متاسفانه برخي از والدين و مربيان، نسبت به اين امر دچار نوعي كجبيني هستند و اين موضوع را همچون تابويي ميدانند كه نبايد به آن نزديك شد. آنچه مهم است اينكه والدين بايد نسبت به تربيت جنسي كودكان توجه ويژهاي داشته باشند و راهكارهاي مناسب را در اين مسير بهكار گيرند. لازمه اين امر، داشتن اطلاعات علمي و تجربي در اين زمينه است. بهرهگيري از اصول تربيت اسلامي و توجه به راهكارها و اصولي كه در اين زمينه از سوي كارشناسان ارائه ميشود نيز در اغلب موارد، راهگشاست.
تربيت جنسي يك كودك با تولدش شروع ميشود چون هر بچه سالمي كه به دنيا ميآيد يكي از 2جنس است و همانطور كه ما به مقوله تربيت جسمياش توجه داريم بايد ذهنمان را به تربيت جنسي او نيز معطوف كنيم. درواقع از همان زمان كه بچه را پوشك ميكنيم! قصد شستوشوي او را داريم و او را به حمام ميبريم، تربيتجنسي را آغاز كردهايم.
تربيتجنسي بايد متناسب با ظرفيت سني فرزندمان باشد. در حقيقت ما قرار است او را از آسيبهاي جنسي دور كنيم و به همان اندازه نسبت به فاكتورهايي كه ميتواند خودش بهخودش آسيب برساند يا ديگران به او آسيب برسانند آگاهسازي انجام داده و او را در يك حالت حفاظت از خود قرار دهيم.
بهطور كلي نياز است كه به بچهها حريم بدن و حريم خويشتن را ياد دهيم. اين موضوع بايد در سنيني كه كودك قرار است به جامعه برود، مورد تقويت قرار گيرد. اگر بچه شما قرار است 2سالگي به جامعه برود، بايد به او ياد دهيد كه كسي نبايد به بدن او دست بزند، كسي نبايد بدن ديگري را ببيند يا لمس كند. پس والدين از زماني كه ميدانند فرزند آنها قرار است به ضرورت يا به اصرار، مدت زماني را بدون آنها سپري كند بايد آموزشهاي لازم را به او ارائه بدهند.
همانطور كه شما وقتي فرزندتان ميخواهد به مهد برود به او ياد ميدهيد كه چگونه دستشويي رفتنش را كنترل كند، يا اگر قرار باشد به خانه خاله يا عمه برود به او ياد ميدهيد كه چكار كند تا غذا روي لباسش نريزد، در مسائل جنسي نيز بايد به او ياد بدهيد كه از بدن خود محافظت كند.
مهمترين بحث ما خود صيانتگري (حفاظت از خود) است؛ اينكه كودك بتواند از خودش بهصورت غيرتهاجمي حفاظت كند و خودش نيز به بدنش و موقعيت جنسياش آسيب نزند و اجازه ندهد ديگران به او دست درازي كنند. اگر احساس ميكنيد كه كودك شما ممكن است نتواند از خودش دفاع كند و از آن موقعيت خارج شود، بايد به او رفتارهاي خشن را آموزش بدهيد؛ درست مثل بچهاي كه بقيه بچهها بر سر او ميريزند و ميخواهند او را با مشت بزنند در اين مرحله بايد به اين بچه ياد بدهيد كه چگونه فرار كند و چگونه از خودش دفاع كند و اگر ياد ندهيد آسيب جدي ميبيند.
يك مادر به خوبي از نگاههاي بچهاش ميفهمد كه اين بچه چقدر هوشيار است؛ چون بچهها هوششان متفاوت است. ما يك هوش جنسي داريم و يك هوشياري جنسي. بچهها هوشياري جنسي پيدا ميكنند و هر زمان بچهاي هوشياري جنسي پيدا كرد به اين مسائل توجه ميكند. كلا بايد مراقب باشيد كه بچهها هوشياري جنسي زودرس پيدا نكنند. نوع رفتار و نگاه كودك نشان ميدهد كه اين تفاوتها را ميفهمد و در اين موقعيت برهنگي يا نيمهبرهنگي در مقابل كودكان قطعا حريمهاي نگاه او را دچار آسيب ميكند. در حال حاضر اتفاقي كه براي بچههاي ما افتاده، اين است كه از خود ما باهوشترند و به همان تناسب گاهي اوقات ميبينيد كه يك بچه دوساله چيزهايي را ميفهمد كه بقيه فكر نميكنند او متوجه اين مسائل بشود. گاهي اوقات يك بچه دوساله مميز است؛ يعني تفاوت بين زن و مرد را ميفهمد و متأسفانه با وسايل ديجيتال و گفتوگوها و رفتارهايي كه دارد رخ ميدهد سطح اين هوشياري جنسي زودرس هر روز بالاتر ميرود.
پوشش مادر در مقابل بچهها بايد بهگونهاي باشد كه بچه به بدن نگاه خيره و همراه با شعف خاص نكند، بايد بخشهاي جنسي بدن در مقابل فرزند پوشيده باشد و اينكه جلوي بچهها نبايد تعويض لباس داشته باشد. وقتي مادر جلوي بچه خيلي راحت لباسش را درميآورد، به اين كودك ياد ميدهد كه محافظت از بدنش چيز مهمي نيست و اين اتفاق خيلي خطرناك است.
مادر نبايد لباس و پوشك بچه را جلوي ديگران عوض كند؛ با اين كار بچه ياد ميگيرد كه بدنش حريم دارد و اين نوعي خود صيانتگري با احترام به بدن است كه در وجود بچه اتفاق ميافتد. وقتي به بچه ياد ميدهيد كه هروقت به سرويس بهداشتي رفت بايد در آنجا را ببندد، اين بچه وقتي 3يا 4ساله شد و شما او را به پارك برديد و نياز به دستشويي داشت حتي اگر خودتان هم اصرار كنيد، پشت يك درخت دستشويي نخواهد كرد چون معتقد است بخشي از بدنش بدون حريم ميشود و اين كار را بسيار زشت ميداند.
برخي از بچهها بهخاطر كنجكاوي سني امكان دارد گوشهاي پنهان شوند تا ببينند مادر وقتي لباسش را درميآورد و عوض ميكند بدنش چقدر متفاوت است. اگر ما به تربيتجنسي او توجه نكنيم اين موضوع به كنجكاويهاي جنسي تبديل شده و ممكن است آسيبهاي مختلف را براي كودك به همراه داشته باشد.
دکتر فروغ نیلچی زاده
همشهری آنلاین