شفاآنلاین-دوست باید ظاهر و باطنش یکسان باشد این بدان معناست که دوستی باید حقیقی و برخاسته از دل باشد و دوست در سختیها و مصائب ما را رها نکند و اگر می تواند کاری برای ما انجام دهد از آن دریغ نورزد.
به گزارش شفا آنلاین،دوستی همانقدر که نیاز به
حقشناسی و عدالت و داد و دهش دارد به پیشدستی و احسان نیز محتاج است، زیرا
دوستی درختی است که در فضای احسان بیش از زمینه عدل رشد می کند. امام
زینالعابدین (ع) می فرماید: اما حق دوست آن است که تا آنجا که میتوانی با
او به فضل رفتار کنی (یعنی هر نیکویی که از او به تو رسد تو نیز افزونتر و
بهتر از آن انجام دهی و اگر نتوانستی دست کم با او به انصاف و داد رفتار
نمایی؛ همچنان که تو را گرامی می دارد تو نیز گرامیاش داری. او را نگهداری
همچنان که او تو را نگاه دار است، نگذاری که در کار نیک و احسان نسبت به
تو از تو پیشی گیرد و اگر پیشی جست آن را تلافی کنی. در مقام دوستی کوتاهی
نورزی و همواره خیرخواه و یاور او باشی و در اطاعت پروردگارش وی را یاری
رسانی و اگر خواست معصیت خدایش کند او را بر ترک آن کمک کنی. همواره بر او
رحمت باشی نه عذاب.مال و دارایی از آن انسان نیست، بلکه مالک حقیقی آن
خداوند بزرگ است و مالک الملک است. با توجه به این نکته چگونه است که
اندیشه برخی بر محور انانیتها و خودخواهیها می چرخد در حالی که میلیون ها
نفر در بینوایی گرسنگی و محرومیت جان می سپارند عنایت خداوند به آدمی در
این نیست که او را مال فراوان دهد بلکه در این است که در ثروت وی خیر و
برکتی قرار دهد که میان نیازمندان تقسیم شود و مردم از آن استفاده کنند. در
دعای امام سجاد آمده است: خداوندا خیر را با دستان من به مردم برسان.
خیر و خوبی بالاخره باید با دست کسی به دیگران برسد پس سعی کن آن کس تو
باشی. فکر نکن اگر ما این کار را نکردیم کس دیگری نیز آن را انجام نخواهد
داد اگر بینوایی را کمک نکردیم و اگر حقی را یاری نرساندیم قطعا کسانی یافت
خواهند شد که بینوا را کمک و یا حق را یاری رسانند. این سنت خداوند است که
نسل های فعال و پر تحرک را جانشین نسل هایی کند که از مسئولیت شانه خالی
می کنند. خداوند میفرماید: ای کسانی که ایمان آورده اید هر که از شما از
دینش بازگردد چه باک؟ زودا که خدا مردمی را بیاورد که دوستشان بدارد و
دوستش بدارند. در برابر مومنان فروتنند و در برابر کافران سرکش؛ در راه خدا
جهاد میکنند و از ملامت هیچ ملامتگری نمیهراسند. این فضل خداست که به
هرکس خواهد ارزانی دارد و خداوند گشایشگر و داناست.اگر نتوانستیم در فضل و
احسان به دوستان و اطرافیان پیشگام باشیم البته مانعی ندرد چرا که خداوند
هر کسی را جز به قدر توانش تکلیف نمی کند. اما دست کم با او به انعطاف و
داد رفتار کن و به تعبیر امام سجاد(ع) همچنان که او تو را گرامی می دارد تو
نیز او را گرامی دار و همچنان که او از تو نگاه داری می کند تو نیز نگاه
دار باش و نگذار که در کار نیک و احساس نسبت به تو از تو پیشی گیرد. اگر
دوستمان در احسان به ما پیشدستی کرد سزاوار است که بی درنگ احسانش را به
نیکی پاسخ گوییم ... برترین احسان و نیکی آن است که به دوستی پایبند. باشی.
خیرخواه دوست باشی. او را نگهبان باشی. بر اطاعت از خدا یاریش رسانی و اگر
خواست معصیت و نافرمانی خدایش کند کمک کنی که دامن بدان نیالاید.
علاوه بر اینها اسلام از مومن می خواهد که لوح دل خود را از کینهورزی
نسبت به بردارش بزداید. گاه ممکن است که ما به دلیلی بر دوست خود خشم گیریم
در اینجا لازم است که برای زدودن کینه و دشمنی پیشدستی کنیم. نباید فقط به
فرونشاندن خشم خود بسنده کرد، بلکه باید با پوزش خواهی از دوست خشنودی او
را نیز به دست آورد.احترام گذاشتن به عواطف و احساسات مردم و زدودن کینه ها
از دل ضامن تحکیم روابط همکاری و برادری میان آدمیان است. پیامبر خدا(ص)
می فرماید: خوشرویی کینه را از بین می برد.همانطور که اسلام از دوستان می
خواهد تا به دیگران بخشش کنند خواهان آن است که وقتی آدمی به چیزی احتیاج
دارد خجالت نکشد و آن را از دوستش بخواهد. برآوردن نیاز مومن مستحب است حتی
اگر این کار به قطع طواف کعبه بینجامد گرچه طواف احکام نماز را دارد، اما
برای رفع نیاز مومن قطع آن جایز است.خداوند در کتاب خود می فرماید: باکی
نیست که از خانههای خود و پدران خود و مادرانتان و برادران، خواهران و عمو
و عمه و دایی و خاله خویش غذا تناول کنید یا آنکه از هر خانه که کلید آن
در دست شماست یا خانه رفیق خود باکی نیست که از مجموع یا هر یک از این خانه
ها طعامی می خورید.
دوست باید حسن و خوبی ما را، خوبی خودش به شمار آورد و عیب ما را عیب خودش
بداند. اگر ناراحتی به ما رسید یا در هدف و برنامه ای شکست خوردیم خوشحال
نشود و اگر به موفقیتی دست یافتیم حسادت نورزد. مال و فرزند نباید او را
تغییر دهد. بسیاری از مردم هستند که وقتی به ثروتی دست می یابند غرور و
سرمستی آنان را فرا میگیرد و در نتیجه یاران گذشته خود را از یاد می برند.
اینان دوستان حقیقی و راستین نیستند.
استوارگويي ومراعات حق
يكي از مهم ترين معيارهاي سخن پاكيزه، استوارگويي و مراعات موازين حق و
انصاف است. شخصي كه سخن مي گويد مي بايست بهگونهاي سخن گويد كه از حق و
انصاف بيرون نرود و كلامي سنجيده بر زبان آورد. استواري كلام به درستي و
بيانگر واقعيت و حق بودن آن است. اگر كسي با استدلال و برهان سخن گويد و
كلام و سخن وي بيانگر واقعيت يا حقايق باشد و از گمانه زني و دروغ به دور
باشد كلامي استوار گفته است. بنابراين استواري كلام و سخن را مي بايست در
حق بودن آن جست وجو كرد و هر كلام باطلي سخن ناپخته و نااستوار است كه مي
بايست از آن پرهيز كرد.قرآن در آيه 9 سوره نساء از مردمان ميخواهد كه
تقواي الهي را در پيش گيرند و براي بيان يكي از مصاديق اين تقوا به مسئله
سخن استوار اشاره مي كند. در حقيقت از نظر قرآن كسي كه سخني باطل و دروغ مي
گويد تقواي الهي ندارد و از خداوند نمهراسد. از اين رو سخن استوار و راست
گويي و بيان حق به معناي تقوا داشتن است. اگر كسي بخواهد مصداق انسان متقي
را بيابد مي بايست به اين اصول ريز و درشت توجه داشته باشد كه يكي از آن ها
رعايت راستگويي در كلام و سخن است. انسان متقي همواره راستگوست و سخني
دروغ و نادرست و زشت به زبان نمي آورد. (احزاب آيه 70) قرآن به مردم فرمان
مي دهد كه فرزندان خويش را از خداوند بترسانند و به آنان بياموزند تا با
راستگویي تقواي الهي را پيشه خويش سازند. آموزش راستگويي و سخن استوار گفتن
امري است كه مي بايست همگان در حوزه جامعه پذيري بدان توجه داشته باشند.
آفاتي كه از دروغگويي در فرد و جامعه پديدار مي گردد آن چنان زياد است كه
خداوند از همگان مي خواهد كه نه تنها خود را مديريت و كنترل كنند و از بيان
سخن نادرست و نااستوار بازدارند بلكه فرزندان خويش را اين چنين آموزش دهند
و نگذارند كه با سخنان سست و دروغ، تقواي الهي را خدشه دار سازند. از نظر
قرآن اصول اصلي و اساسي هستي بر عدالت نهاده شده است و امري در آفرينش نيست
كه از حوزه عدالت بيرون باشد. از اينرو از همگان خواسته شده كه هم به
عدالت به عنوان ارزش توجه داشته باشند و هم به عنوان روشي در همه جنبه هاي
زندگي عمل كنند. عدالت هم ابزاري براي دستيابي به تقواست و هم تقواي همان
عدالت، رفتار عدالت محور است. انسان مي بايست در عقايد و همه امور خويش
عدالت را به عنوان ارزش و هم روشي كامل براي دستيابي به كمالات فردي و
اجتماعي درنظر داشته باشد.
مهر