به گزارش شفا آنلاین،دومطالعه جديد نشان داده‌اند که مصرف استاتين‌ها با کاهش چشمگير ميزان
مرگ‌ومير ناشي از سرطان همراه است. نتايج اين دو پژوهش مجزا که يکي در ميان
زنان و ديگري در بين شرکت‌کنندگان مرد به انجام رسيده، حاکي از آن است که
مصرف اين داروها در زنان مرگ‌ومير ناشي از سرطان‌هاي گوناگون را تا 22 درصد
و مرگ ومير ناشي از سرطان‌هاي بافت نرم و استخوان را تا حدود 55 درصد کاهش
مي‌دهد.
مطالعه
مربوط به مردان به بررسي تاثير مصرف استاتين‌ها به همراه داروي ضد ديابت
متفورمين پرداخته و نشان داده که مصرف همزمان اين دو ترکيب ميزان مرگ‌ومير
ناشي از سرطان پروستات را 40 درصد کاهش مي‌دهد و اين تاثير به ويژه در
مردان چاق يا مبتلا به نشانگان متابوليک برجسته‌تر است.
پژوهشگران
در توضيح چگونگي اين پديده چنين مي‌پندارند که استاتين‌ها با مسدود کردن
مسير ساخت کلسترول، مسيرهاي مولکولي و پاسخ التهابي را تحت تاثير قرار داده
و به اين وسيله فرايند رشد سلولي و پيدايش متاستازهاي سرطاني را دچار
اختلال مي‌کنند.
روش انجام مطالعه
مطالعه WHI
که توسط دانشگاه استنفورد و در زنان به انجام رسيده، پژوهشي 15 ساله بود
که روي 146326 بانوي يائسه 50 تا 79 ساله انجام شده بود. اين افراد بين
سال‌هاي 93 تا 98 ميلادي از طريق 40 مرکز درماني بررسي شده بودند. وضعيت
مصرف استاتين در اين افراد با يکي از گزينه‌هاي زير تعريف مي‌شد: هرگز
استاتين مصرف نکرده است، در حال حاضر استاتين مصرف مي‌کند و قبلا استاتين
مصرف مي‌کرده است. ميزان بروز سرطان‌هاي گوناگون و مرگ‌ومير ناشي از اين
بيماري‌ها نيز در ميان شرکت کنندگان مشخص شده و ارتباط ميان اين دو مورد
بررسي قرار گرفت. پژوهشگران نقش عواملي را مانند سن/قوميت، ميزان تحصيلات،
مصرف دخانيات، نمايه توده بدني، فعاليت بدني، سابقه خانوادگي ابتلا به
سرطان و... که ممکن بود ميزان ابتلا به سرطان و مرگ‌ومير ناشي از آن را تحت
تاثير قرار داده و به عنوان مخدوشگر عمل کنند، در محاسبه لحاظ کردند. در
بين موارد سرطان رخ داده، 23067 مورد پيگيري کامل داشتند که در تحليل آماري
وارد شدند. در زمان مطالعه، در کل7411 مورد مرگ در اثر عوامل مختلف رخ داد
که 5837 مورد آن ناشي از سرطان، 613 مورد در اثر بيماري‌هاي قلبي-عروقي و
961 مورد ناشي از عوامل ديگر بود. در نهايت 3152 مورد مرگ‌ومير در تحليل
آماري وارد شد که 708 مورد در بين مصرف‌کنندگان کنوني استاتين‌ها و 2443
مورد در افرادي رخ داده بود که هرگز استاتين مصرف نکرده بودند. تحليل آماري
چند متغيره هيچ ارتباطي را بين مصرف استاتين‌ها در گذشته و ميزان مرگ‌ومير
ناشي از سرطان نشان نداد. همچنين ارتباط معني‌داري بين مصرف اين دسته از
داروها با بروز به سرطان به دست نيامد.
پژوهشگران
دريافتند که ميزان مرگ‌ومير ناشي از سرطان در کساني که در حال مصرف
استاتين بودند، در مقايسه با افرادي که هرگز استاتين مصرف نکرده بودند، به
طرز معني‌داري کمتر است و اين ارتباط تحت تاثير ميزان قدرت استاتين مورد
استفاده يا مدت زمان مصرف آن يا ميزان چربي‌دوستي/ آب‌دوستي دارو قرار
نمي‌گيرد. مصرف استاتين به ويژه با کاهش مرگ‌ومير ناشي از سرطان پستان،
تخمدان، روده بزرگ و مقعد، دستگاه گوارش و نيز سرطان‌هاي استخوان و بافت
همبند همراه بود حال آنکه اين تاثير در سرطان ريه مشاهده نمي‌شد.
محققان اين مطالعه اعتقاد داشتند، طبيعت آينده‌نگر اين مطالعه سبب اعتبار بيشتر نتايج حاصل از آن است، اگرچه اثبات رابطه علت و معلولي با داده‌هاي حاضر ممکن نيست. آنها بر اين عقيده‌اند که تاثير مثبت داروهاي پايين آورنده کلسترول خون در کاهش مرگ ومير ناشي از سرطان‌ها احتمالا از طريق کاهش کلسترول خون اعمال مي‌شود. به نظر آنان با توجه به مصرف روزافزون استاتين‌ها و افزايش موارد ابتلا به سرطان، اين مطالعه مي‌تواند پيشنهادکننده مداخله‌اي کارآمد در جهت بهبود عاقبت بيماران مبتلا به سرطان باشد. البته بايد توجه داشت که تاثير مثبت ياد شده پس از قطع مصرف اين داروها باقي نمانده و مصرف اين داروها بر ميزان بروز سرطان نيز تاثيري ندارد. از آنجا که اين مطالعه نتوانست وجود رابطه‌اي علت و معلولي بين مصرف استاتين‌ها و کاهش مرگ‌ومير ناشي از سرطان به اثبات برساند، نياز به انجام پژوهش‌هاي بيشتر در اين زمينه، به‌ويژه انجام کارآزمايي‌هاي باليني تصادفي و کنترل شده معتبر و نيز شرکت دادن گروه‌هاي سني، جنسي يا نژادي و قومي ديگر به شدت احساس مي‌شود. يکي از صاحبنظران حاضر در همايش درباره اين تحقيق چنين اظهار نظر کرد که: «از آنجا که نمي‌دانيم کاهش در مرگ‌ومير ناشي از سرطان، واقعا مربوط به تاثيرات داروست يا تحت تاثير عوامل ديگري به وجود آمده و از آنجا که رابطه علت و معلولي بين اين دو متغيير به اثبات نرسيده، هنوز نمي‌توان با استناد به نتايج اين مطالعه به زنان يائسه دچار سرطان توصيه کرد که براي نجات از مرگ ناشي از اين بيماري، استاتين مصرف کنند!»
کاهش مرگ‌ومير ناشي از سرطان پروستات
مطالعه
بعدي که حکايت از نقش استاتين‌ها در کاهش مرگ‌ومير سرطان داشت، در بيماران
دچار سرطان پروستات انجام شده بود. پژوهشگران اين مطالعه به بررسي تاثير
ترکيب ضدديابتي متفورمين و استاتين‌ها در مرگ ومير ناشي از سرطان پروستات
پرداختند، چرا که داده‌هاي حاصل از پژوهش‌هاي قبلي وجود رابطه‌اي احتمالي
را بين اين دو مطرح کرده بودند. محققان با استفاده از اطلاعات بيمه مديکر،
تعداد 22150 نفر بيمار مبتلا به سرطان پروستات پر خطر را شناسايي و پيگيري
کردند. معيار پرخطر بودن سرطان بيمار، مرحله 3 يا 4 بودن سرطان، داشتن
امتياز 8 تا 10 در معيار گليسون يا آنتي‌ژن خاص پروستات (PSA) برابر يا بيش
از 20 در نظر گرفته شد. سابقه دارويي بيماران نيز با استفاده از اطلاعات
موجود در همين پايگاه اطلاعاتي استخراج شده و از آناليز آماري کاکس براي
مقايسه ميزان مرگ‌ومير ناشي از سرطان پروستات و متغييرهايي مانند سن، نژاد،
وضعيت تاهل، ميزان PSA و امتياز گليسون در زمان تشخيص، بيماري‌هاي
زمينه‌اي و همراه و... استفاده شد. در بين سال‌هاي 2007 تا 2009 ميلادي،
مجموعا 1365 مورد مرگ ناشي از سرطان پروستات به ثبت رسيده بود. بيشتر
بيماراني که متفورمين دريافت مي‌کردند، به صورت همزمان نوعي از استاتين‌ها
را نيز دريافت مي‌کردند که تعداد اين افراد به 1315 نفر مي‌رسيد. احتمال
ابتلاي اين گروه از افراد به بيماري‌هاي زمينه‌اي و همزمان و نيز نشانگان
متابوليک يا چاقي بيشتر از ساير بيماران بود. ميزان مرگ‌ومير کلي يا
مرگ‌ومير ناشي از سرطان پروستات در بيماراني که تنها متفورمين دريافت
مي‌کردند (455 نفر)، در مقايسه با افرادي که هيچ‌کدام از اين داروها را
دريافت نمي‌کردند، کاهش معني‌داري نشان نمي‌داد، حال آنکه ميزان مرگ‌ومير
کلي و نيز مرگ‌ومير ناشي از سرطان پروستات در بيماراني که هم استاتين و هم
متفورمين دريافت مي‌کردند، به طرز چشمگيري کمتر از ديگران بود. همچنين
الگوي مشابهي در بيماراني که تنها استاتين گرفته بودند، مشاهده مي‌شد.
تاثير
ترکيب دو دارويي بر مرگ‌ومير کلي و ناشي از سرطان پروستات، به‌ويژه در
بيماران چاق يا مبتلا به نشانگان متابوليک برجسته‌تر بود، اگرچه اين تفاوت
به حدي نبود که از نظر آماري معني‌دار باشد. هرچند بيماراني که هر دو دارو
را دريافت مي‌کردند غالبا بيماري‌هاي زمينه‌اي بيشتري داشتند و از چاقي يا
نشانگان متابوليک نيز رنج مي‌بردند، اما به‌طرز شگفت‌انگيزي ميزان بقاي
آنان در مقايسه با کساني که تنها متفورمين دريافت مي‌کردند، بهتر بود.
بنابر نظر محققان اين پژوهش، از آنجا که معمولا بيماراني که متفورمين مصرف
مي‌کنند به صورت همزمان يک داروي استاتيني نيز دريافت مي‌کنند، بقاي بهتر
مصرف‌کنندگان متفورمين که در مطالعات گذشته گزارش شده، احتمالا بيشترمربوط
به مصرف همزمان استاتين‌هاست، نه متفورمين.
يکي از ايرادهايي که توسط صاحبنظران شرکت کننده در همايش به اين بررسي وارد شد، کوتاه بودن نسبي دوره پيگيري مطالعه و کم‌بودن تعداد موارد مرگ‌ومير ناشي از سرطان پروستات (2/6 درصد) در جمعيت انتخابي بود. اگرچه صاحبنظران مي‌پذيرفتند که مزاياي مشاهده شده در مطالعه احتمالا ناشي از مصرف استاتين‌هاست، طول دوره پيگيري افراد را در اين مطالعه براي رد فوايد متفورمين بر بقاي بيماران کافي نمي‌دانستند، چرا که مطالعات پيشين نشان داده‌اند براي بهره‌مندي از تاثير مثبت اين دارو بر ميزان بقا، متفورمين بايد حداقل به مدت 3 سال مصرف شود.
سپید
