پر خوابي، پر حاشيه‌تر از کم خوابي

پرخوابي از آنجايي که مي‌تواند مانع از انجام کارهاي روزانه فرد شود از اهميت بالايي برخوردار است. پرخوابي مي‌تواند تبعات اقتصادي و اجتماعي بسياري با خود به همراه داشته باشد. تبعات پرخوابي از کم‌خوابي بيشتر بوده و بسيار نگران‌کننده است. پرخوابي مي‌تواند موجب سوانح شغلي و حوادث رانندگي شود به ويژه يکي از دلايل حوادث رانندگي بسيار در کشور ما مي‌تواند همين خواب آلودگي در روز باشد. عوامل ايجاد کننده اختلالات خواب گسترده است. استرس و اضطراب‌ها در بي‌خوابي نقش پر رنگي دارند. استرس‌ها نيز حوزه‌هاي مختلفي را در بر مي‌گيرند مانند استرس‌هاي روان‌شناختي، مسائل اجتماعي و اقتصادي. مطالعات گسترده‌اي در جهان صورت گرفته است که نشان مي‌دهد سلامت روان ما با مسائل اجتماعي ارتباطي تنگاتنگ دارد. حتي امروزه رشته «مولفه‌هاي اجتماعي تعيين کننده سلامت» از جمله «سلامت روان» بسيار مورد توجه و تاکيد است. سازمان جهاني بهداشت، نشان داده است که نقش اين مسائل از عوامل پزشکي صرف بيشتر است. يکي از مولفه‌هاي اجتماعي سلامت، شغل است.

اينکه فرد شغل مناسبي داشته باشد که مورد علاقه او نيز باشد و به سيستمي که در آن کار مي‌کند احساس تعلق و وابستگي کند، نقش مهمي در سلامت وي دارد. مساله دوم اين است که فرد در جامعه و محيطي که زندگي مي‌کند، احساس کند مورد توجه قرار داشته و در اصطلاح به بازي گرفته مي‌شود.

تحقيقات نشان داده است دسترسي به وسايل حمل و نقل عمومي نيز يکي از مولفه‌هاي مهم سلامت است. دسترسي به خدمات درماني از ديگر مولفه‌هايي است که در سلامت موثر است. اينکه فرد بداند در صورتي که دچار بيماري يا سانحه شود از وي حمايت شده و مورد درمان قرار مي‌گيرد در سلامتش تاثيرگذار است. تمامي اين مولفه‌ها نقش پررنگي در سلامت ما از جمله سلامت روان دارد که خواب خوب نيز بخشي از سلامت روان است.

ميرفرهاد قلعه بندي

دبير علمي سي و دومين همايش انجمن روانپزشکي ايران