کد خبر: ۵۲۴۱۹
تاریخ انتشار: ۱۰:۳۲ - ۰۴ اسفند ۱۳۹۳ - 2015February 23
شفاآنلاين :در یک صبحِ زمستانی با هزاران پرسش راهیِ مرکز پزشکی هسته‌ای بیمارستان لقمان شدیم تا از نزدیک ببینیم فناوری هسته‌ای واقعا تا چه حد با زندگی و سلامتی مردم گره خورده است؟
 در خیال خود تصور می‌کردم که در این‌جا هم مثل سایر بیمارستان‌ها با انبوهی از بیماران روبه‌رو خواهم شد، بیمارانی که در نگاه هر کدامشان می‌شود دریایی از گرفتاری و غصه دید. از قبل خود را برای دیدنِ چهره درمانده و سرگردان بیمارانی که گوشه‌ای روی نیمکتی نشسته، یا به دیوار تکیه داده‌اند و هیچ کس به دادشان نمی‌رسد آماده کرده بودم. دروغ چرا! بیشتر تجربه‌های قبلی من از محیط بیمارستان‌ها همین‌گونه و چه بسا بدتر بوده است.

به گزارش شفاآنلاين، مطابق معمول تا چشم نگهبانان دم در به دوربین‌مان افتاد خود را آماده کردند که سوال و جواب‌ها را شروع کنند! این‌بار اما خودم پیش‌دستی کردم و سراغ باجه نگهبانی رفتم و با نشان دادن کارت خبرنگاری گفتم که برای تهیه گزارش از مرکز پزشکی هسته‌ای آمده‌ایم و با مسئولین بیمارستان هم خوشبختانه هماهنگ کرده‌ایم! نگهبان میان‌سالی با ما همراه شد تا ما را به دفتر ریاست راهنمایی کند به هرحال با هماهنگی دوباره و وساطت مسئولین بیمارستان وارد مرکز پزشکی هسته‌ای شدیم. برخلاف تصور قبلی‌ام، از شلوغی، آه و ناله بیماران و چهره‌های عصبی و در هم کارکنان بیمارستان خبری نبود. محیط مرکز پزشکی هسته‌ای کاملا آرام و خلوت بود، دو ردیف صندلی کنار دیوارها چیده شده بود، یک زن و شوهر به همراه فرزند خردسالشان، یک پسر بچه 10-12 ساله به همراه مادرش، دو مرد میانسال و یک زوج کهنسال منتظر بودند.

خانمِ پرستاری که مسئول پذیرش بود با لبخند با ما سلام علیک کرد و ما را به مرد جوان خوش‌رویی که کارشناس مرکز بود معرفی کرد. کارشناس مرکز با صبر و حوصله به تک تک سوال‌های ما پاسخ داد و این برای یک خبرنگار موهبتی‌ست که فقط گاهی ممکن می‌شود. خوشبختانه با همکاری کارشناس مرکز و دو پرستار همکار او موفق شدیم از تمام قسمت‌های مرکز پزشکی هسته‌ای دیدن کنیم. کارشناسان و پرستاران مرکز پذیرفتند که در حین انجام تست‌های پزشکی بر روی بیماران برای ما فرآیندها را هم توضیح دهند. توضیحاتی که نه تنها برای ما بسیار جالب بود، بلکه برای خود بیمارها هم جالب و جذاب بود.

پزشکی هسته‌ای برای مردم

مرد میانسالی که به علت بیماری قلبی به بیمارستان مراجعه کرده بود، می‌گفت قلبش مشکل دارد اما تا کنون علت اصلی مشکل او تشخیص داده نشده، از او اجازه گرفتیم تا گام به گام با او پیش رویم و ببینیم در این مرکز چه کاری برای تشخیص بیماری او انجام می‌شود. کارشناس مرکز در حین انجام تست‌های مورد نظر برای آن مرد میانسال، به ما توضیح ‌داد که در هر مرحله چه کاری انجام می‌شود. کارشناس فرآیند را این‌گونه شرح داد: «پزشکان برای تشخیص مشکل این بیمار نیاز دارند که بتوانند از قلب او در حال کار کردن تصویربرداری کنند، و این کار را به بهترین نحو می‌توان با پزشکی هسته‌ای انجام داد چرا که تصویر برداری در روش پزشکی هسته‌ای به اصطلاح کارکردی (functional) است. در واقع این روش فیزیولوژیک است و با استفاده از آن هم می‌توان حضور فیزیکی اعضا را بررسی کرد و هم عملکرد و کارکرد آن‌ها را. ما از بیمار در دو حالت استراحت و تحرک تست می‌گیریم و از قلب او در حال کار کردن تصویر برداری می‌کنیم. معمولا یک روز بیمار برای انجام تست در حالت استراحت مراجعه می‌کند و روز بعد برای انجام تست در حالت تحرک یا ورزش. قبل از شروع تست، از طریق تزریق یک ماده پرتوزا به درون بدن فرد وارد می‌شود، این ماده در قلب او جمع شده و از خود پرتوهایی منتشر می‌کند و کل قلب او مانند یک لامپ روشن از خود پرتو گاما منتشر می‌کند، سپس در حالی که قلب در حال انجام کارهای طبیعی خود و پمپاژ خون به درون بدن است از طریق دستگاه‌های پیشرفته از عملکرد قلب تصویربرداری می‌شود و تک تک حرکات قلب و دریچه‌ها و رگ‌های خونی آن در همان حالت کارکردشان قابل بررسی هستند.

همچنین با این روش میزان ترشحات و هورمون‌ها و خون جاری در رگ‌ها و خود قلب نیز قابل بررسی است. بعد از انجام تست در حالت استراحت، معمولا یک روز بعد بیمار برای انجام تست در حال تحرک و ورزش مراجعه می‌کند و پس از دویدن بر روی دستگاه دو ثابت، یکبار دیگر با تزریق ماده مورد نظر از قلب بیمار در شرایط فعالیت و تحرک نیز تصویربرداری می‌شود و نتایج برای پزشک ارسال می‌شود».

با بیمار کمی و خوش و بش می‌کنیم، می‌گوید بیماری قلبی در خانواده‌شان موروثی است و پدرش نیز به علت عدم تشخیصِ به موقعِ بیماری‌اش در جوانی فوت شده است، اما خودش امیدوار است که پزشکان بتوانند با کمک پزشکی هسته‌ای بیماری او را تشخیص دهند، می‌گوید برخورد پرستاران و کارشناسان این مرکز خیلی متفاوت و خوب است، از او می‌پرسم: «آیا می‌دانی که تشخیص بیماری شما به فناوری هسته‌ای وابسته است و کشورمان برای ادامه دادن این گونه تحقیقات، تحریم شده است؟» پاسخ می‌دهد: «تا حدی می‌دانستم که این‌جا به موضوع هسته‌ای مرتبط است اما تا به حال به این مساله فکر نکرده بودم، ولی حق باشماست واقعا باید از پزشکان و محققان پزشکی هسته‌ای ممنون باشیم». در این حین مرد میانسال دیگری که منتظر است تا نوبتش بشود وارد گفت‌گوی ما شد و گفت: «من خودم همکار شما بوده‌ام و قبلا در صدا و سیما کار می‌کردم، کارکنان این مرکز از یک جهت شبیه به خود شما خبرنگارها هستند، عاشق کارشان هستند و این خیلی به ما بیمارها کمک می‌کند، من هربار به این مرکز می‌آیم واقعا آرامش پیدا می کنم».

از آن دو جدا می‌شویم تا به سایر قسمت‌ها سر بزنیم، یک دستگاه تصویربرداری که SPECT نامیده می‌شود درون اتاق تصویربردای‌ست و پسربچه 10-12 ساله‌ای بر روی تخت درون دستگاه دراز کشیده و پرستاران مشغول تصویربرداری از مغز او هستند، مادرش که خیلی نگران است می گوید: «پسرم دچار تشنج می‌شود و تا به حال به هر پزشکی مراجعه کرده‌ایم نتوانسته‌اند علت آن را تشخیص دهند، اما حالا پزشک او گفته است که تنها امید ما برای تشخیص علت بیماری او پزشکی هسته‌ای و تصویربرداری با استفاده از این دستگاه است. البته برخی می‌گویند که این مواد رادیو اکتیو برای بیمار مضر است و من خیلی نگران هستم». کارشناس مرکز که در کنار ما ایستاده بود با شنیدن این حرف گفت: «البته ما برای خریدن این دستگاه دو سال دوندگی کردیم و به علت تحریم‌ها به سختی توانستیم این دستگاه را تهیه کنیم. باید بگویم که هر کدام از روش‌های درمانی مزایا و معایب خاص خودش را دارد، اما روش‌های پزشکی هسته‌ای از سایر روش‌ها، مثلا رادیولوژی و سی‌تی‌اسکن خطر کمتری دارند چرا که دُزِ اشعه گیری بیمارها بسیار کمتر است، پس جای هیچ نگرانی وجود ندارد، گذشته از این‌ها تمام دستگاه‌ها و محیط‌ها و حتی دیوارهای این مرکز بر اساس اصول جلوگیری از انتشار اشعه طراحی و ساخته شده‌اند».

در این بین، پسر بچه هم که کار تصویربرداری اش تمام شده بود به ما نزدیک شد، از او پرسیدم: «آقا پسر می‌دونی این دستگاه چیه و چه ربطی به انرژی هسته‌ای و تحریم‌‌ها داره؟» پسر بچه گفت: «گاهی در مدرسه شنیده‌ام که معلم‌ها می‌گویند در پزشکی از مواد هسته‌ای استفاده می‌شود»، من برای او اندکی توضیح می‌دهم که این مرکز کاملا وابسته به بحث هسته‌ای است و اگر ما از حقوق هسته‌ای خود چشم پوشی می‌کردیم امروز خبری از پزشکی هسته‌ای بومی و مستقل و این مرکز نبود.

اميد هسته اي

نظرشما
نام:
ایمیل:
* نظر: