کسب تجربه: نقاشي و به طور کلي فعاليت هاي هنري کودکان راه را براي کسب تجربيات جديد، خلق دنيايي تازه و ابتکار عمل باز مي کند. کودک با خلق تازه ها در آثار خود، علاوه بر دست يافتن به تجربه هاي تازه، ما را نيز با خود شريک مي کند.
آرامش و تفکر سازنده: آرامش و آزادي، محرک اصلي انسان براي تلاش در زندگي است. فعاليت هاي هنري در مقايسه با بازي هاي رقابتي، آرامش و آزادي بيشتري را براي کودک به ارمغان مي آورد. فرصت براي تفکر سازنده را براي وي فراهم مي کند و وسعت ديد او را افزايش مي دهد.
انگيزه پيشرفت: هنر، به کودک انگيزه پيشرفت مي‌دهد. کودکي را در نظر بگيريد که با هر بار نقاشي کردن با ابعاد جديدي از دنياي اطراف خود و همچنين استعداد هاي نهفته خود آشنا و ميل به دانستن و کشف در وي بيشتر مي شود.
استفاده از دو نيمکره مغز: خوب مي دانيد که مغز از دو نيمکره راست و چپ تشکيل شده است. نيمکره چپ در فعاليت هايي نظير رياضيات، زبان، تجزيه و تحليل و... و نيمکره راست در فعاليت هايي مانند تصور و تجسم، شناخت رنگ، موسيقي و... نقش آفريني مي کند. طبق تحقيقات، بيشتر مردم از نيمکره چپ مغز خود بهره مي‌گيرند. و حالا مي توانيد پيش بيني کنيد که آن دسته از افرادي که از هر دو نيمکره استفاده مي کنند داراي چه قابليت هايي هستند: افرادي خلاق و تاثيرگذار در زندگي شخصي خود و در ارتباط با ديگران.
بيان احساسات: پرداختن به فعاليت هاي هنري به خصوص کشيدن نقاشي باعث برون ريزي عواطف و دغدغه هاي ذهني کودک مي شود طوري که فعاليت هاي هنري نوعي درمان محسوب مي شود.
براي علاقه مند کردن کودکانتان به فعاليت هاي هنري به اين نکات توجه کنيد:
1.خلاقيت را در کودکانتان پرورش دهيد: خلاقيت در واقع استفاده از راه‌ها و شيوه هاي جديد ابداعي براي حل مسائل و .... است. خلاقيت ارتباط مستقيمي با هوش کودکان دارد؛ بنابراين با پرورش خلاقيت کودکانتان به پيشرفت آنها در ديگر جوانب زندگي کمک کرده ايد.
الف: داشتن استقلال و حق انتخاب: در انتخاب موضوع نقاشي و همچنين طي ترسيم نقاشي نظراتتان را به کودک القا نکنيد.
ب: پاداش دادن به شيوه هاي نوين: در صورتي که در ترسيم اشکال و افراد تطابقي با واقعيت وجود ندارد کودک را زير سوال نبريد و تلاش نکنيد آنچه را که در واقعيت وجود دارد به او نشان دهيد.
ج: تقويت رفتار: به جاي ايراد گرفتن از نقاشي هاي ابتدايي کودک، رفتار کودکتان را تقويت کنيد و پاداش دهيد.
د: ايجاد فرصت براي تمرين شيوه هاي جديد: براي ترسيم نقاشي ترس کودک را در خلق اشکال عجيب و غريب از بين ببريد. در خلق اشکال دور از ذهن با وي همراه شويد و به او بگوييد هر آنچه او مي کشد زيباست.
هـ: احترام به انتخاب هاي کودکان و ارزش قائل شدن براي آنها: در صورتي که کودک تان در رنگ آميزي اشکال و اجزاء بر خلاف واقعيت عمل کرد، آشفته نشويد. به انتخاب هاي او احترام بگذاريد چرا که فعاليت هاي هنري تنها فضايي است که کودک قدرت دستکاري واقعيت را در آن دارد.
2. استقلال را در وي نهادينه کنيد: والدين عزيز همه کودکان در خلقت منحصر به فرد هستند و همه آنها ذهني خلاق دارند. فعاليت هاي مورد علاقه کودکان از جمله بازي، داستان سرايي، نقاشي و ... جايگاه مناسبي براي تبلور و رشد خلاقيت آنهاست. جهت ايجاد فضايي امن براي ابراز علايق و رشد خلاقيت کودک نبايد در موقعيت هايي که از آن نام برديم استقلال و آزادي عمل را از او بگيريم. ارائه الگوهاي رفتاري و عملي بزرگ ترين اشتباه در پرورش خلاقيت کودک است. از گفتن جملاتي نظير: « مثل مامان رنگ کن، از روي الگو بکش، بده تا من بهت نشون بدم بايد چطور رنگ کني، رنگي که انتخاب کردي مناسب نيست و...» خودداري کنيد. با اين جملات علاوه بر سرکوب خلاقيت کودک، اعتماد به نفس وي نيز خدشه دار خواهد شد.
3. آزادي عمل را از کودکان نگيريد: به ياد داشته باشيد پرداختن به بازي و يا فعاليت هاي هنري براي کودکان هدفي جز کسب لذت ندارد. ضمن اينکه کودکان در حين بازي و يا نقاشي در حال پرورش توانايي ها و قابليت هاي خود هستند ممکن است آن گونه که ما خواهان آن هستيم هدف خاصي را دنبال نکنند. بنابراين تلاش نکنيد در چنين شرايطي قوانيني براي پيشبرد فعاليت هاي کودک وضع کنيد. جملاتي نظير: « خرگوشت را نقاشي کن، آخر داستان چي شد ؟ و...». آزادي عمل را از کودک مي گيرد.
4. مقايسه نکنيد: يکي از آسيب هاي پرورش خلاقيت کودکان شرکت دادن آثار هنري کودک در مسابقات و يا ارزش گذاري روي آن ها در مقايسه با آثار کودکان ديگر است.
5. آموزش دهيد اما سخت گيري نکنيد: شما مي‌توانيد در خلال فعاليت هاي کودکان مباحث آموزشي کليدي را ارائه کنيد،آشنايي با رنگ ها( چهار رنگ اصلي) واشکال هندسي ساده( دايره، مربع، مثلث و مستطيل)؛ اما در نظر داشته باشيد لزومي ندارد از تمامي اين آموزش ها در جاي درست استفاده کند و يا اصول را همچون بزرگسالان به کار ببرد. مطمئن باشيد با آغاز آموزش هاي رسمي تمامي اين ها به فرزندانتان ارائه خواهد شد. پس بگذاريد تا زماني که مي توانند از آزادي عمل و انتخاب خود لذت ببرند.
6. از تهيه وسايل گران قيمت خودداري کنيد: کودکان از کم ارزش ترين وسايل نيز مي توانند بهترين استفاده را ببرند. گاهي والدين با صرف هزينه هاي گزاف براي تهيه ابزار نقاشي کودک را تحت فشار مضاعف قرار مي دهند. توصيه مي شود براي کاهش اين فشار وسايل مورد نياز کودک را با کيفيت متوسط تهيه کنيد.
به عنوان مثال براي سنين پايين مي توانيد پاستل و براي سنين بالاتر آبرنگ و در نهايت براي نوجوانان مداد رنگي تهيه کنيد. با توجه به رشد مهارت هاي حسي حرکتي در کودک هر چه وسيله هاي نقاشي کاربرد راحت تري داشته باشد، حس آزادي و آرامش در کودک بيشتر خواهد بود.
7. انتخاب زمان کشيدن نقاشي با کودک تان باشد: وسايل نقاشي را در دسترس کودک قرار دهيد و هر گاه کودک ابراز علاقه کرد در ترسيم نقاشي با وي همراه شويد. پرداختن به نقاشي بر خلاف ديگر فعاليت ها و سرگرمي ها تابع قانون خاصي نيست، بنابراين براي نقاشي استثناء قائل شويد بگذاريد کودکتان آزادانه و به دلخواه خود زماني را انتخاب کند.
سيمين قرباني/ کارشناس ارشد مشاوره
خراسان
