به گزارش
شفا آنلاین: در میان نقاط دیدنی و شگفتانگیز کشورمان میتوان به
روستای ماخونیک یکی
از هفت روستای شگفتانگیز جهان اشاره کرد که به شهر لیلیپوتها در بین
مردم شهرت دارد. از روستای ماخونیک تا افغانستان نیم ساعت فاصله است و مردم
آن اصالتا افغان هستند. آنها در چند قرن پیش از افغانستان کوچ کرده و
ماخونیک را برای زندگی برگزیدهاند. این روستا در فاصله ۷۸کیلومتری شرقی
شهر سربیشه در مسیر جاده سربیشه به روستای دُرُح قرار دارد. جلگه ماخونیک
متشکل از ۱۲ آبادی است که روستای ماخونیک بزرگترین آنهاست. این روستاها
شامل ماخونیک، کفاز، چاپنسر، توتک، سفالبند، سولابست، لجونگ (سفلی و
علیا)، کلاته بلوچ، دامدامه و میشنو، خارستو و جلارو است. جالب است بدانید
که فقط روستای ماخونیک در بین این روستاها دارای شرایط گردشگری است. در
این روستاها شیوه گذران زندگی و اوضاع اجتماعی با یکدیگر وجه اشتراک زیادی
دارند اما غالب این روستاها اصل و تبار خود را از روستای ماخونیک میدانند.
مردم این روستا با زبان فارسی و با لهجه خاص محلی تکلم میکنند.
به نظر ما افراد قد بلند در زندگی با مشکلاتی روبهرو هستند!
سر ظهر است، خورشید گرم کویر بر خانههایی کاهگلی میتابد که همگی
دیوارها و درهایی کوتاه دارند. قدبلندهای روستا به زحمت قدشان به
150سانتیمتر میرسد؛ این ویژگی بارز اهالی روستای ماخونیک است. احمد پسری
17 ساله به لهجه خاص مردم آن خطه حرف میزند. او تحصیل را رها کرده و در
روستا به دامداری و کشاورزی مشغول است. این پسر نوجوان درباره وضعیت زندگی
افراد در این روستا میگوید: «مردم این منطقه به دامداری و
کشاورزی مشغولند و برخی دیگر از اهالی نیز در معادن سنگ کار میکنند». او
ادامه میدهد: «قالیبافی و توجه به صنایع دستی از جمله سرگرمیهای زنان در
این روستاست». احمد با بیان اینکه قد کوتاه این روستا را برجسته کرده است،
میگوید: «در روستا همه افراد در یک شرایط بهسر میبرند. همه زندگی راحتی
دارند و به نظر ما افراد بلند قد در زندگی با مشکلاتی روبهرو هستند». او
درباره معماری خاص روستا که در ابتدای ورود به آن نظر هر بینندهای را جلب
میکند، توضیح میدهد: «حتی معماری منازل آنها كاملا سنتی است و خانههای
مسكونی ساده و ابتدایی ساخته شده است.عمدهترین مصالحی كه در ساخت خانهها
به كار برده میشود سنگ است».
مهاجرت، مذموم است
در دهههای اخیر هر وقت حرفی از «زندگی روستایی» شده است، تعبیر مهاجرت و
خالی شدن روستاها از سکنه نیز در کنار آن آمده است. هر روز گزارشهایی از
روستاهای مختلف کشور منتشر میشود که بر اساس آن جوانان روستا در رویای
یافتن زندگی بهتر به شهرهای کوچک و بزرگ مهاجرت میکنند. جوانان روستای
شگفتانگیز اما اینطور نیستند. احمد میگوید: «مهمترین عامل حفظ چهره سنتی
ماخونیك، پایداری سنتهای آن، مذموم بودن مهاجرت نزد اهالی این روستا و
عدم ارتباط با دنیای خارج است چنانكه، این روستا تا 30 سال پیش فاقد
راههای مواصلاتی بوده و تنها از طریق راههای مالرو با دنیای اطراف خویش
در ارتباط بود. این مساله را میتوان از دلایل حفظ چهره سنتی ماخونیک
دانست».
روستای ماخونیك کجاست؟
یک فعال میراثفرهنگی در سربیشه درباره ویژگیهای روستای ماخونیك میگوید: از جمله ویژگیهای فرهنگی این روستا میتوان به بافت
معماری خاص روستا، پوشاك، غذاهای سنتی و همچنین به رسوم آنها در مجالس
عروسی، اعیاد اسلامی و دامداری اشاره كرد.هادی حقپناه میافزاید: این
روستا از روستاهای هدف گردشگری استان است كه تاكنون مطالعات زیادی در زمینه
مردمشناسی، معماری و بافت آن به انجام رسیده است. به گفته او ماخونیك در
منطقه كوهستانی و در دامنه جنوبی كوه ماخونیك قرار دارد، ویژگی جالب توجه
در این روستا قوام و دوام سنتها و آداب و رسوم در شئون زندگی روزمره
ساكنان آن است. حقپناه عدم ارتباط با دنیای بیرون را یکی از ویژگیهای
افراد در این روستا میداند و میافزاید: اهالی این روستا تنها برای درمان
بیماری و داد و ستد روستا را ترك میكنند و هرگز از زادگاهشان مهاجرت
نمیكنند. به گفته او كشاورزی و دامداری در این روستا به روش سنتی انجام
میگیرد و قوانین خاصی بر نحوه مالكیت زمین، دامها، برداشت و تقسیم محصول
حاكم است.
سنگنگارههای ماخونیك
به گفته حقپناه در سربیشه مجموعه نقوش، نگارهها و كتیبههای ماخونیك بر
سطح سنگی عمودی در فاصله دو كیلومتری شرق ماخونیك حك شده است که گروه اول
نقوشی هستند كه با وارد آوردن ضربه بر سطح سنگ و برداشتن رویه سنگ و در
نتیجه تغییر رنگ محل نقوش با سطح پیرامونی نگارهها خود را نشان میدهند،
گروه دوم نقوشی هستند كه با ایجاد خراش ظریفی بر سطح سنگ، نقوش سادهای را
ایجاد كردهاند. در ضمن ابعاد اینگونه از نقوش معمولا كوچك و از لحاظ نوع
نقش نیز بسیار ساده و ابتدایی است. او میافزاید: این نقوش از لحاظ دوره
تاریخی، قدیمیترین نقوش هستند كه عمدهترین آنها نقش بز در كنار درخت سرو
است و سومین گروه، نقوشی هستند كه با دقت و سعی بیشتری حك شدهاند که در
این روش اجرای كار شباهت زیادی با روش قلمزنی دارد و نقوش با عمق كمی در
حدود یک تا هفت میلیمتر، ایجاد شده است و جالبترین نقوشی كه به این روش
اجرا شده كتیبههایی هستند كه به سبک كوفی تزئین شده است و یكی دیگر از
نقوشی كه به این روش اجرا شده، نقش حیوانی شبیه شیر البته در ابعاد بسیار
كوچك است.
اماکن دیدنی شناسایی شود
عضو شورای شهر سربیشه میگوید: ماخونیک یکی از جاذبههای
گردشگری استان خراسانجنوبی محسوب میشود و در سال گردشگران فراوانی به این
منطقه مراجعه میکنند. مرتضی عاصفی میافزاید: این شهر همچون دیگر نقاط
گردشگری در کشور آن طور که باید و شاید مورد استقبال همگان قرار نگرفته است
و برای توجه به جاذبههای گردشگری باید سازمان گردشگری و دیگر سازمانهای
ذیربط به تبلیغات وسیع دست بزنند. به گفته او ما باید از نقاط گردشگری کشور
و ویژگیهای منحصر به فرد آن اطلاع دقیقتری داشته باشیم. عاصفی تصریح
میکند: با گسترش صنعت توریسم به شکل ارزانقیمت و ایجاد کمپهایی برای
گردشگران امیدواریم بتوانیم گام مثبتی برای شناسایی نقاط دیدنی روستاها و
شهرهای کشور برداریم. به گفته او این امر فقط با توجه و دلسوزی بیشتر
سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری محقق میشود در غیر اینصورت،
ممکن است شاهد تخریب اماکن تاریخی باشیم.
آرمان