مصطفي
قانعي، رييس انستيتو پاستور نيز انجام اين پروژه را مربوط به ده سال پيش
دانست و گفت اين کار در قالب طرح تحقيقاتي است و تا صنعتي شدن فاصله داشته و
براي حوزههاي مردمي قابلاجرا نيست و مصوبه اجرايي ندارد.
رسول
ديناروند، رييس سازمان غذا و دارو نيز در واکنش به اخبار منتشرشده توسط
رييس ستاد مبارزه با مواد مخدر رييسجمهور با ارائه توضيحاتي در خصوص واکسن
سيگار، هروئين و مرفين تاکيد کرد اين محصول هنوز تاييديه و مجوز سازمان
غذا و دارو را ندارد و مطالعات آن تمام نشده است.
نگاه
کوتاهي در اطلاعات مطرحشده نشان ميدهد مسئولان امر نهتنها در زمان
انجام اين تحقيقات تفاهم ندارند بلکه حتي در سودبخش بودن اين تحقيق و نوع
تستها نيز اطلاعات يکساني ارائه نميدهند و اين موضوع باعث ابهام شده است.
پرويزافشارمعاون
کاهش تقاضا و توسعه مشارکتهاي مردمي ستاد مبارزه با مواد مخدر رياست
جمهوري درباره واکسن اعتياد به خبرنگار« سپيد»گفت: «مکانيسم اثر اين محصول
شبيه واکسن است؛ در واکسن عاملي بيروني که براي بدن ايجاد ضرر ميکند، از
قبل به بدن معرفي ميشود تا عليه آن آنتيبادي ترشح شود؛ زماني که عامل
بيماريزاي اصلي با دوز بالا وارد بدن شد، بدن بتواند عليه آن اقدام کرده
مواد مهاجم را از راههاي دفعي از بدن خارج کند. در آمريکا واکسن کوکايين و
در برخي از کشورها واکسن سيگار تهيهشده است.»
واکسن
مرفين نيز اثربخشي شبيه واکسن دارد، اين کار بيش از 15 سال سابقه تحقيقاتي
دارد و مطالعات حيواني و انساني آن درباره مرفين انجامشده است و بر اساس
تحقيقات محققان اين فرآيند بر روي سيگار، مشروبات الکلي، هرويين و ساير
عوامل اينچنيني نيز قابل انجام است.
اين
کارشناس درباره نحوه عملکرد واکسن مرفين گفت: «مولکول مرفين اگر وارد بدن
شود، بهعنوان عامل خارجي تلقي نميشود و بدن نسبت به آن واکنش ايمني
ندارد. در اين حالت مولکول مرفين را به آلبومين گاوي وصل و مکملهاي ديگري
به آن اضافه و به حدي اين مولکول را بزرگ ميکنند که سلولهاي بدن آنها را
مهاجم دانسته و عليه آن آنتيبادي ميسازند. اگر اين ماده به بدن وارد شود،
از راه کليه دفع ميشود.»
افشار
بيشترين اثربخشي اين دارو را براي دو گروه دانست: «گروه اول کساني هستند
که در خانوادهشان فرد معتادي دارند و ازلحاظ فردي و بيولوژيکي و اجتماعي
در گروه مستعد ابتلا به اعتياد هستند. گروه دوم افرادي هستند که مصرف مواد
را ترک کردهاند. بهصورت عادي 80 درصد افرادي که ترک کردهاند، نميتوانند
خاطرات مصرف را فراموش کنند و به همين دليل دوباره بازگشت به مصرف دارند.
براي اين افراد واکسن اعتياد ميتواند کمککننده باشد زيرا مانع از جذب
مواد مخدر شده و از بازگشت اين افراد به اعتياد جلوگيري ميکند.»
معاون
کاهش تقاضا و توسعه مشارکتهاي مردمي ستاد مبارزه با مواد مخدر رياست
جمهوري که در پروژه ساخت اين واکسن حضورداشته است، دراينباره گفت: «از سال
81 تا 84 من بهعنوان يکي از افرادي که در پروژه بودم، در بخش مطالعات
انساني و حيواني حضور داشتم و تلاش شد تا اين واکسن وارد سيستم دارويي کشور
شود.»
درحاليکه
رسول ديناروند اعلام کرد که اين فرآورده ميتواند براساس مجوز کميته اخلاق
مرکز تحقيقاتي روي انسان تست شود، پرويزافشار با تاکيد بر اينکه تمامي
مطالعات با اسناد و در شرايط مطلوب انجامشده است، گفت: «همه بيماران فرم
رضايتنامه را پر کردهاند، شرححال و اثرات دارو در زمان تزريق و پسازآن و
عوارض دارو و ميزان آنتيباديها بررسيشده است اما اگر به اين تحقيقات
اعتمادي نيست ما حاضريم کارشناسان مورد اعتماد وزارت بهداشت بررسيها را
دوباره انجام دهند.»
اما
چرا اين دو گروه با هم تفاهم ندارند. افشار توضيح داد: «انستيتو پاستور و
سازمان غذا و دارو به خبر توليد واکسن، واکنش نشان دادند و معتقدند اين کار
عملي نيست.
تحقيقات قبلي را انستيتو انجام داد و قوه قضاييه، سازمان زندانها و ستاد مبارزه با مواد مخدر رياست جمهوري، اين پروژه را حمايت کردند. وزارت بهداشت و درمان هيچ هزينهاي براي اين پروژه پرداخت نکرد و نگاه به اين موضوع بههيچوجه انتفاعي نبوده است.»
مديرکل
نظارت و ارزيابي سازمان غذا و دارو، اعلام کرد اين واکسن هيچ مجوزي از
سازمان غذا و دارو ندارد و پيش از هر چيز بايد مطالعات باليني اين واکسن
طبق ضوابط انجام شود و اگر مطالعات باليني تاييد شد، به فهرست سازمان غذا و
دارو اضافه ميشود تا قابليت بررسي پيدا کند. با اين حال واکسن مرفين و
هروئين هنوز قابلتاييد نيست.
افشار از رايزنيها براي انجام دور جديد
تحقيقات در اين زمينه خبر داد: «براي اين پروژه مکاتباتي شده است و
رايزنيهايي انجام گرفته تا مدارک براي بررسي مجدد به پزشکي قانوني ارسال
شود اما بههرحال بايد اين پروژه به نتيجه برسد، زيرا درسراسردنيا افرادي
هستند که به اين تحقيقات علاقه دارند و مايل به داشتن نتايج آن هستند؛ اما
نظر محققان اين است که نتايج اين تحقيقات در داخل کشور استفاده شود.»سپید