مدیریت فرهنگ شادی در کشور نداریم/ خندیدن برای ما عجیب شده است

ایرانیان طی تاریخ پر افتخار خود به عنوان مردمی مهمانواز، خوش مشرب، خوش ذوق و مهربان شناخته شده اند و چنین روحیه و صفات اخلاقی، آنان را سرآمد و متمایز از دیگر جوامع کرده است.
گرچه مصدر و بستر چنین صفاتی، روحیه شاد و طرب انگیز ایرانی است، اما گاه نتایج نظرسنجی ها و انعکاس جهانی آنها، جهتی معکوس با این روحیه داشته و وجه دیگری از روحیه ایرانیان را آشکار می کند.
موسسه گالوپ به تازگی نتایج مطالعات خود را با موضوع بررسی وضعیت خشنودی و خوشحالی در جهان و در بین 138 کشور منتشر کرده و در فهرستی، عراق به عنوان نخستین کشور غمگین و ناشاد جهان معرفی شده و نکته مهمتر اینکه ایران در این فهرست رتبه دوم را کسب کرده است.
گرچه باید به چنین نظرسنجی و مطالعاتی به دیده تردید نگریست و اهداف اشکار و پنهان چنین موسساتی را از نظر دور نداشت اما با بررسی برخی شاخص ها، می توان به نتیجه گیری نزدیک به نتیجه موسسه گالوپ رسید.
افزایش آمار طلاق، کاهش ازدواج، افزایش نرخ بیکاری جوانان و کاهش امید به آینده ... از جمله شاخص هایی هستند که بسیاری از کارشناسان و آسیب شناسان اجتماعی تاثیر آنها را در روح و روان مردم موثر دانسته و پیوند متقابلی میان آنها با توزیع غم و شادی در جامعه قائل هستند.
جامعه ایرانی نیز از این شاخص ها بی بهره نبوده و اعلام رسمی وقوع 19 طلاق در هر ساعت و یا کاهش سن اعتیاد در زنان به 13 سال و ... و پیامدهای چنین بحران ها و معضلاتی خواسته و ناخواسته نتیجه جز تحمیل غم بر جامعه در پی ندارد.
یافتن چرایی و تبیین دلایل غمگینی مردم ایران، دستمایه نشستی به میزبانی خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) و با حضور پروفسور حسین باهر استاد دانشگاه ،بنیانگذار مکتب رفتارشناسی و مشاوره در امور رفتاری، دکتر مجید ابهری استاد دانشگاه و آسیب شناس اجتماعی و سیدمحمد کاظم واعظ موسوی استاد دانشگاه و روانشناس شد.

**دلیل نظری شاد نبودن مردم ایران
دکتر مجید ابهری در این میزگرد خبری با موضوع «دلایل شاد نبودن مردم ایران» به دلیل نظری عدم شادی در مردم ایران اشاره کرد و گفت: ما مدیریت فرهنگ شادی در کشور نداریم و پس از گذشت 33 سال از انقلاب، نمی دانیم چه زمانی باید بخندیم یا چه زمانی باید شادی کنیم و در واقع خیلی از مردمی که شاد نیستند، ادعا می کنند که اسلام مخالف شادی است.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه هیچ دیانتی مانعی برای شادی مردم ندارد، تصریح کرد: ما دلایل زیادی برای شاد بودن شامل میلاد ائمه اطهار، اعیاد مختلف همچون عید نوروز، چهارشنبه سوری، روز طبیعت و هزاران روز دیگر داریم که مردم می توانند به خاطر آن ها شاد باشند.
وی ادامه داد: هنوز هیچ سازمانی نتوانسته است فرهنگ و ادبیات شادی را تعریف کند. در واقع می توان گفت که ما ادبیات شادی تدوین شده در کشور نداریم.



**دلیل عملی شاد نبودن مردم ایران
وی همچنین به دلیل عملی موضوع شاد نبودن مردم ایران اشاره کرد و گفت: شکاف های طبقاتی روز به روز در جامعه ما افزایش می یابد و زیربنای غم افزایی در جامعه نیز بیشتر می شود ؛ این موضوعات یکی از عواملی است که باعث شده است تا مردم احساس شاد بودن نداشته باشند و متاسفانه به همین دلیل ادبیات و فرهنگ شادی ما معلوم نیست.
این کارشناس آسیب شناس اجتماعی به علت دیگری اشاره کرد وآن، اخبار تلخی از وقایع مختلف جهان است که افراد را محاصره کرده است. متاسفانه هر کدام از روزنامه ها نیز یک ضمیمه از آسیب های اجتماعی و ناهنجاری ها دارند این در حالی است که این موارد ، سرمشقی غلط در جامعه به شمار می آید.
وی اضافه کرد: آمار و اطلاعات از میزان خودکشی ها، قتل ها، بمباران ها، نزاع ها و هزاران آسیب و ناهنجاری اجتماعی موجب شده است که زمینه شادی در مردم کمتر شود.

** برنامه های صدا وسیما شادی آور نیست
ابهری در رابطه با عملکرد صدا و سیما در راستای ارتقا یا کاهش شادی در کشور تاکید کرد: رسانه ملی در مناسبت های مختلف باید برنامه هایی برای شادی مردم داشته باشد.
وی گفت: چند سریال شاد و چند سریال تلخ در تلویزیون پخش می شود؛ این در حالی است که ما طنازان ایرانی قهاری داریم که می توانند موجبات شادی فراوان مردم را بیشتر از این ، فراهم کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی گفت: برنامه های تلویزیون به ویژه سریال ها بیشتر جنبه غمگین و برخی از برنامه ها نیز حالت خنثی دارد که باید این موضوع بیشتر بررسی شود و با پخش برنامه های شاد مانند خندوانه موجب شادی مردم شوند.
وی خاطرنشان کرد: زمانی که شادی نباشد، جوانان احساس سرافکندگی می کنند و موجب می شود که قشر جوان ما به سمت تفریحات ناسالم مانند قلیان کشیدن بروند.
وی گفت: چرا تلویزیون از هر یکصد برنامه و سریال یک برنامه برای شادی مردم پخش نمی کند، اکنون برنامه های تلویزیونی شوک به مردم وارد می کند و باعث شده است که سن سکته به 22 تا 24 سال برسد و آمار خودکشی، آسیب های اجتماعی و حتی فرار از خانه نیز افزایش یابد.
این استاد دانشگاه تاکید کرد که باید فیتیله اخبار تلخ پایین کشیده شود واینکه ما، خودمان تعمدا داریم مردم را افسرده می کنیم و افسردگی مردم باعث افزایش آسیب های اجتماعی می شود.
این آسیب شناس اجتماعی گفت: مدیران فرهنگی و اجتماعی باید به فکر مردم باشند و این سوال پیش می آید که چرا هیچ کس به فکر مردم نیست و همچنین مدیریت فرهنگی جامعه به فکر شادی مردم نیست این در حالی است که باید ابزار شادی را برای مردم ایجاد کنند.

** خندیدن، عجیب شده است
این استاد دانشگاه گفت: اخم کردن، ممتاز تر و امتیاز رفتاری بیشتری از خندیدن در کشور دارد و در واقع می توان گفت که ما خندیدن بلد نیستیم و این کار برای جامعه ما ایرانی ها عجیب شده است.
وی ادامه داد: به حدی مردم غمگین شده اند که اگر کسی بخندد همه می پرسند، چه مشکلی دارد که می خندد و برخی نیز به تمسخر می گویند که ظاهرا این فرد دیوانه شده است؛ اما این در حالی است که در کشور مالزی مردم باید حتما 10 دقیقه در روز بخندند.

** بی اعتمادی پایه رفتارهای غمگین و عدم شادی است
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی افزود: بی اعتمادی یکی از پایه های رفتارهای غمگینی و عدم شادی در مردم است به همین منظور باید بیشتر به این موضوع توجه شود.
وی تصریح کرد: مدیران جامعه باید بیشتر به فکر غمگین بودن مردم باشند و دولت نیز برای کاهش آمار روحی و روانی در جامعه بیشتر تلاش کند.
ابهری ادامه داد: هر چه غم مردم بیشتر باشد، آستانه تحمل آنها کاهش می یابد و کاهش آستانه تحمل، موجب افزایش آسیب ها و ناهنجاری های اجتماعی شود.

** ایجاد شادی های کم هزینه
این کارشناس آسیب شناس اجتماعی گفت: ما می توانیم شادی های کم هزینه داشته باشیم اما در ذهن مردم به گونه ای القا شده است که شادی، هزینه بر است اما شادی هزینه ای ندارد.
وی به مثالی از لحظه های شاد اما کم هزینه برخی ملت ها اشاره کرد و اظهارداشت : در یکی از کشورها به عنوان مثال، روزی را تعیین می کنند و بادکنک به پای همدیگر می بندند و آن وقت هر کس تلاش می کند تا بادکنک دیگری را بترکاند و مردم اطراف نیز با دیدن این صحنه ها می خندند؛ این در حالی است که ایجاد این لحظه های شاد هزینه ای بسیار کم در بردارد.
وی به باوری غلط بین مردم اشاره کرد وآن اینکه مردم ما فکر می کنند؛ پشت هر خندیدن، غم است ؛ این در حالی است باید توجه کرد که این هزینه بر بودن شادی ، مغایرت آن با دین و اینکه آمدن غم، پس از هر خنده، اصلا از کجا آمده است.
ابهری به چهره متبسم پیامبر مهربانی ها اشاره کرد و واینکه حضرت علی (ع) یکی از بزرگترین طنازان تاریخ است.
وی افزود:به عنوان مثال می گویند حضرت علی سرش را به سمت چاه می آورد و گریه می کرد ؛ این در حالی است که آن حضرت همیشه این کار را انجام نمی دادند و اتفاقا طناز بزرگی به شمار می آمدند.
ابهری به مسوولان این هشدار را داد که هرچه غم مردم بالا رود هزینه دولت به دلیل به خطر افتادن سلامت روحی و روانی مردم بیشتر می شود.
وی تاکید کرد: دولت و مجلس شورای اسلامی باید مدیریت فرهنگی و شادی را تدوین کنند.
این کارشناس آسیب شناس اجتماعی افزود: در کشورهای مختلف برای کاهش چالش ها موجود در محل کار و اینکه برای افزایش رفاه و آسایش کارکنان، به کارمندان ، سالی یک بار و به مدیران، سالی دو بار مرخصی اجباری می دهند؛ این در حالی است که در کشور ما این رویه وجود ندارد.
این استاد دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: اغلب مدیران ما بیماری جسمی و روانی دارند و این موضوع باعث می شود که کارآیی آنان نیز افت کند.
ابهری خاطرنشان کرد: برای کاهش ناهنجاری ها و آسیب های اجتماعی باید به سمت جامعه ای شاد پیش برویم چرا که خشم افراد، زیان آور است.ایرنا