شفاآنلاین-شاید کمتر درباره تاثیر مثبت توافق احتمالی هسته یی ایران و گروه 1+5 بر حوزه بهداشت و درمان سخن گفته شده است. اما به نظر می رسد با گشایش های بوجود آمده پس از توافق، زمینه های گسترده یی برای تبادلات دارویی و تجهیزات پزشکی و سرمایه گذاری در این حوزه فراهم خواهد شد.
به گزارش شفا آنلاین،به دنبال تشدید تحریم های غرب علیه ایران در سال های اخیر،
صنایع دارویی و تجهیزات پزشکی نیز زیرتاثیر این وضعیت قرار گرفتند و ضمن
توقف واردات برخی داروهایی که تا پیش از آن از کشورهای اروپایی و آمریکایی
تهیه می شد، از ورود بسیاری از مواد اولیه ی مورد نیاز داروسازی و همچنین
برخی لوازم پزشکی جلوگیری شد.
نتیجه ی اعمال تحریم های دارویی و
تجهیزات پزشکی، معضلی به نام کمبود یا نبود دارو برای درمان برخی بیماری ها
بود تا جایی که بیماران را در برابر مرگ و زندگی قرار می داد. این مشکل
برای بیماران خاص به گونه یی بود که یا امکان دسترسی به داروها برای این
بیماران وجود نداشت یا در صورت دسترسی با قیمت های بسیار گزاف و سنگین تهیه
می شد.
در همین زمان، بسیاری از داروها برای بیماری های خاص
غیرقابل دسترس شد و پزشکان در تهیه ی ابزارهای درمانی و پزشکی و لوازم
جراحی با معضل هایی روبه رو شدند.
اگرچه بیش از 90 درصد داروها در
کشور تامین می شود اما بسیاری از این داروها بر پایه ی موارد اولیه ی
وارداتی تهیه می شدند. بر همین اساس در سال های تحریم، کشور با مشکل تهیه ی
داروهای داخلی هم مواجه بود.
بر اساس آمارهای منتشر شده در سال
1393، ایران شاهد کاهش 30 درصدی واردات دارو و تجهیزات درمانی به کشور بود.
همچنین در فروردین 1392 نیز واردات دارو و مکمل نسبت به سال قبل آن، 18.6
(18 ممیز 6 دهم) درصد کاهش یافت.
افزون بر این ها، از گوشه و کنار
اخبار تایید نشده یی از مرگ بیمارانی بر اثر کمبود یا نبود دارو به گوش می
رسید. بازار شایعات مبنی بر ایجاد عارضه در برخی دیگر از بیماران در اثر
استفاده ی لوازم پزشکی بی کیفیت مانند سرنگ ها و داروهای غیراستاندارد و
تاریخ مصرف گذشته ی وارداتی از کشورهایی نظیر هند و چین هم داغ شد. این
اخبار جنجالی در فضای رسانه یی کشور در حالی رد و بدل می شد که نه مورد
تکذیب و نه مورد تایید از سوی مسوولان و نهادها قرار می گرفت.
اعمال
تحریم های حوزه ی دارو و درمان علیه ایران در حالی بود که در هیچکدام از
قراردادها و سندهای بین المللی، تحریم اقلام بشردوستانه که یکی از آن ها
صنایع دارویی و پزشکی است، مجاز نیست و هیچ تعهدنامه یی به کشورها اجازه ی
محروم کردن سایر کشورها در زمینه های درمانی و دارویی را نداده است.
این
وضعیت تا زمان روی کار آمدن دولت یازدهم و تغییر در مسیر گفت و گوهای هسته
یی میان ایران و گروه 1+5 ادامه داشت. از همان ابتدای امر، «سلامت» و
«سیاست خارجی» همواره 2 واژه ی مورد تاکید از سوی «حسن روحانی» رییس جمهوری
و مسوولان دولت وی بوده است تا جایی که به گفته ی مسوولان حوزه ی سلامت،
موضوع سلامت جزو مهمترین فعالیت های دولت به شمار می رود. مسوولان ارشد
مذاکره کننده هم برداشته شدن موانع بهداشت و درمان را از نخستین اولویت های
مورد تاکید ایران بر سر میز مذاکرات هسته یی اعلام کردند.
انتشار
بیانیه ی سوییس و تصمیم گیری های ایران و گروه 1+5 بر سر از میان برداشته
شدن تحریم های هسته یی در شامگاه سیزدهم فروردین ماه، نحسی را از این روز
زدود و احساس شادمانی را به جمع مردم ایران آورد. فضای عمومی جامعه از
انتشار بیانیه یی که خبر از رفع تحریم های هسته یی می داد، خوشحال شد اما
در این میان امیدی افزون، به میان آن دسته از افرادی بازگشت که بر اثر
کمبودهای دارویی با مشکلاتی افزون بر مشکل های بیماری خود مواجه شده بودند؛
امیدی به نام امید دسترسی به داروهای نایاب و سرعت یافتن روند درمان.
تاثیر
توافق هسته یی نهایی پیش رو بر رفع تحریم های حوزه ی سلامت و دارو بر
مسوولان و البته مردم پوشیده نیست. برداشته شدن تحریم ها به معنای حل شدن
مشکل های دارویی و تجهیزاتی در بخش درمان و سلامت کشور خواهد بود.
مسوولان
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و همچنین سازمان غذا و دارو نیز پس از
بیانیه ی لوزان ضمن اشاره به بهبود فضای دارویی کشور، از تلاش بیشتر برای
رفع مشکلات دارو و تجهیزات پزشکی در سایه ی رفع تحریم ها خبر دادند. به
بیان آنان، توافق هسته یی، درصد بالایی از مشکل ها و موانع حوزه ی علم و
فناوری را از پیش رو برداشته و سهولت کار را برای محققان ایرانی افزایش
خواهد داد.
گشایش درهای ارتباط با جهان، علاوه بر گسترش واردات و
صادرات در حوزه های مختلف، گشایش اعتبارات و مراودات بانکی را نیز در پی
خواهد داشت. در این صورت علاوه بر واردات دارو، ترمیم تعاملات ایران و
کشورهای جهان در حوزه ی بانکداری بسیاری از مشکل ها را در این حوزه بر طرف
خواهد ساخت. این در حالی بود که تا پیش از این، سرمایه گذاران حوزه ی
بهداشت و سلامت و همچنین تولیدکنندگان دارو در کشور امکان معاملات بانکی را
با سایر کشورها نداشتند.
رشد و توسعه ی برنامه های تحقیقاتی و
فناوری های پزشکی را نیز می توان از دیگر آثار رفع تحریم ها برشمرد. اگرچه
محققان ایرانی تا پیش از این نیز به رغم اعمال تحریم ها دست از تلاش در
ارتقای سطح کیفی و کمی بهداشت، درمان و داروی کشور برنداشته بودند، اما با
از میان برداشته شدن تحریم ها امکان مراودات علمی و اطلاعاتی و نیز تبادلات
بین دانشگاهی امکان پذیر خواهد بود و رشد علم را در این حوزه سرعت خواهد
بخشید.
بر اساس اظهارات مسوولان سازمان غذا و دارو نیز، توافق هسته
یی و رفع تحریم ها، همچنین، ورود شرکت های بزرگ بین المللی در حوزه ی سلامت
را به همراه خواهد داشت و همین امر باعث کاهش قیمت داروها در کشور خواهد
شد.
گشوده شدن درهای شرکت های داروسازی جهان به صنایع دارویی کشور و
فراهم شدن بسترهای لازم برای سرمایه گذاری این شرکت ها در ایران، با توجه
به ظرفیت بالای علمی و دارویی کشور، افق های روشنی را در راه پیشرفت های
دارویی کشور قرار داده است.
در برابر، شرکت ها و کارخانه های
داروسازی و همچنین وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز از سرمایه گذاران
داخلی و خارجی برای فعالیت در این بخش استقبال خواهد کرد.
بر اساس
تازه ترین اخبار، اکنون در بازار دارو آرامش ایجاد شده است و کمبود دارو به
طور واقع انگشت شمار است. به گفته ی مسوولان، منظور از انگشت شمار بودن
کمبود داروها آنهایی هستند که قابلیت جایگزینی ندارند و این مساله حتی در
کشورهای اروپایی هم به صورت مقطعی ممکن است به وجود بیاید و کاملا طبیعی
است.
به عبارت کلی، بحران دارویی در حال از بین رفتن است و این نشان
می دهد که سایه ی سنگین تحریم ها بر بازار داروی ایران رفته رفته رنگ می
بازد تا بیمارانی که در سال های گذشته در اثر نبود دارویی خاص یا نبود
لوازم پزشکی مخصوص، در لبه ی مرز مرگ و زندگی دست و پا می زدند، با خیال
آسوده تری درمان خود را در پیش گیرند.
در همین حال این نکته را
نباید از یاد برد که باتوجه به آنکه کلیت برنامه هسته یی ایران در چارچوب
توافق هسته یی با گروه 1+5 حفظ خواهد شد و تنها قرار است محدودیت هایی در
اجزاء این برنامه آن هم برای یک دوره زمانی معین، اعمال شود، دستاوردهای
دانش هسته یی بویژه در عرصه پزشکی بویژه در ساخت ایزوتوپ ها همچنان حفظ
خواهد شد؛ موضوعی که تاثیر مستقیمی در حوزه درمان خواهد داشت.
امید
است با تدبیر و تلاش مسوولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و گسترش
سرمایه گذاری در شرکت های دارویی، شاهد پیشرفت و توسعه ی این حوزه در کشور
باشیم.
ایرنا