یک :بي نياز به هيچ حجت و استدلالي چنين جايگاه ممتازي از سر اتفاق و يك شبه فراچنگ زده نشده است. بلكه بر اثر جمع جبري شماري عوامل و در گذر زمان،گاه طي سده‌ها ، پديد آمده است.
در جامعه ايران يكي از گروه‌هايي كه واجد چنين جايگاه ممتازي است و بر اساس شواهد پژوهشي و پيمايشي همواره در رديف‌هاي نخستين «منزلت اجتماعي» جاي مي‌گيرد، گروه پزشكان (جامعه پزشكي) است.
به تعبير روشن‌تر، وقتي از شماري معرف از شهروندان ايراني ، از هر قشر و سن و طبقه و صنفي ، خواسته شود تا بر اساس شاخص ها و مولفه‌هاي از پيش تدقيق شده «منزلت» و «جايگاه» اجتماعي ، پنج شغل ( با صنف و گروه ) نخست را فهرست كند. بي هيچ شك و شبهه اي شغل پزشك و گروه پزشكان ، يكي از آن شغل و گروه و اغلب در رديف دوم و سوم ، خواهد بود. (اساتيد حوزه و دانشگاه كه شمار قابل توجهي از آنان را نيز پزشكان تشكيل مي دهند ، اغلب در صدر قرار مي گيرند).
دو .
در پي جويي و علت يابي منزلت ويژه و بالاي پزشكان ، به ويژه در جامعه پر
قدمت ما ، بايد سوار قطار زمان شويم و حداقل چند سده به عقب بازگرديم ،
يعني درست به زماني كه جامعه عده اي را «حكيم» نام نهاد و آنان را به صدر
نشاند و معرفت ديني داشتند و در فلسفه و علوم عقلي خبرگان زمان خويش بودند
هم بر دانش عقلي اشراف و آگاهي داشتند و هم سواي همه آنها آلام مردمان زمان
خويش، اعم از آلام جسماني و رواني ، را مداوا مي كردند و التيام مي
بخشيدند. خلاصه آنكه از جنس نابغه بزرگي همچون بوعلي سينا بودند و لاجرم
«علامه دهر» خويش .
سه.
پزشكان امروز ما نيز از همان جنس‌اند. همه ما مي دانيم كه اينان در رقابتي
بسيار شديد و نفس‌گير و طاقت فرسا و پس از آنكه متون آموزش داده شده در
سال‌هاي طولاني مدرسه را خط به خط و قاعده به قاعده به خاطر مي‌سپارند و
فرا مي‌گيرند و با برخورداري از تراز هوشي بالاتر از حد ميانگين و توسعه
جامعه و پشتكار وصف‌ناپذير، از ميان خيل عظيم و پرشمار مشتاقان و داوطلبان
وارد دانشكده‌هاي پزشكي مي‌شوند و بهترين سال‌هاي زندگي خويش را صرف
فراگيري متون دشوار، پيچيده و غامض پزشكي و رشته‌ها و شاخه‌هاي پيراموني
مي‌نمايند و پس از گذراندن موفقيت‌آميز آزمون‌ها و دورههاي پر تعداد در
كسوت پزشكان در مي‌آيند و اين آغاز راه است.
آنان حتي اگر در همان «پزشكي عمومي» كه حداقل هفت سال وقت و عمر خويش را بصورت شبانه‌روزي و بي وقفه صرف آن كرده‌اند، باقي بمانند بايد همواره خود را «به روز» نمايند و اين به روز رساني يعني شركت در چندين و چند كنگره و دوره و كارگاه آموزشي و پژوهشي و باليني. اما، مي‌دانيم كه بسياري از اين جماعت نخبه و باهوش به آن حد بسنده نمي‌كنند بلكه با تلاش و پشتكار شبانه روزي تراز دانايي خود را فزوني مي‌بخشند و پس از شركت در آزمون هاي علمي دشوار و دشوارتر وارد دورههاي تخصصي و فوق تخصصي، خواه در داخل كشور يا خارج از كشور، مي‌شوند.
در اين
دورههاي تخصصي و فوق تخصصي نيز پزشكان ما نه تنها به قله‌هاي دانش پزشكي
دست مي‌يابند بلكه خود به جمع توليدكنندگان اين دانش مي‌پيوندند. آنان به
سبب هوش سرشار، ذهن و پشتكار مثال زدني خود خيلي زود از همتايان خارجي خود
پيشي مي‌گيرند و هر يك در قلمرويي از قلمروهاي پر تعداد علم پزشكي شگفتي مي
آفرينند.
چهار. گر
چه پزشكان ما در دانش و تخصص‌هاي مختلف پزشكي سرآمدند و در شمار برترين‌ها
و بهترين‌ها جاي مي‌گيرند، اما آنان تنها بخشي از منزلت و موقعيت اجتماعي
ممتاز خود را از اين دانش برتر اخذ مي‌كنند.
چه، آنچه باعث شده است تا
جامعه ما اين گروه برگزيده را قدر بدانند و ممتاز بشمارد علاوه بر دانش،
ويژگي‌هاي اخلاقي، روان شناختي و شخصيتي آنان است. از شواهد و قرائن چنين
پيداست كه پزشكان ما از حس «مسئوليت پذيري» بالايي برخوردارند ، نوع دوستي
آنان مثال زدني است، عليرغم دانش و موقعيت ويژه، «فروتن» هستند راز دارند ،
به همگان احترام مي گذارند و در شرايط دشوار، نظير جنگ و بحران‌هايي همچون
زلزله و سيل و .... سختي‌ها و دشواري‌ها را بر خود هموار مي‌سازند تا بر
زخم وارد شده بر جسم و جان هموطنانشان مرهمي بگذارند، آنان از واكنش‌هاي
تبعيض آميز به‌دورند و هرگز كسي را از خدمات خويش محروم نمي‌سازند و لاجرم
اگر پزشكي چنين خصوصيات مضاعفي همچون حس مسئوليت پذيري و فروتني و دلدادگي
به منبع لايزال الهي را نداشته باشد، در نزد مردم جايگاه و منزلتي نخواهد
داشت و سرانجام، اگر امروز كشور ما از حيث شاخص‌هاي بهداشتي و درماني و
تراز دانش پزشكي در شمار كشورهاي مترقي و توسعه يافته و مدرن جهان جاي
مي‌گيرد بي‌گمان مديون هوشمندي، خبرگي، تعهد و تقواي پزشكان محترم است. پس ،
همچون هميشه به اين قشر پر تلاش ، متعهد و نخبه احترام بگذاريم و قدردان
زحماتشان باشيم.
دكتر سعيد منتظرالمهدي
معاون اجتماعي ناجا
