قاچاق انسان در دنیای نو

به گزارش شفا آنلاين،،در تعریف قاچاق انسان آمده است: «تغییر محل اسکان افراد از یک کشور به کشوری دیگر یا از محلی به محلی دیگر در همان کشور که اغلب با توسل به تهدید و ارعاب، استفاده از زور یا شکل‌های دیگر اجبار و الزام صورت می‌گیرد. در تمام موارد نیز هدف از این اقدام به کار انداختن افراد با اعمال زور است». طبق قوانین بین المللی و همچنین قوانین بسیاری از کشورهای جهان، قاچاق انسان جرم تلقی می‌شود، بنابراین باید با استفاده از روش‌های قانونی با آن برخورد شود. یونیسف (صندوق کودکان سازمان ملل متحد) تخمین می‌زند که در دنیا، حدود یک میلیون و 200 هزار کودک به واسطه قاچاق به نقاط دیگر دنیا منتقل می‌شوند که در بیشتر موارد هدف از این قاچاق بهره‌کشی جنسی از کودکان، اجبار به کارهای دشوار یا قاچاق مواد مخدر است.

بنابر مطالعه‌ای که از سوی ژاندارمری سلطنتی کانادا انجام گرفته، (کانادا از جمله کشورهایی است که هر ساله جمعیت قابل توجهی را به واسطه قاچاق انسان پذیرا می‌شود)، عمده قاچاق‌های انسانی که در این کشور صورت می‌گیرد به منظور اهداف جنسی است. سازمان‌های اجتماعی تخمین می‌زنند هر ساله 16 هزار نفر به واسطه قاچاقچی‌ها وارد کانادا می‌شوند، البته تشخیص تعداد دقیق کودکانی که در میان این افراد قرار دارند، ممکن نیست. با‌وجود اینکه دولت‌ها و جوامع بین المللی تلاش‌های خود را برای مواجهه با این پدیده شوم افزایش داده‌اند اما هنوز راهی طولانی برای مبارزه با این معضل وجود دارد.
کشورهای درگیر قاچاق انسان را می‌توان به سه گروه عمده تقسیم کرد. کشورهای مقصد، کشورهای ترانزیت و کشورهای مبدأ. مهم ترین کشورهای مبدأ، آلبانی، بلغارستان، جمهوری چک، لیتوانی، لهستان، مجارستان، نیجریه، رومانی، اوکراین، کلمبیا و جمهوری دومینیکن هستند. آلبانی، بلغارستان، مجارستان، ایتالیا، لهستان و تایلند در گروه ترانزیت یا واسطه‌ها قرار دارند. کشورهای بلژیک، آلمان، یونان، ایتالیا، ژاپن، هلند، ترکیه، تایلند و ایالات متحده نیز در صدر کشورهای مقصد قاچاق انسان قرار دارند.


حضور کشوری مانند تایلند در میان کشورهای مقصد شاید کمی عجیب باشد زیرا تایلند جزو کشورهای توسعه یافته نیست اما همان طور که پیشتر گفته شد، یکی از اهداف قاچاق انسان سوء‌استفاده‌های جنسی از افراد قاچاق شده است. بنابراین تعجبی ندارد که این کشور نیز مقصد محبوب بسیاری از قاچاقچی‌های انسان باشد.


ابعاد مشکل
به دلایل متعدد، آمارها درباره قاچاق انسان قابل اعتماد و معتبر نیستند. این جرم ویژگی پنهانی دارد و به نوعی زیرزمینی محسوب می‌شود؛ از این رو بررسی دقیق ابعاد قاچاق انسان بسیار دشوار خواهد بود و نمی‌توان مطالعه دقیقی درباره آن صورت داد، چنانچه مطالعه‌ای هم صورت گیرد، قابل اتکا نخواهد بود. در حال حاضر، قاچاق انسان به فعالیتی جهانی تبدیل شده که منبع بسیار سودمندی برای قاچاقچی‌ها به حساب می‌آید. به طور مرتب مقاصد جدیدی به مقاصد قاچاق انسان افزوده می‌شود و کشورهای جدیدی به فهرست سرزمین‌های میزبان قاچاقچی‌ها افزوده می‌شود. بازار پاسپورت‌های جعلی، جابه‌جایی‌های مخفیانه و عبور از مرزها نیز داغ و داغ‌تر می‌شود. از آنجایی که اکثریت قریب به اتفاق قاچاق‌های انسان با هدف مهاجرت غیرقانونی صورت می‌گیرد، در نتیجه این افراد با مشکلات جدی تری مواجه خواهند شد. مهاجران غیرقانونی قربانی هایی هستند که به دلیل شرایط غیرطبیعی حقوقی شان در معرض آسیب قرار دارند و ممکن است هر لحظه با اخراج از کشور مقصد روبه‌رو شوند. آنها به دلیل موقعیت خاص خود به مراجع قضایی دسترسی ندارند و در صورت نیاز به خدمات درمانی به کارفرماهای خود که پس از قاچاق برای آنها کار می‌کنند، وابسته خواهند بود. علاوه بر این به دلیل ذکر نشدن نام آنها در فهرست مهاجران قانونی، سازمان‌های بین المللی نمی‌توانند آنها را شناسایی کرده و تحت پوشش قرار دهند.


دلایل و راه حل ها
فقر و نابرابری‌های اقتصادی- اجتماعی مهم ترین دلیلی است که می‌توان برای این پدیده عنوان کرد، در واقع عوامل ذکر شده، باعث مهاجرت افراد از کشور خودشان به سرزمین‌های دیگر می‌شود و از آنجایی که مهاجرت به شکل قانونی دارای پیچیدگی‌های خاص خود است، آنها مهاجرت غیرقانونی را انتخاب کرده و در دام قاچاقچیان انسان می‌افتند. تبعیض جنسی در خانواده و جامعه و همچنین خشونت نسبت به زنان و کودکان نیز از دیگر انگیزه‌های مهاجرت به شمار می‌روند. فقدان قوانین مناسب و نبود خواست سیاسی برای رفع این مشکل، سیاست‌های محصورکننده و دشوار مهاجرت، گسترش شبکه‌های مجرمانه و افزایش روز افزون جرایم جنسی، عوامل دیگری هستند که برای تمایل به مهاجرت غیرقانونی و در نتیجه قاچاق انسان ذکر می‌شوند. دولت ها، مراجع جهانی و نهادهای بین المللی برای رفع این معضل ناخوشایند، جلوگیری از رشد قاچاق انسان و کاهش تبعات و آثار آن بر قربانیان، پنج زمینه عمده را مطرح کرده‌اند که عمل به این مواد می‌تواند تا حدی جلوی رشد این مشکل را بگیرد یا از عمق فاجعه و آسیب بر قربانیان بکاهد:
٭ پیشگیری و مبارزه با قاچاق انسان؛ با توجه بیشتر به شرایط زنان و کودکان در سطح بین‌الملل.
٭‌ محافظت و کمک رسانی به افرادی که قربانی قاچاق انسان می‌شوند، بویژه زنان و کودکان در چارچوب حقوق بشر.
٭‌ مبارزه جهانی با پدیده قاچاق انسان و به کارگیری سیاست‌های عملی بین المللی؛ تحت تعقیب قرار دادن قاچاقچی‌ها سبب دلگرم شدن قربانیان این پدیده شوم خواهد شد.
٭‌ احیا و بازگرداندن قربانی‌ها به جامعه با انجام اقدام‌های روانی و اجتماعی.
٭‌ تشویق و آسان‌سازی همکاری‌ها میان کشورها به منظور پاسخگویی به اهداف مطرح شده.
سازمان‌های بین المللی در چارچوب وظایف خود این اقدام‌ها را نیز در دستور کار قرار داده‌اند:
1) موضوع قاچاق انسان باید با در نظر گرفتن زمینه‌های اجتماعی- اقتصادی و در سطح بین‌الملل مورد بررسی قرار گیرد. عوامل مربوط به این امر، نظام اقتصادی ناعادلانه بین المللی، شرایط اجتماعی و اقتصادی کشورهای مبداً و در نهایت سیاست‌های اقتصادی و مهاجرتی هستند.
2) اقدام‌ها باید در سطح ملی و بین المللی و با هدف بهبود شرایط اجتماعی- اقتصادی تمام قشرهای جامعه بویژه زنان و کودکان و همچنین رفع تبعیض در برابر قانون صورت گیرد.
3) طرح‌های اصلاحی باید در راستای تقویت همکاری‌های ملی و بین المللی میان وزارتخانه‌های مسئول، نهادهای مردم نهاد و سازمان‌های بین المللی باشد، به منظور تقویت همکاری‌ها انتصاب اشخاصی که سابقه مبارزه با قاچاق انسان را دارند، ضروری است.
4) سازمان‌های مردم نهاد در کشورهای مبدأ و مقصد حضور یابند و آنها را برای انجام همکاری‌های راهبردی و حل مشکل تشویق کنند. اما مهم ترین موضوعی که می‌توان به آن اشاره کرد، وجود باندهای گسترده و نفوذناپذیر مجرمانه است که بدون دغدغه به فعالیت می‌پردازند؛ با‌وجود تمام ادعاهایی که در زمینه مبارزه با قاچاق انسان مطرح می‌شود، ظاهراً دست‌های پشت پرده‌ای وجود دارند که از انجام هرگونه اقدام عملی و جدی جلوگیری به عمل می‌آورند.




ایران