف عمومی شوید. علاوه براین، آنفلوآنزای حاد می تواند منجر به بیماری های خطرناکی مانند ذات الریه شود و زندگی فرد را به خطر بیندازد. بنابراین اگر تنگی تنفس پیدا کردید حتما به پزشک مراجعه کنید.

راه پیشگیری از آنفلوآنزا

ویروس آنفلوآنزا به سادگی از فردی به فرد دیگر منتقل می شود. هر زمان که فرد بیمار در مسیر شما عطسه یا سرفه کند، ممکن است به آن مبتلا شوید. علاوه بر این احتمال دارد با لمس سطوح مختلف مثل میز و ... ویروس آنفلوآنزا به دست تان بچسبد. درواقع این ویروس می تواند تا هشت ساعت رویسطوح دوام بیاورد. وقتی سطح آلوده را لمس می کنید و بعد دستان تان را به چشم، بینی یا دهان خود می زنید ویروس ها و میکروب ها را مستقیم به درون بدن تان می فرستید. دقیقا به همین دلیل است که شستن مداوم دست ها بسیار مهم است. با کمک واکسن آنفلوآنزا هم می توانید ازابتلا به بعضی از انواع آن پیشگیری کنید. زمان ایده ال برای واکسن زدن اوایل پاییز است.

آلـــرژی پاییزی پنجمین بیماری پاییزی است

گاهی ممکن است نشانه های سرماخوردگی را با ورم مخاط بینی ناشی از آلرژی که با عنوان تب یونجه هم معروف است، اشتباه بگیرید. اگر نشانه های سرماخوردگی خیلی سریع آغاز شدند و طی 1 تا 2 هفته به پایان رسیدند، احتمالا سرماخورده اید و آلرژی ندارید. اما اگر نشانه ها بیش از دو هفته طول کشیدند، باید به آلرژی فصلی شک کنید. آلرژی ها توسط سیستم ایمنی بیش فعال ایجاد می شوند. بدن شما به دلایلی به موادی مانند غبار و گرده واکنش بیش از حد نشان می دهد و هیستامین ترشح می کند. این ماده می تواند باعث ورم مجرای بینی، آبریزش، سرفه و عطسه شود. لازم به ذکر است که آلرژی ها مسری نیستند اما ممکن است ارثی باشند.

راه پیشگیری از آلرژی

نوشیدن مایعات فراوان، عوارض حساسیت های تنفسی فصلی را کاهش می دهد. درواقع مایعات ترشحات تنفسی را رقیق کرده و باعث می شود عامل حساسیت زا اثر کمتری بر بدن بگذارد. علاوه براین توصیه می شود هنگامی که میزان گرده گیاهان در هوا زیاد است، به خصوص در بعد از ظهرهای خشک و خنک از منزل خارج نشوید. باید بدانید میزان این گرده ها در هوای سرد و مرطوب (بعد از باران) به طور عجیبی کاهش می یابد. هنگام راه رفتن روی چمن و برگ های ریخته شده از درختان هم بهتر است ماسک بزنید. شست وشوی بینی با سرم نمکی نیز به باز ماندن راه های هوایی کمک می کند.

دکتر مهدی شادنوش-متخصص تغذیه ورژیم درمانی