روزی برای لب‌های خاموش و دستان گویا...

نوشته‌های زیادی در ارتباط با اثرات سلامت ذهنی بر روی کودکان ناشنوا با ضعف مهارت‌های ارتباطی وجود دارد. اتصال به ناتوانی‌های یادگیری یا سایر مشکلات اضافی، عوامل خطرزا را افزایش می‌دهد؛ چراکه اگر رشد ارتباطی به تاخیر افتد، می‌تواند هوش، زبان، رشد اجتماعی و نیز یادگیری هیجانی را تحت تاثیر قرار دهد.

  دکتر محسن نراقی در همین راستا با بیان اینکه کودکانی که با مشکلات شنوایی متولد می‌شوند، به دلیل تشخیص دیرهنگام و تاخیر در درمان از یادگیری مهارت های رایج باز می مانند، گفت: کمبود شنوایی منجر به بروز اختلالات ارتباطی شده و باعث می شود فرد نتواند همتراز اطرافیان و همسالان خود پیش رود.

این متخصص گوش، حلق و بینی با اشاره به اینکه امروزه سعی بر آن است که مشکلات شنوایی به سرعت پس از تولد نوزاد تشخیص داده شود، اضافه کرد: پیشرفت روند ناشنوایی منجر به از دست رفتن تکلم صحیح می‌شود، بنابراین تشخیص و درمان زودهنگام آن از اهمیت بسزایی برخوردار است.

وی با تاکید بر اینکه انجام آزمایش‌های شنوایی سنجی برای تشخیص آستانه شنوایی و ارزیابی وضعیت پرده گوش و گوش میانی کاربرد دارد، خاطرنشان کرد: گاهی اختلالات شنوایی ناشی از تجمع جرم گوش، متراکم و مسدود شدن آن بروز می‌کند که اغلب پس از جرم‌گیری به حالت طبیعی بازمی‌گردد، اما تجمع مایع در گوش میانی شایع ترین علت کم شنوایی هدایتی در کودکان است.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، با اشاره به اینکه در اغلب موارد کم شنوایی ناشی از تجمع مایع گوش میانی به دارو درمانی پاسخ می‌دهد، تصریح کرد: پارگی پرده گوش را (که اغلب به دلیل عفونت یا ضربه ایجاد می‌شود) می‌توان با مراقبت (پیشگیری از ورود آب به آن) پس از گذشت مدتی شاهد درمان و جوش خوردگی شد. باید توجه داشت که عدم جوش خوردگی پس از گذشت چند ماه، انجام پیوند پرده گوش را الزامی می‌کند.

نراقی با اشاره به اینکه در بیش از 90 درصد موارد انجام عمل پیوند پرده گوش نتایج موفقیت‌آمیزی دارد، تصریح کرد: چسبیدن استخوان گوش میانی شایع ترین علت کم شنوایی هدایتی در بزرگسالان است که با جراحی ظریف، چسبندگی قابل درمان و آزاد شدن است.

وی یادآور شد: ضربه های صوتی شایع ترین عامل کم شنوایی و ناشنوایی اکتسابی در جوانان است؛ چراکه آسیب های وارده به گوش داخلی در اغلب موارد قابل درمان و بازگشت نیست و دریافت صدای بیش از حد مجاز برای گوش مانند صدای ناشی از انفجار و استفاده بیش از حد از هندزفری، هدفون و باندهای موسیقی با صدای بلند موجب از بین رفتن تدریجی سلول‌های مویی ظریف گوش داخلی می‌شود که این سلول‌های حساس تنها در بدو تولد ایجاد می‌شود و قابل جایگزین شدن نیست.

این متخصص گوش، گلو و بینی با بیان اینکه در حال حاضر مراجعات کم شنوایی به علت ضربه های صوتی گسترش یافته است، گفت: اغلب افراد با اختلالات شنوایی حاصل از ضربه‌های صوتی، متوجه آسیب آن نیستند و به تدریج با مشکلاتی از جمله کم شنوایی و سوت کشیدن در داخل گوش مواجه می‌شوند. بیماری های ویروسی علت موثر بروز کم شنوایی و ناشنوایی در جنین است و همین امر زنان باردار را به پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های ویروسی و مراقبت از خود ملزم می کند.

نراقی با اشاره به اینکه استفاده از برخی داروها مانند انواعی از آنتی بیوتیک‌ها می‌تواند اثر سمیت برای گوش داشته باشد و باید در مصرف آن احتیاط کرد، اضافه کرد: مصرف داروها برای درمان عفونت‌های گوش باید تحت نظر پزشک باشد. همچنین علت نادر اما مهم در بروز کم شنوایی، علت‌های حسی و عصبی است که باید به بررسی تومورهایی که بر روی عصب گوش فشار وارد می‌کند، پرداخته شود.

وی با تاکید بر اینکه تشخیص و پیشگیری زودهنگام علل حسی و عصبی تاثیرگذار بر شنوایی موجب پیشگیری از پیشرفت کم شنوایی می شود، خاطرنشان کرد: سمعک وسیله ای کمک شنوایی است که باید استفاده از آن به شکل زودهنگام و در سن پایین آغاز شود؛ چراکه کودکان از زمان تشخیص این عارضه نیازمند آغاز درمان هستند و زمان مورد اهمیت قرار گیرد.

دکتر بهنام کاظمی، متخصص گوش، حلق و بینی با بیان اینکه ناشنوایی اغلب در سه حالت ناشنوایی کامل، کم شنوایی و کری‌های ناگهانی بروز می کند، گفت: علل ژنتیکی و مادرزادی، اکتسابی مانند بیماری یرقان، تولد زودرس، ضربه به ناحیه گوش و سر، عفونت‌ها و اثرات دارویی آسیب رسان به گوش از جمله مواردی است که موجب بروز انواع ناشنوایی در فرد می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه حلزون گوش اصلی‌ترین عضوی است که باعث تفسیر صوت‌ها و پیشرفت تکلم افراد می‌شود، تصریح کرد: تکلم نیازمند فن آموزش است که با شنوایی حاصل می‌شود. بنابراین افرادی که با اختلالات شنوایی مواجه هستند، در صورت بی‌توجهی و تشخیص دیرهنگام از تکلم نیز بی‌بهره می‌مانند.

وی با تاکید بر اینکه پیوند حلزون باعث بازگشت ناشنوایان به جامعه می شود و در برقراری ارتباط کمک کننده است، خاطرنشان کرد: در حال حاضر در تمامی بیمارستان ها تست های غربالگری شنوایی برای نوزادان در بدو تولد انجام می شود اما اگر این تست اجرا نشد، والدین به خصوص کسانی که دارای سابقه ناشنوایی در خانواده خود دارند باید تا پیش از دو سالگی برای انجام آن اقدام کنند.

کاظمی انجام مشاوره‌های ژنتیک پیش از ازدواج به خصوص در افرادی با سابقه ناشنوایی مطلق در خانواده را الزامی دانست و افزود: رسیدگی به موقع در هنگام صدمات سر و توجه درمانی و مراقبتی با بروز بیماری های عفونی مانند اوریون موجب پیشگیری از پیشرفت ناشنوایی در افراد می شود؛ چراکه باوجود پیشگیری آسان از ابتلا به بیماری های عفونی، دارای عوارض ناشنوایی غیر قابل برگشت در افراد می شود.

این متخصص گوش، حلق و بینی اضافه کرد: در ایران مراکز معتبر زیادی برای انجام جراحی پیوند حلزون وجود دارد که با توجه به قیمت بالای این عمل جراحی، دولت حمایت های مالی خوبی را دنبال می کند. افرادی که در آن ها ناشنوایی مطلق دو طرف وجود دارد، کاندید این عمل جراحی می شوند و اختلالات شنوایی حتی در مقدار زیاد، نیاز به پیوند حلزون ندارند.

کاظمی با بیان اینکه تعداد بیماران در لیست انتظار پیوند حلزون، روز به روز افزایش می‌یابند، گفت: اقدام به موقع و انجام جراحی، پیش از شروع سن آغاز به تحصیل می تواند در آینده فرد تاثیر گذار باشد.

وی تاکید کرد: پس از جراحی و کاشت دستگاه مصنوعی پشت گوش بیمار، تیم گفتار درمانی و شنوایی، فنون تکلم و شنیدار را به بیمار آموزش می دهند که پیگیری های این متخصصان تاثیر بسزایی در رشد ارتباطی کودک دارد.

کاظمی در پایان یادآور شد: افراد باید بدانند که حتی پس از انجام پیوند حلزون، شنوایی به حد طبیعی باز نمی‌گردد و بیماران باید از سمعک به عنوان دستگاه کمک شنوایی استفاده کنند. مهم‌ترین نکته حضور در مراحل پس از پیوند یعنی گفتار درمانی است که متخصصان با عملکرد تیمی، آن را برای بیمار اجرا و پیگیری می‌کنند.ایسنا