باکتري
کزاز در خاک و مدفوع حيوانات فراوان وجود دارد و اگر بند ناف نوزاد با
تيغه آلوده بريده شود، سبب ابتلا و سپس مرگ نوزاد مي‌شود. سرايت بيماري به
مادر نيز در حين وضع حمل توسط دست آلوده قابله يا بستر زايمان غيربهداشتي
بسيار محتمل است.
طبق
آمار سازمان بهداشت جهاني در سال 2000 ميلادي سالانه 800هزار نوزاد به علت
ابتلا به کزاز جان باختند که خوشبختانه در سال جاري به 50هزار کاهش يافته
است.
تلاش براي کاهش ابتلا به کزاز بسيار کند، نتيجه مي‌دهد. پيش‌ازاين مجمع عمومي سالانه وزراي بهداشت جهان، سال 1995 را سال ريشه‌کني جهاني کزاز اعلام کرده بود. به گفته مديرکل ناحيه جنوب شرق آسيا در سازمان بهداشت جهاني برخلاف باکتري‌هاي فلج اطفال و آبله، باکتري کزاز به علت وجود اسپور آن در خاک قابل‌حذف کلي نيست.
دولت هند موفق شده است که آمار مرگ‌ومير ناشي از اين
بيماري را به يک در هزار نوزاد برساند که اين رقم مطابق تعريف سازمان جهاني
بهداشت ريشه‌کني اين بيماري محسوب مي‌گردد. دستاورد اخير با به‌کارگيري
چندين راهکار حاصل شده است. واکسيناسيون همگاني مادران باردار که به نوزاد
آنان براي چندين هفته پس از تولد مصونيت مي‌دهد، يکي از اين راهکارها است.
به
مادراني که به پيروي از آداب محلي اصرار به زايمان در منزل دارند،
بسته‌هايي داده مي‌شود، شامل صابون ضد باکتري، ملحفه ضدعفوني شده پلاستيکي و
گيره و تيغه جراحي ضدعفوني شده براي بريدن بند ناف نوزاد. همچنين به‌عنوان
کمک‌هزينه به هر مادر باردار 21 دلار جهت زايمان در مراکز درماني تعلق
مي‌گيرد. همچنين، براي حصول اطمينان از مراجعه مادران به مراکز درماني،
براي انجام وضع حمل
9 دلار هم جهت هزينه رفت‌وآمد پرداخت مي‌شود. طرح
يادشده يکي از ده‌ها طرحي است که وزارت درمان و بهداشت هند براي دستيابي به
استانداردهاي بين‌المللي سلامت اجرا نموده و علي‌رغم مشکلات بي‌شمار با
موفقيت روبه‌رو بوده است.
مطابق
استانداردهاي سازمان بهداشت جهاني براي هر هزار نفر بايد يک پزشک وجود
داشته باشد. در حال حاضر 740هزار پزشک در هند طبابت مي‌کنند که 1 پزشک براي
هر 1674 نفر مي‌شود. اگر پزشکان سنتي و هميوپاتيست‌ها را در محاسبه اين
نسبت بياوريم به عدد 1 در 855 خواهيم رسيد. البته لازم به يادآوري است که
اين دو گروه اجازه تجويز داروهاي شيميايي را از سوي سازمان نظام پزشکي
ندارند.
سيستم
آموزش پزشکي با کاستي‌هاي بي‌شماري روبه‌رو است، ازجمله کمبود هيئت علمي.
براي جبران اين کمبود سن بازنشستگي اساتيد از 65 سال به 70 سال افزايش
يافته است. از سوي ديگر، دارندگان بورد تخصصي، واجد شرايط استخدام جهت هيئت
علمي شمرده مي‌شوند.
بورد تخصص ملي توسط هيئت ممتحنه برگزار مي‌شود و اين هيئت مستقل زير نظر نهادهاي دولتي عمل مي‌کند. اعطاي درجه دکتري عمومي و ليسانس رشته‌هاي پيراپزشکي در دست شوراي آموزش پزشکي و وزارت بهداشت است. در حال حاضر پذيرش دانشجو در هر مرکز آموزشي از 150 نفر تا 250 دانشجو، بسته به وجود زيرساخت‌هاي لازم در هر مرکز افزايش يافته است. به‌علاوه دولت هند در سال 2014، 3ميليارد روپيه جهت ارتقاء سطح تجهيزات و زيرساخت‌هاي آموزشي و تربيت هيئت علمي اختصاص داده است.
