چاقي و درمان‌هاي دارويي

به گزارش شفا آنلاین، عوارضي مانند درگيري دريچه‌هاي قلبي و هايپرتانسيون ريوي اوليه با داروي فن‌فلورامين ديده مي‌شدند، اما با مصرف لورکاسرين، در مقايسه با دارونما ، تفاوتي در بروز اين عوارض مشاهده نشد.

متوسط کاهش وزن 2/8 کيلوگرم در مصرف لورکاسرين، در مقابل 4/3 کيلوگرم با دارونما و در نهايت، کاهش وزن خالص 8/4 کيلوگرم در مطالعات گزارش شده است. در مطالعات مختلف، لورکاسرين نسبت به دارونما ، به ميزان دو برابر بيشتر باعث کاهش وزن بيشتر مي‌شود. اين دارو همچنين، منجر به کنترل پرفشاري خون، کاهش سطح کلسترول و اندازه دور کمر، بهبود ديابت و کاهش HbA1C مي‌شود. عوارض دارو، شامل سردرد، تهوع، خستگي، سرفه، يبوست و خشکي دهان است. سازمان غذا و داروي آمريکا توصيه مي‌کند اگر بيمار پس از 12 هفته درمان با لورکاسرين، به کاهش وزن حداقل 5 درصد وزن پايه نرسيد، بايستي دارو قطع شود.

هرچند اين دارو مورد تائيد سازمان غذا و داروي آمريکا براي درمان چاقي است، پايش طولاني‌مدت آن براي بررسي احتمال بروز عارضه سرطان پستان در انسان، با توجه به بروز آن در مطالعات برروي موش، توصيه شده است.

آنتاگونيست‌هاي گيرنده کانابينوئيد 1

اين دارو به دليل شيوع بالاي عارضه تغييرات خلق از داروهاي رايج کاهش وزن، کنار گذاشته شده‌اند.

داروهاي ترکيبي

کنگزا، داروي ترکيبي جديدي شامل دوزهاي پائيني از توپيرامات (46 و 92 ميلي‌گرم) و فنترمين (5/7 و 15 ميلي‌گرم) است. با ترکيب اين دو دارو، علاوه بر کاهش دوز داروها و عوارض جانبي آنها، ايمني مصرف دارو، بيشتر از تجويز اين داروها به تنهايي، حاصل‌شد. متوسط کاهش وزن 7/14 کيلوگرم در مصرف کنگزا، در مقابل 5/2 کيلوگرم مصرف دارونما و در نهايت، کاهش وزن خالص 2/12 کيلوگرم در مطالعات با مصرف کنگزا گزارش شده است. 2/9 درصد بيماران با مصرف کنگزا با دوز کامل (توپيرامات 92 ميلي‌گرمي و فنترمين 15 ميلي‌گرمي) در مقايسه با 7/1 درصد افراد تحت درمان با دارونما دچار کاهش وزن شدند. اين دارو به خوبي تحمل مي‌شود و عوارض جانبي شايع آن، شامل پارستزي، خشکي دهان، يبوست، تغيير چشايي، سرگيجه، بي‌خوابي، افزايش ضربان قلب و تغييرات حافظه و شناخت است. کنگزا حتي در بيماران بدون ديابت باعث کاهش معني‌دار HbA1C مي‌شود. اين دارو باعث کاهش معني‌دار فشار خون، تري‌گليسيريد و بهبود آپنه خواب نيز مي‌شود.

اين دارو به‌وسيله سازمان غذا و داروي آمريکا در سال 2012 تائيد شد. اثر مفيد سايکولوژيک دارو با مکانيسم نورواندوکرين همزمان باعث تسريع کاهش وزن خواهد شد. اين خاصيت سايکولوژيک دارو براي کمک به درمان اختلال خوردن زمينه‌اي در فرد، آن را بين درمان‌هاي ضدچاقي منحصر به فرد ساخته است. البته سازمان غذا و داروي آمريکا کنترل منظم ضربان قلب را در حين مصرف اين دارو توصيه کرده و بايستي از مصرف آن در بيماران قلبي اجتناب کرد. اين سازمان توصيه مي‌کند اگر پس از 12 هفته مصرف دارو (فنترمين 5/7 ميلي‌گرم و توپيرامات 46 ميلي‌گرم) به کاهش وزن حداقل 3 درصد وزن پايه نرسيديد، مصرف دارو را قطع يا دوز آن را افزايش دهيد. اگر پس از افزايش دوز دارو، به کاهش وزن حداقل 5 درصد وزن پايه پس از 12 هفته درمان نرسيديد، بايد مصرف دارو قطع شود.

کنتراو، داروي ترکيبي ديگري است شامل بوپروپيون (360 و 400 ميلي‌گرم) و آنتاگونيست اوپيوئيد نالتروکسان (16، 32 و 48 ميلي‌گرمي). با ترکيب داروها، اثر پلاتو زودرس بوپروپيون در کاهش وزن با نالتروکسان پوشش داده مي‌شود. متوسط کاهش وزن 2/8 ميلي‌گرم در مصرف کنتراو، در مقابل 9/1 کيلوگرم با مصرف دارونما و درنهايت، کاهش وزن خالص 2/6 کيلوگرم در مطالعات با مصرف کنتراو گزارش شده است. عليرغم ايمني دارو، سازمان غذا و داروي آمريکا، بررسي طولاني‌تري را از نظر عوارض قلبي‌عروقي دارو (عارضه افزايش ضربان قلب) لازم دانسته است.

امپاتيک (Empatic)، داروي ترکيبي شامل بوپروپيون (360 ميلي‌گرم) و زونيزاميد (12 و 360 ميلي‌گرم) است. با ترکيب دارو، اثر تعديلي کانال سديم روي بارز شدن نوروترانسميترهاي دوپامين و سروتونين تقويت شده و باعث کاهش وزن مي‌شود. در 44 درصد موارد، بيماران چاق زونيزاميد را به دليل عدم تحمل، خستگي و اشکال در صحبت کردن کنار مي‌گذارند. در حالي که در فرم ترکيبي بهتر تحمل شده و تنها در 22 درصد موارد کنار گذاشته مي‌شود. متوسط کاهش 2/7 کيلوگرم در مصرف امپاتيک در مقابل 9/2 کيلوگرم مصرف دارونما و در نهايت کاهش وزن خالص 3/4 کيلوگرمي در مطالعات با مصرف امپاتيک گزارش شده است. اين دارو هنوز در حال گذراندن مطالعات باليني بيشتر است.

داروي ترکيبي Pramlintide/metreleptin، شامل فرم صناعي آميلين،‌پرام‌لينتيد (180 و 360 ميلي‌گرمي، زير جلدي، هر 12 ساعت) و مترلپتين (5 ميلي‌گرم زيرجلدي هر 12 ساعت) است. اين دارو در مطالعات اوليه، در کاهش وزن موثر بوده ولي به دليل توليد آنتي‌بادي با مصرف دارو، در سال 2011 مطالعات آن متوقف شد.

در يک مطالعه، دادن همزمان دو داروي متفورمين (500 ميلي‌گرم، 3 بار در روز) و فلوکستين (20 ميلي‌گرم روزانه)، باعث کاهش وزن 83/4 ± 89/7 کيلوگرم و کاهش شاخص توده بدني به ميزان 95/1 ± 43/3 در خانم‌هاي چاق در مدت مصرف حداقل 6 ماه شده است. البته نياز است مطالعات بيشتر و طولاني‌تر در آينده براي تعميم نتايج انجام شود.

اکرم پورشمس

استاد پژوهشکده بيماري‌هاي گوارش و کبد، دانشگاه علوم پزشکي تهران