به گزارش شفا آنلاین : دکتر سید محمود ابراهیمی اظهارداشت: نحوه ساخت و نوع فرمولاسیون واکسن نوترکیب رایج هپاتیت B مشکل دارد. بطوریکه بر سیاست کلی وزارت بهداشت که کنترل هپاتیت B را از طریق واکسیناسیون دنبال می کند، نقدهای علمی وارد است.
وی توضیح داد: هپاتیت B از لحاظ بهداشتی یکی از خطرناکترین ویروس های عفونی است که طی سالیان همزیستی با انسان ها به سازگاری رسیده است، بطوریکه ۹۵ درصد مبتلایان بهبود کامل یافته، عاری از ویروس شده و مقاومت دائم العمر نسبت به هپاتیت B پیدا می کنند. از ۵ درصد ناقلین نیز کمتر از ۱۰ درصد آنها دچار سرطان کبد می شوند.
این استاد دانشگاه با عنوان این مطلب که جامعه ایران به صورت ژنتیکی نسبت به ویروس هپاتیت B مقاوم است، گفت: شیوع کمتر از ۳ درصد ناقلین هپاتیت B، آن هم در بین یک قشر خاص که از لحاظ بهداشتی و سیستم ایمنی در شرایط خوبی نیستند یک نشان خوب از سلامت بالای جامعه بر علیه این ویروس است. لذا، هر گونه مداخله در این همزیستی منجر به عواقب فاجعه آمیزی خواهد شد.
ابراهیمی اظهارداشت: بالغ بر ۸۰ درصد مردم در همه جا و در طول عمرشان با ویروس هپاتیت B مواجه می شوند که ویروس ها بدون کوچکترین علائم یا حداقل علائمی منجر به ایمنی دائم العمر در ۹۵ درصد آنها می شود. یعنی خود ویروس بطور طبیعی با تحریک سیستم ایمنی سلولی نقش واکسن در فرد ایفا می کند.
وی گفت: معتقدم از تمامی واکسن های ویروسی موجود در بازار فقط ۵ واکسن سرخک، سرخجه، اوریون، فلج اطفال و آبله بوده اند که در کنترل و یا ریشه کن کردن ویروس های مرتبط موفق بوده اند. دلیلش این است که ایمنی سلولی در همراهی با «نوتروفیل ها» و «ماکروفاژها» در مهار و حذف ویروس ها نقش عمده و اصلی دارند و واکسن های مورد اشاره از نوع زنده تخفیف حدت یافته هستند که به خوبی می توانند سیستم ایمنی سلولی میزبان را تحریک کنند. ویروس هپاتیت B در عفونی کردن میزبان بعنوان یک واکسن زنده نقش بسیار موثر و خود کنترلی داشته است.
ابراهیمی ادامه داد: از طرفی با یک نگاه اجمالی به توزیع جهانی عفونت هپاتیت B با جمعیت تقریبی ۴۰۰ میلیون ناقلین، در می یابیم که ۹۰ درصد ناقلین هپاتیت B در آفریقا و آسیا وجود دارد که سهم ایران از این میزان کمتر از ۳ درصد گزارش شده است. هر چند که رئیس شبکه هپاتیت ایران طی گزارشی میزان ناقلین هپاتیت B در ایران را با یک درصد بهبودی به ۲ درصد اعلام کرده است و این روند کاهشی را نتیجه ۲۵ سال واکسیناسیون هپاتیت B در کشور دانسته است.
وی افزود: بر این باورم که این روند بهبودی حداقلی هیچ ارتباطی با واکسیناسیون نداشته و ندارد. چرا که فرمولاسیون و نوع آنتی ژن بکار رفته در واکسن هپاتیت B رایج به حدی اشتباه و بحران زاست گو اینکه اینگونه واکسن ها به صورت هدفمند برای ایجاد فشار ایمنی در میزبان و شکل گیری ایزوله های جدید از هپاتیت B و شکستن آن رابطه همزیستی بین میزبان و ویروس طراحی شده است. از آنجا که عمده راه های انتقال ویروس هپاتیت B از راه تزریق، خالکوبی و یا مقاربت رخ می دهد این بهبودی یک درصدی، می تواند با ارتقاء سطح آگاهی مردم در کنترل آن مرتبط دانست. در مقابل ایجاد موتاسیون در ویروس هپاتیت B و شکل گیری ایزوله های مختلف از این ویروس در کشورهایی که از این نوع واکسن ها استفاده می کنند از جمله ایران گزارش شده است که این پیش آگهی بسیار بدی برای وضعیت بهداشتی کشور است.
استاد دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله گفت: ماده موثره واکسن های نوترکیب رایج در بازار هم از نوع وارداتی و هم از نوع ساخت داخل، آنتی ژن سطحی هپاتیت B است که به صورت غیر ترشحی در مخمر بیان شده و به همراه «ادجوان آلوم» مورد مصرف قرار می گیرد. با توجه به اینکه آنتی ژن سطحی این ویروس «گلیکولیزه» بوده و دارای پیوندهای دی سولفیدی است. لذا، شکل گیری صحیح «اپی توپ های» فضایی این آنتی ژن به کمک پروتئین های «چاپرونی» و کنترلی موجود در «اندوپلاسمیک رتیکولوم» از مسیر ترشحی ممکن است که این پروسه حساس در ماده موثره واکسن های رایج وجود ندارد.
وی در همین زمینه ادامه داد: با این توصیف می توان گفت که اولا، آنتی ژن موجود در واکسن با آنتی ژن طبیعی ویروس از لحاظ تشکیل «اپی توپ» فضایی فرق دارند. دوما، آنتی ژن های غیر فعال واکسن به صورت خارج سلولی توسط ماکروفاژهای میزبان بیان می شود که بر خلاف ویروس ها که سلول های میزبان و دندرتیکها را عفونی می کند سیستم ایمنی را به سمت سیستم هیومرال سوق می دهد. سوما، ادجوان آلوم نه تنها به صورت قوی باعث تحریک سیستم ایمنی هیومرال می شود، بلکه سیستم ایمنی سلولی میزبان را نیز غیر فعال می کند. ادجوان الوم برای واکسن های کزار و دیفتری و یا ساخت پادزهر عقرب و مار کاربرد دارد. کاربرد این ادجوان در واکسن های ویروسی جز بلاک کردن سیستم دفاعی و موثر میزبان علیه ویروس ها و ایجاد فشار ایمنی که کمک به موتاسیون ویروس می کند، هیج نقش موثری ندارد. یعنی واکسن نوترکیب هپاتیت طوری طراحی شده است که بتواند آن همزیستی طبیعی بین ویروس و میزبان را با تغییر ساختار ویروس از بین ببرد که نتیجه آن فاجعه بار خواهد بود.
ایراهیمی در پایان تاکید کرد: انتظار می رود مسئولین ذی ربط در مورد مصرف واکسن هپاتیت B در انسان تجدید نظر کنند و کنترل ویروس های مرتبط را از مسیر ارتقای شرایط بهداشتی مد نظر قرار دهند.
مهر
