در خيابان شهيد مطهري تهران فردي مشغول توزيع بروشورهایي با عنوان
«آموزش ماساژ تايلندي» است. روي برگه شماره ثبت كشوري با عنوان تنها
نماينده رسمي اتحاديه ماساژ تايلندي با اعطاي مدرك سازمان فني حرفهاي درج
شده است. با تماس به اين مركز خانمي تلفن را برميدارد و درباره دورههاي
آموزشي ماساژ اين مركز ميگويد: «آموزش ماساژ شامل دورههاي
گوناگوني از جمله كاليفرنيايي، اِسالِن، حس درماني، تايلندي، وتسو، ماساژ
استخواني، سنگي، سر و... ميشود.» بنابر تعريف، ماساژ درماني عبارت است از
دستورزي بر روي بافتهاي نرم بدن. اين درمان به رهايي از استرس و فشار
عضلاني و درد ناشي از صدمات و سرعت بهبود ناراحتيهاي حاد و مزمن كمك
ميكند. امروزه ميليونها نفر در سراسر جهان از اين روش به عنوان يك روش
مراقبت بهداشتي استفاده ميكنند. منشي مركز آموزش ماساژ ميگويد: «هر يك از
دورهها به مبلغ ساعتي 50 هزار تومان به متقاضي آموزش داده ميشود.» او
تاكيد ميكند: «با توجه به اينكه هر يك از اساتيد در اين موسسه دورههاي
مختلفي را در كشور تايلند گذراندهاند، هريك از اين كلاسها با تعيين وقت
قبلي و به درخواست متقاضي به شكل گروهي يا فردي برگزار ميشود.» اين مسئول
موسسه ماساژ تصريح ميكند: «هر يك از متقاضيان ميتوانند با گذراندن اين
دورهها در هتلها، استخرها و ديگر مراكز مشغول به كار شوند. البته
دورههاي آموزشي آكادميك نيز شامل چندين دوره آموزش ماساژ است كه ميتوان
دورههاي ماساژ تراپيست، اسپا ماساژ تراپيست و متخصص حرفهاي ماساژ با روغن
را نام برد.» به گفته او اين دورهها براي اقشار مختلف تعريف شده است،
بدين شكل كه علاوه بر افراد متخصص، پزشكان و پرستاران و افراد عادي كه هيچ
زمينهاي در رابطه با علوم و فنون ماساژ ندارند نيز ميتوانند در اين
دورههاي آموزشي كوتاهمدت و فشرده شركت كنند، به ويژه افرادي كه تمايل به
داشتن مدارك معتبر بينالمللي يا حضور در بازار كار بينالمللي
دارند.
شغلي كاملا پزشكي، پردرآمد و محبوب
امير خود را يك ماساژدرمان معرفي ميكند. او هماكنون در يكي از استخرهاي
نياوران به عنوان ماساژور مشغول به كار است. اين فرد ماساژور كه خود را
متخصص در ماساژهاي روغني، سنگي و قلنجگيري معرفي ميكند،ميگويد: اين مهارت را در كشور تايلند آموختهام. او درباره تاثير ماساژ
ميگويد: ماساژ درماني يك امر كاملا علمي و سنتي است و اگر فرد از آنوتومي
بدن و اعصاب موجود در بدن مطلع باشد ميتواند در ماساژ درماني امكانات
مناسبي را به متقاضي ارائه دهد. اين فرد ميافزايد: اين كار كاملا پزشكي
است و با يكسري اصول بايد انجام شود، در غير اين صورت بيتاثير است. بايد
توجه داشت كه در دنيا ماساژ يكي از محبوبترين و پردرآمدترين شغلها محسوب
ميشود. امير درباره اين شغل و تاثيرات آن ميگويد: معمولا انواع ماساژ با
يك مكانيسم مشابه روي بدن اثر ميگذارد. زماني كه ماهيچه بيش از حد فعاليت
دارد تجمع مواد زائد از جمله اسيدلاكتيك ميتواند باعث درد، گرفتگي و حتي
اسپاسم عضلات شود. ماساژ دو نوع عام و سوئدي دارد كه بهطور خاص باعث گردش
خون و بهبود جريان لنفاوي و منجر به ورود مواد غذايي و اكسيژن تازه به
بافتهاي مزبور ميشود و به خروج مواد سمي نيز كمك ميكند. به گفته او
علاوه بر اين، ماساژ باعث افزايش اندروفينها (نابودكنندههاي درد) و
افزايش ترشح هورمون سروتونين (تعديلكننده خلق و خوي) ميشود. همچنين ثابت
شده كه هورمون استرس (كورتيزول) را آزاد ميكند. به همين دليل ماساژ اغلب
به عنوان يك درمان تكميلي براي افرادي كه سيستم ايمني آنها بر اثر استرس
تضعيف شده توصيه ميشود.
تاريخچه ماساژ درماني چيست؟
تاريخچه اين درمان به حدود ۲۷۰۰ سال قبل از ميلاد برميگردد. در متن كتاب
«امپراتور زرد» (كتاب مرجع طب داخلي چين) براي درمان فلج و تب و لرز به
ورزش، ماساژ پوست و عضلات و نيز تمرينات روي دست و پا توصيه شده است. بقراط
در حدود ۴۰۰ سال قبل از ميلاد ضرورت استفاده از مالش را به عنوان يك درمان
به ويژه در درمان آسيبهاي ورزشي و جنگي به پزشكان گوشزد كرده است. اسناد
قديمي دال بر استفاده ژاپنيها و نيز ساير تمدنها نظير مصر، روم و عرب از
ماساژ درماني موجود است. ماساژ درماني به شيوه نوين و علمي، از سوی هنريك
لينگ ۱۸۳۹-۱۷۷۶ بر پايه ماساژ و ورزش بنيان نهاده شد.
كار پزشكان بازيچه دست سودجويان
امروزه بالغ بر ۸۰ نوع مختلف ماساژ و كار روي بدن وجود دارد. اين تكنيكها
به پنج گروه با عملكردهاي متعدد تقسيم ميشوند. اما يك عضو كميسيون
بهداشت و سلامت مجلس درباره تاثير ماساژ درماني و انواع دورههاي آموزشي
موجود در اين زمينه ميگويد: دورههايي تحت عنوان ماساژ درماني و
كلاسهايي در اين زمينه چندان پايه علمي ندارد و هنوز هيچ مركزي در اين
زمينه مدرك معتبر صادر نكرده است. سيامك مرهصدق ميافزايد: تاكنون هيچ
مجوزي از سوي وزارت بهداشت براي فعاليت مراكز ماساژ درماني صادر نشده است.
او در پاسخ به اين پرسش كه هماكنون در برخي آرايشگاهها، استخرها و ديگر
مراكز شاهد ارائه خدمات ماساژ هستيم، اين مراكز با كسب مجوز از سوي كدام
سازمان فعاليت ميكنند، ميافزايد: بايد توجه داشت كه ماساژ درماني فعاليتي
كاملا علمي و پزشكي است و شاخهاي از فيزيوتراپي محسوب ميشود. در واقع،
اغلب افرادي كه مدعي ماساژ درماني هستند بهطور طبيعي و بدون هيچ پشتوانه
علمي اقدام به اين عمل ميكنند. در برخي مواقع نيز شاهد عدم فعاليت مناسب و
بروز ديگر مشكلات براي افراد متقاضي هستيم. مرهصدق ماساژهايي همچون
ماساژ تايلندي را چندان عملي نميداند و در اين زمينه ميگويد: ماساژ
درماني بايد كاملا علمي انجام شود و اينكه يكسري افراد بهطور كاملا تجربي
يا با گذراندن يك ساعت دوره آموزشي بتوانند به كار فيزيوتراپها دخالت كنند
جاي تامل دارد. اين عضو كميسيون بهداشت و سلامت مجلس تاكيد ميكند: اينكه
ماساژ درماني از تاثير بهسزايي در سلامت برخوردار است بر كسي پوشيده نيست
اما در جامعه اين اقدام كاملا پزشكي بازيچهاي دست يك سري افراد سودجو شده
است. آرمان