آب و فاضلاب،
سلامت آب تهران را تاييد ميکنند. شايعات افزايش نيترات از زماني بالاگرفت
که رحمت الله حافظي، رئيس کميسيون محيط زيست شوراي شهر تهران، نسبت به
ميزان نيترات موجود در آب تهران هشدار داد و گفت:«آب پشت سدها، زير
10ميليگرم در ليتر نيترات دارد و براي مصرف انساني بسيار مناسب است، اما
به واسطه حفر چاههاي عميق ميزان نيترات موجود در آبها به 60
ميليگرم در ليتر افزايش پيدا کرده که در اختلاط با آب سد و براي مصرف
شهروندان تا
30 ميليگرم در ليتر کنترل ميشود. به عبارت ديگر درنهايت آب تهران30ميليگرم در ليتر نيترات دارد که وضعيت خطرناکي است.»
سلامت گلبولهاي قرمز در خطر است
وقتي
اعتراضها به کيفيت آب بالاگرفت برخي کارشناسان محيط زيست و نيز رئيس
جامعه پزشکان از آلوده بودن و بيکيفيتي آب تهران گلايه کردند که بايد
ميزان نيترات در100سيسي، حدود 10ميکروگرم باشد و در حال حاضر طي
آزمايشهايي که صورت گرفته اين ميزان در آب تهران چند برابر شده است.
از سويي ديگر در سالهاي گذشته75درصد آب تهران از سدها و25درصد از چاههاي عميق تامين ميشد، در حالي که متاسفانه در اين سالها تنها 58 درصد آب تهران از سدها و 42 درصد باقيمانده از چاهها تامين ميشود. در نتيجه، آن دسته از شهرونداني که به ميزان زيادي از آب نيتراتدار استفاده ميکنند، اين ماده روي گلبولهاي قرمز آنها مينشيند و در نتيجه اين اتفاق، اکسيژن رساني به نسوج مختل ميشود؛ بهطوري که اکسيژن به ميزان کافي به قلب، ريه و مغز نميرسد که در نوزادان منجر به مرگ، در کودکان موجب ابتلابه بيماريهاي گوناگون از جمله سفيد شدن لب و دهان، در بزرگسالان ناراحتيهاي قلبي و حواسپرتي را به همراه دارد.
مهم ترين انتقاد در اين
زمينه نزديکي چاههاي فاضلاب و چاههاي عميق آب است که به اعتقاد برخي از
کارشناسان محيط زيستي، ميتواند باعث نشت و نفوذ پسابهاي فاضلاب و
شويندههاي حاوي نيترات و فلزات سنگين، شوند. اما کارشناسان آب و فاضلاب
ميگويند به دليل اختلاف عمق و نيز رعايت فاصله اساساً چنين امکاني وجود
ندارد.
کيفيت آب، خوب، بد، متوسط؟
همه اين نگرانيها، علي اکبر سياري، معاون وزير بهداشت و رئيس مرکز سلامت محيط و کار اين وزارتخانه را بر آن داشت تا همراه با مديرعامل آبفاي کشور و استان تهران از خطوط انتقال لوله در دست ساخت و آزمايشگاههاي کنترل کيفيت بازديد کند و از نزديک در جريان سلامت آب تهران قرار گيرد. وي دراينباره عنوان کرده با توجه به اينکه تهران شهر بزرگي است و براي تامين آب آن زحمتهاي زيادي کشيده ميشود، اما انتقال و بالابردن کيفيت آب کار سادهاي نيست.
مسئله مهمي که به گفته وي، سبب شده استانداردها و شاخصههاي سنجش سلامت بار ديگر در تستهاي آب تهران لحاظ شود. وي درباره جزئيات اين سنجش گفته است: «استانداردهايي که وزارت بهداشت در رابطه با کيفيت آب دارد، ميزان نيترات، کلر، ميکروب، فلزات سنگين و مواد عالي است و بر اساس اين شاخصهها در بيشتر نقاط تهران وضعيت آب مطلوب است و مردم ميتوانند با خيال راحت آب را مصرف کنند.»
وي با تاکيد بر اينکه بهداشت و سلامت آب تهران به
صورت روزانه توسط شرکت آب و فاضلاب استان تهران و همچنين ? دانشگاه علوم
پزشکي تهران، ايران و شهيد بهشتي پايش ميشود، متذکر ميشود که اين پايش
طرح مشترکي است که آب را هم در مبادي ورودي و هم در محل مصرف، کنترل
ميکند. البته اگر احساس شود که سلامت آب در جايي مشکل دارد، وزارت بهداشت
سريع وارد عمل ميشود.»
آب معدني جايگزين آب از شير منازل
افزايش نگرانيهاي شهروندان در زمينه آب شرب تهران، استفاده از آبهاي معدني را به طور تصاعدي افزايش داده است. مردم ميگويند زماني آب تهران آنقدر زلال و شفاف و سبک بود که ميشد گفت بهترين آب دنياست، اما حالا اين آب فقط به درد رخت شستن و حمام کردن و ظرف شستن ميخورد.
بعضيها ميگويند آب محله ما بوي ماهي ميدهد يا اينکه شن و ماسه دارد. در مقابل کارشناسان نسبت به استفاده بيش از حد از آبهاي معدني نيز هشدار ميدهند. چراکه آبهاي معدني علاوه بر املاح فراوان،گاه حاوي نيترات بالاو کنترل نشدهاي نيز هستند.
در خوشبينانهترين حالت مصرف زياد آبهاي معدني ميتواند سنگ صفرا و سنگ کليه و مثانه توليد کند. برخي نيز به دستگاههاي تصفيه آب خانگي روي آوردهاند که کارشناسان اين شيوه را نيز در پالايش آب بيتاثير وگاه خطرناک و بيماريزا ميدانند.
با اين حساب شک نکنيد که سالمترين آب همان آب شربي
است که از طريق شبکه آب رساني شهري در اختيار شما قرار ميگيرد. رئيس مرکز
سلامت محيط و کار وزير بهداشت در اين رابطه برخلاف کارشناسان، هم سلامت آب
تهران را تاييد ميکند و هم سلامت آبهاي معدني و هم دستگاههاي تصفيه آب و
ميگويد: «کيفيت آب مناطق شمالي تهران نمره بيست و مناطق جنوبي نمره ??
ميگيرد.
اما بايد تاکيد کنم که محلههايي که پيش از همه آب سد را دريافت
ميکنند، وضع مطلوبي دارند. از همين رو پيشنهاد ميدهم همچنان سيستم آب
رساني کشور مثل اکثر کشورها به دو صورت آشاميدني و بهداشتي باشد تا زحمت
تصفيه و انتقال آب هدر نرود.»
حقيقتا وضعيت آب تهران چطور است؟
احمد پرورش، مديرعامل آبفاي تهران درباره کيفيت آب مناطق جنوبي تهران درباره آخرين وضعيت سلامت آب تهران ميگويد: «شهر تهران از نظر بهره برداري منابع آبي يکي از مهمترين و حساسترين شهرهاي دنياست و با راه اندازي سامانه هوشمند کنترل کيفيت وضعيت شبکه آب رساني درسطح شهر به صورت آنلاين و هوشمند کنترل و مديريت ميشود.
با استفاده از اين سامانه شاخصهاي
کيفي آب از جمله کدري آن به صورت لحظهاي پايش ميشود و در صورت بالارفتن
ميزان کدورت، شير شبکه به صورت خودکار قطع ميشود و شير تخليه هوا به سرعت
اقدام به تخليه آب از داخل خطوط لوله ميکند. بنابراين اين طور نيست که
بگوييم مناطق جنوبي کيفيت آب پايين تري دارند.»
وي
با اطمينان دادن به مردم درباره اينکه هيچ آب چاه آلودهاي به شبکههاي
توزيع تهرانيها منتقل نشده و نخواهد شد، متذکر ميشود: «در تهران از70درصد
آبهاي سطحي که جزو بهترين آبهاي دنياست، استفاده ميکنيم و 30 درصد
ديگر را از چاهها ميگيريم. البته آب چاهها را ابتدا تصفيه ميکنيم و پس
از وارد کردن به مخازن مخصوص با آبهاي تصفيه شده سطحي مخلوط ميکنيم و
بعد به شبکه استفاده عمومي انتقال ميدهيم.» مديرعامل آبفاي تهران يادآور
ميشود: «آزمايشگاههاي آب استان تهران مجهز به استاندارد ايزو17025هستند
که در حقيقت يک اعتبار آزمون است.
17025 نه تنها آزموني براي مراجع
قانوني کشورمان است و قابليت رديابي و تاييد دارد، بلکه در آسيا و قارههاي
ديگر نيز قابل رديابي است. به طوري که ميتوانند آزمون ما را تاييد صلاحيت
کنند. چراکه اين تجهيزات بر اساس آخرين متد روز دنياست و کمترين خطا را در
کنترل کيفيت آب دارد.»سپید