نزديکشان رفتم و تلاش کردم علت مراجعه‌شان را بفهمم، چند برگه آزمايش و عکس‌هايي در دست داشتند و منتظر ديدار با يکي از اعضاي کميسيون بهداشت مجلس بودند. درباره علل مراجعه‌شان، پسر جوان با آرامي که حتي همسرش نيز متوجه نشود، گفت: «ما همديگر را دوست داريم و دنبال رفع مشکل ناباروري‌مان هستيم، اما براي ادامه دوره درمان پول نداريم و آمده‌ايم با نماينده شهرمان که پزشک هم هست در اين زمينه مشورت کنيم.»
پس از آن هم با
اشاره منشي وارد اتاق شدند. 15 دقيقه ماندند و پس از آن وقتي که از اتاق
خارج شدند، روي لب‌هاي دختر لبخندي نشسته‌بود. پس از رفتن آن‌ها از همين
عضو کميسيون بهداشت درباره چنين مراجعاتي سئوال پرسيدم. گويا سابقه اين
مشکل و مراجعات زياد و قابل توجه است.
در اين ميان پس از اينکه اعلام شد 20 درصد زوج‌هاي ايراني نابارورند، درک اين موضوع که چرا يکي از سه‌گانه‌هاي برنامه وزارت بهداشت براي سال 94، کمک و حمايت از زوج‌هاي نابارور اعلام شده است، قابل درک شد. چنانچه طي اين زمان خبرهايي در راستاي برنامه‌هاي حوزه سلامت براي اين زوج‌ها در رسانه‌ها منتشر شد.
براي نمونه محمد اسماعيل
مطلق مدير کل دفتر سلامت جمعيت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت با اشاره به
برنامه‌هاي ويژه طرح تحول نظام سلامت براي درمان ناباروري اظهار کرد:
«کارگروهي در اداره باروري سالم وزارت بهداشت تشکيل شده است و در زمينه
آموزش باروري سالم براي زوج‌هاي جوان آموزش‌ها را شروع کرده‌اند.»
هزينه هر دوره درمان ناباروري تا 5 ميليون تومان نيز مي‌رسد
در
همين راستا، با توجه به اينکه مدتي است، افزايش جمعيت به عنوان يک هدف در
دستورکار وزارتخانه‌ها و نهادهاي گوناگون قرار گرفته است. قطعاً توجه به
اين زوج‌ها هم بيش از پيش حائز اهميت است.
بر همين اساس براي درک راهکارها در اين زمينه به سراغ اعضاي کميسيون بهداشت مجلس رفتيم. رسول خضري، عضو کميسيون بهداشت مجلس با توجه به آماري که طي روزهاي اخير در زمينه ناباروري در رسانه‌ها منتشر شده است، گفت: «وقتي بالغ بر 20 درصد زوج‌هاي ما مشکل ناباروري دارند، در نتيجه ما نياز داريم براي افزايش جمعيت و براي حمايت از سياست‌هاي کلي جمعيت و تقويت بنيان خانواده، برنامه‌ريزي در اين مقوله را در دستور کار قرار دهيم.»
وي در ادامه افزود: «در اين راستا برنامه‌هاي حمايتي و بيمه‌اي نياز است. چنانچه در زمينه روش‌هاي IVF و فوق تخصصي براي درمان ناباروري که در رويان و ابن سينا انجام مي‌گيرد، هزينه‌ها بسيار بالاست و از لحاظ مالي هم جوانان معمولاً شرايط خوبي ندارند. بنابراين حمايت مالي قطعي و 100 درصد بايد در اين زمينه انجام گيرد.» خضري همچنين تصريح کرد: «وقتي برنامه ما اين است که افزايش جمعيت داشته باشيم توجه به اين مشکل بسيار اهميت دارد، حمايت دولت در حوزه درمان و حمايت بيمه‌ها در حوزه هزينه اين درمان بايد مورد توجه قرار گيرد.
اگر دولت در اين زمينه گام
برندارد، مشکلات بسياري در رابطه با نازايي پيش روي ماست.» خضري با اشاره
به مراجعانش از حوزه انتخابيه تصريح کرد: «بسياري از خانواده‌ها به دليل
هزينه گزاف درمان ناباروري از ادامه درمان به ناچار منصرف مي‌شوند.»
عضو کميسيون بهداشت با اشاره به درگيري که اين خانواده‌ها با ناباروري و هزينه آن دارند، تصريح کرد: «هزينه هر دوره درمان ناباروري تا 5 ميليون تومان هم ممکن است برسد که اگر فرد به 3 دوره درمان نياز داشته‌باشد، اين ميزان براي يک خانواده قطعاً آسيب‌رسان است.» وي در ادامه با اشاره به ساير مشکلات پيش روي افزايش جمعيت گفت: «براي افزايش جمعيت چندين مؤلفه را مي‌توان در نظر گرفت، از جمله اميد به زندگي، اشتغال، سبد اقتصادي خانواده و مسکن است.
بايد در اين زمينه تسهيل در ازدواج نيز انجام گيرد. طبيعتاً
داشتن شغل مناسب و درآمد کافي براي خانم و آقايي که قصد زندگي مشترک دارند،
بسيار مهم است.» خضري در پايان گفت: «در سال 93، 1000 ميليارد تومان براي
اشتغالزايي در نظر گرفته‌شده است و در سال 94 اين ميزان به 4000 ميليارد
رسيده، که همين مسئله مي‌تواند گام مثبتي در اين زمينه باشد. وقتي سن
باروري محدود است و تاکيد بر زايمان پيش از 35 سال مي‌شود، منظور اين است
که هر سال بيشتر تا 1 درصد امکان افزايش بيماري‌هاي ژنتيکي و وراثتي وجود
دارد. ايده‌آل سن فرزندآوري براي خانم‌ها 35 و براي آقايان 45 سال است، که
نياز است دولت براي آن برنامه‌ريزي کند.»
بايد جامع نگرانه ورود پيدا کنيم
مسعود پزشکيان، عضو کميسيون بهداشت مجلس، در زمينه افزايش جمعيت و مشکلات ناباروري تصريح کرد: «يکي از مشکلات ما در حوزه کنترل جمعيت که چه در راستاي افزايش و چه کاهش جمعيت هميشه با آن روبرو بوديم اين است که در بخش مديريتي به يک بعد قضيه توجه مي‌کنيم و ساير ابعاد را در نظر نمي‌گيريم. پس از آن وقتي در اين بعد به موفقيت دست مي‌يابيم، شاهد آن هستيم که بقيه بخش‌ها ناقص است.»
وي در ادامه با اشاره به مسکن مهر به عنوان يکي از تجربيات ملموس براي همه گفت: «يک بخش از مسکن مهر ساخته‌شده است و خانه‌هايي برپا شده، اما در اين پروژه نه به ارتباطات، نه راه‌ها، نه آب‌رساني، نه برق‌رساني نه فاضلاب توجه نشده است، و اين ادعا هست که مسکن ساخته‌اند.
البته دسترسي آن هم قابل قبول نيست.» پزشکيان در ادامه با اشاره به برنامه‌هايي که در حمايت از زوج‌هاي نابارور در کشور بايد انجام گيرد، تصريح کرد: «اين مقوله به عنوان يک مشکل اساسي بايد از سوي بيمه‌ها و دولت حمايت شود، به ويژه در شرايط کنوني که هزينه آن بسيار بالاست.»
اين عضو
کميسيون بهداشت مجلس در ادامه تاکيد کرد: «توسعه متناسب بايد شکل گيرد به
عبارتي رشد چه جمعيت، چه فضا و چه تجهيزات بدون تناسب برابر با خرابي است.
در نتيجه ما ابتدا بايد زيرساخت‌ها را فراهم کنيم و بدانيم که در کجا چه
تعداد جمعيت را براي چه مقدار آب، زمين، فضا و کاري نياز داريم. اينکه
چشم‌بسته به سمت افزايش جمعيت برويم و توليد مثل کنيم، منطقي نيست.» وي در
پايان تاکيد کرد: «فعلاً به نظر نمي‌آيد برنامه‌ها جامع نگرانه باشد، که
اگر اين تصور درست باشد، با مشکلات بسياري روبرو مي‌شويم.»
تسهيل در ازدواج گام اول افزايش جمعيت
علاوه بر اين، علي کائيدي، عضو کميسيون بهداشت مجلس در زمينه برنامه‌هايي که براي افزايش جمعيت بايد به اجرا در آيد گفت: «براي دستيابي به اهداف هر طرحي بايد ابتدا اهم و مهم انجام گيرد. آنچه در دسترس ماست براي افزايش جمعيت، در اولين گام تسهيل در ازدواج است.
ما حدود 10 تا 12 ميليون
نفر زوج جوان آماده ازدواج داريم و بايد شرايط آن فراهم شود. در نگاه اول
اگر اين افراد ازدواج کنند و فقط تمايل به داشتن 1 فرزند داشته‌باشند، 5 تا
6 ميليون به جمعيت ما اضافه مي‌شود.»
وي در ادامه افزود: «ما بايد در تسهيل ازدواج به هر طريق گام برداريم، يکي از راه‌هاي افزايش جمعيت همين است. تصور کنيد براي وام 3 ميليوني اين جوانان مشکل دارند و اين معضلاتي است که با آن روبرو هستيم. اگر مسئله مسکن، اشتغال حل شود در گام بعدي مي‌توان به ابعاد سلامتي اين مسئله توجه کرد.
در اين راستا دولت هر لايحه‌اي را در اين زمينه به مجلس بدهد، نمايندگان آمادگي بررسي آن را دارند و قوانين را متناسب با شرايط به تصويب مي‌رسانند.» کائيدي در پايان مشکل ديگر افزايش جمعيت را ناباروري 20 درصد از زوج‌هاي ايراني عنوان کرد و گفت: «ما در اين زمينه بايد برنامه‌هايي را در پيش بگيريم، به ويژه اينکه وزارت بهداشت هم يکي از اهداف خود در سال 94 را همين کمک به زوج‌هاي نابارور عنوان کرده است.
البته اين برنامه قطعاً زمان‌بر است و بدون کمک بيمه‌ها و دولت به نتيجه نمي‌رسد.» تلاش براي رفع مشکلات جامعه و تسهيل شرايط فرزندآوري خانواده‌ها، با توجه به هدف‌گذاري انجام گرفته در يکسال اخير بسيار ضروري است، اما در اين ميان نبايد آنچه مسعود پزشکيان به آن اشاره کرده ناديده گرفته‌شود. قطعاً بايد در اين راستا هم جامع‌نگرانه به اين موضوع توجه کنيم، به اميد اينکه اگر به اين مهم دست يافتيم، آنقدر آينده‌نگرانه عمل کرده‌باشيم که آينده اين تازه‌واردها به جهان نيز تأمين باشد.
سپید
