در اين حمله بيني و استخوان
گونه و مچ پاي آمال شکست و اين در حالي بود که دو نگهبان بيمارستان در تمام
اين مدت فقط ماجرا را از دور نظاره ميکردند.
اين
اتفاق تنها يکي از موارد حمله به پزشکان و ساير اعضاي تيم درمان در
مومبايي در يک ماهگذشته بود. معمولا اعضاي خانواده و دوستان بيماران اقدام
به حمله و مضروبکردن پزشکان ميکنند. اين حملات بهقدري شدت يافته و
آنقدر شايع شده است که يکي از بزرگترين نهادهاي صنفي پزشکان هند از يک
شرکت خصوصي محافظت و مواظبت از افراد، خواسته است تا با باديگاردهايش از
4000 عضو اين انجمن مراقبت کند.
براساس اين قرارداد، شرکت تاپسلاين با شعار
«ما جان شما را نجات ميدهيم» متعهد شده است که افراد تحت استخدامش حداکثر
تا 15 دقيقه پس از اعلام هشدار، در محل حاضر شوند و براي حفظ امنيت پزشکان
اقدام کنند. دکتر آمال ميگويد: «اگر من خوششانس بودم، اين قرارداد قبل
از اينکه به من حمله شود، منعقد ميشد... من بعد از آن حادثه ديگر در
بيمارستان کار نميکنم و در يک مرکز کوچک خصوصي مشغول به کار شدهام...
بايد بگويم که از نظر من اوضاع از بد به فاجعهبار بدل شده است و اميدي هم
ندارم که وضعيت بهتر شود.»
در
کشورهاي غربي حمله به کادر درمان و بهخصوص پزشکان، اتفاقي نادر است. در
پژوهشي که اخيرا محققان انجمن ملي پزشکان هند انجام دادهاند، مشخص شد که
بيشتر از سهچهارم پزشکان اين کشور تاکنون در معرض خشونت فيزيکي يا توهين
کلامي قرار گرفتهاند. شايد علت اصلي بروز اين مشکل، نبود اعتماد کافي بين
مردم و جامعه پزشکي است. با بهبود وضعيت اقتصادي هند، مراکز درماني بسياري
براي طبقه متوسط اين کشور ايجاد شده است که البته با قيمتهاي بالاتر،
خدمات درماني را انجام ميدهند و در اين مراکز، اعضاي خانواده بيماران توقع
دارند که بيماران آنها حتما و خيلي سريع درمان شوند و در غير اين صورت
معمولا رفتار نامناسبي از خود نشان ميدهند.
سادهير
ناييک، مدير انجمن ملي پزشکان هند ميگويد: «در سالهاي اخير توقعات از
جامعه پزشکي هند بسيار بالا رفته است و بسياري از بيماران و خانوادههايشان
توقع دارند که با تکنولوژيهاي جديد و درمانهاي نو، هيچ مورد درماني
ناموفق نماند و اگر اين اتفاق بيفتد، آن را ناشي از ضعف پزشک ميدانند.»
درعينحال
در سالهاي اخير انتشار اخبار و شايعات درباره فساد مالي در بخش درمان و
بيکفايتي در سطوح مختلف درماني و نيز آموزش پزشکي، شدت بيشتري گرفته است و
جو بياعتمادي را به پزشکان و کادر درماني در اين کشور تشديد کرده است.
اين در حالي است که بهطور سنتي پزشکان در هند هميشه داراي جايگاه و احترام
بسيار ويژهاي بودهاند.
نارديبا
لکايري، مشاور عالي وزارت بهداشت هند معتقد است که بخشي از مشکل، اين است
که دانشکدههاي پزشکي هند، ارتباط موثر و اخلاق حرفهاي پزشکي را به
دانشجويان آموزش نميدهند و براي همين، پزشکان نميتوانند توضيحات کافي و
مناسبي در مورد بيماري و شيوههاي درماني به بيماران و خانوادههاي آنها
بدهند. نکته ناراحتکنندهتر هم اين است که برخي پزشکان شاغل در بخشهاي
خصوصي براي افزايش درآمد خود، اقدامات غيرلازم درماني و آزمايشهاي بيدليل
انجام ميدهند و اين موضوع باعث افزايش بياعتمادي به پزشکان اين کشور شده
است.
اتفاقاتي
هم که گاه در گوشهوکنار اين کشور ميافتد، به اين جو بياعتمادي دامن
ميزند. در ماه نوامبر اعلام شد که در جريان اقدامات عقيمسازي زنان
روستايي در يک کلينيک، شمار زيادي از آنان درگذشتهاند. همينطور در ماه
فوريه هم اعلام شد که حداقل 2000 دانشجوي پزشکي اين کشور با تقلب و خريد
سؤالات به رشته پزشکي راه يافتهاند.
نويسنده مجله «روي زمين» هم در مقالهاي دراينباره نوشته است: «در هند تقريبا همه افراد يک يا چند بار با مشکل تشخيص نامناسب بيماري يا اقدامات بيدليل درماني و رفتار نامناسب پزشکان و کادر درماني روبهرو شدهاند.» اما پزشکان هم دفاعيه خود را دارند. آنها و بهخصوص شاغلان در بخش دولتي از حجم سنگين کار و کشيکهاي زياد و نيز حقوق پايين شکايت دارند.
آنها ميگويند که
تجهيزات پزشکي غالبا قديمي هستند و سيستم اورژانس هم آنقدر مشکل دارد که
اکثر بيماران دير به مراکز درماني ميرسند. اما بهنظر نميرسد که جامعه
عمومي چندان به حرف پزشکان در اين موارد گوش دهد.
شيونتا راج، پزشکي که در حاشيه مومبايي مدير يک کلينيک است، ميگويد: «مردم مشکلات کاري پزشکان را نميبينند؛ اما اگر فقط يک پزشک در جايي از کشور خطا کند، اين موضوع دهنبهدهن ميچرخد و همه مردم از اين صحبت ميکنند که تمام پزشکان دچار مشکل هستند.» در آوريل گذشته در شهر اللهآباد در شمال هند ، اعضاي خانواده يک مرد 80ساله که بهدليل نارسايي کليه فوت کرده بود، پزشک معالج او را بهشدت مضروب کردند. در پي اين حادثه پزشکان اين شهر دست از کار کشيدند و تظاهراتي بر پا کردند و درنهايت با دستگيري چهار نفر از ضاربان و تعهد براي افزايش امنيت پزشکان، آنها به سر کار خود بازگشتند.
چند روز بعد اما در
بيمارستان عمومي مومبايي يک پزشک با حمله چند نفر چوببهدست در محوطه
بيمارستان، مضروب و بيهوش شد. پس از اين حادثه مدير بيمارستان با 40 نگهبان
و باديگارد قرارداد بست تا بهطور 24ساعته از پزشکان بيمارستان محافظت
کنند.
سانجاي
ناگرال، جراح و عضو شوراي سردبيري نشريه اخلاق پزشکي هند، ميگويد: افزايش
اقدامات امنيتي دراينباره مناسب نيست «پاسخ مناسب، افزايش تعداد نگهبانان
يا استخدام باديگارد براي پزشکان نيست. اين اقدامات همين جو بياعتمادي
فعلي را تشديد ميکند و باعث افزايش حساسيت افکار عمومي خواهد شد.»
در
بيمارستاني که سانديپ آمال در آن مضروب شد، يک خط ويژه تلفني راهاندازي
شده است تا هر زمان که پزشک يا پرستاري احساس خطر کند، بتواند با آن تماس
بگيرد.
دو
نفر از افرادي که آمال را مضروب کرده بودند، توسط پليس دستگير شدند؛ اما
مجازات بسيار کمي براي آنها در نظر گرفته شد. آمال و ساير پزشکان از اين
موضوع شکايت دارند که پليس قانون مصوب سال 2010، درباره مجازات افراد
حملهکننده به کادر درماني را اجرا نميکند و اين موضوع باعث ميشود که
افراد از حمله به پزشکان و پرستاران نترسند.
آمال
همچنين ميگويد که تغييرات سريع اقتصادي باعث شده است که فرهنگ مردم جامعه
تغيير کند و اين روي رفتار آنها با پزشکان هم تاثير گذاشته است: «در محله
پانول، رشد اقتصادي سريع باعث شده است همه در رفاه نسبي باشند.
اتومبيلهاي گرانقيمت و آپارتمانهاي لوکس داشته باشند.
آنها فکر ميکنند که همه چيز را ميشود با پول خريد؛ حتي نجات افرادي که در حال مرگ هستند...» دکتر سرانتيپ آبيش، متخصص کودکان ميگويد: «همه پزشکان هند اين روزها سعي ميکنند تا حد امکان خودشان را از بيماران پرمسئله و بهشدت بيمار دور نگه دارند. در اکثر مواقع بروز خشونتها در موارد بيماريهاي سخت و افرادي است که با مرگ دستوپنجه نرم ميکنند.... با اين رويه پزشکان انگيزه و حتي اعتمادبهنفس خود براي درمان بيماران را از دست ميدهند و اين به کليت سلامت جامعه لطمه ميزند. مطمئن باشيد اگر اين وضعيت ادامه پيدا کند، در چهار يا پنج سال بعد بسياري از پزشکان اعتقاد خود را به کاري که انجام ميدهند از دست ميدهند و خود اين مردم معترض، کساني هستند که بيشتر دچار مشکل خواهند شد... .»