ازدواج موقت خوب یا بد؟

به گزارش شفا آنلاين، در مقوله ازدواج اصل تربیت نسل، آرامش روانی، کمال و..... مطرح است ولی ارضاء شهوت یک مسئله جنبی است هرچند که به این مقوله هم در ازدواج پرداخته شده است. ازدواج موقت موضوعی دیگر است که اسلام به آن با نگاه جلوگیری از انجام حرام و ایجاد فضایی امن و نیز ساماندهی وضعیت جوانانی که توان تشکیل خانواده ندارند، پرداخته است. 

ازدواج موقت از آن جهت تشريع شده است كه ازدواج دائم به تنهايي قادر نبوده در همه شرايط و احوال احتياجات را رفع كند و انحصار به ازدواج دائم مستلزم اين بوده است كه افراد يا به رهبانيت موقت و مكلف شوند يا در ورطه كمونيسم جنسي غرق شوند.

 بديهي است كه هيچ پسر يا دختري آنجا كه برايش يك زمينه زناشويي دائم و هميشگي فراهم است خود را با يك امر موقتي سرگرم نمي‌كند. در سال های اخیر با تصویب مصوباتی در مجلس، زمینه ازدواج دائم بیش از قبل فراهم شده و عده ای نیز به آن روی آورده اند اما همچنان این امر در بین عامه جامعه امر تقریبا مذمومی است و به خصوص خانواده های دخترانی که قبلا ازدواج نکرده اند به سختی ممکن است با آن کنار آیند.

 در این میان اظهارنظرهای غیر کارشناسی و نبود هدایت صحیح در زمینه ازدواج موقت می‌تواند ضمن ایجاد تبعات سوء، منجر به از هم پاشیدگی کانون خانواده و حتی از بین رفتن تمایل به تشکیل خانواده در بین جوانان شود.

صاحبنظران می گویند گاهی باید با در نظر گرفتن عرف و شرع بر ازدواج موقت تاملی کرد تا نقش مسکن را بازی کند و دردها را الیتام بخشد، اما ادامه استفاده مسکن وار از ازدواج موقت می تواند به اعتیاد به این نوع رابطه و عدم تشکیل خانواده برای همیشه بیانجامد و در این میان کودکانی نیز به وجود آیند که آینده مبهمی داشته باشند هر چند نام فردی به عنوان پدر در شناسنامه آنها دیده شود. در سال های اخیر که سن ازدواج در ایران به صورت فزاینده رو به افزایش است، ازدواج موقت شاید راهی برای جلوگیری از اعمال خلاف عفت و نیز ارتباطات غیرشرعی و پنهانی باشد که مزایا و محاسن خود را داراست ، اما از جمله جمله مهمترین ملاحظات در ازدواج موقت، حفظ حرمت و کرامت زن است که در اسلام در همه امور به آن بسیار تأکید کرده است و در این خصوص نگاه اسلام این است که اگر کرامت زن زیر سئوال رود، زن تبدیل به یک ابزار خواهد شد.

ازدواج موقت در ردیف موضوعات اجتماعی قرار می گیرد و این قبل موضوعات اغلب چند بعدی و بسیار پیچیده و دارای مولفه های فراوانی هستند و در همه امور از جمله مقوله مورد بحث باید کلیه جوانب را در نظر گرفت. ازدواج مقوله دقیق و سرنوشت سازی است و متأسفانه گاهی در مورد آن با ساده انگاری مواجه می شویم.

در کشور ما شرایط به گونه ای است که به گفته کارشناسان حداکثر تحریک و حداقل ارضا وجود دارد و این مسئله تبعات خاص خود را دارد اما در کشورهای غربی حداکثر تحریک و حداکثر ارضاء در جامعه وجود دارد .

برای استفاده از ازدواج موقت به نفع جوانان باید به یک سیستم تبدیل شویم و فهم سیستم اسلامی در این زمینه مهم است و اینکه ازدواج موقت به چه شکلی در چه شرایطی و با چه هدفی قابل انجام است، باید بررسی دقیق شود؟ یعنی طبق آموخته های دینی ما نمی توان در مقابل مظاهر بدحجابی که موجب تحریک پذیری و مسموم کردن فضای جامعه می شود بی تفاوت بود و صرفاً راهکار ارضاء شهوت را تجویز کرد. 

اگر بعد از لحاظ کردن همه شرایط ازدواج موقت رخ داد باید به نکاتی در این خصوص توجه کرد زیرا مطرح شدن برخی مطالب در این زمینه بدون در نظر گرفتن همه جوانب ممکن است اصل ازدواج و تشکیل خانواده را با مشکل مواجه کند. اسلام حد ازدواج موقت را تعیین کرده است، اما در این میان کارشناسان فن بهترین راه حل مشکل به خصوص در میان جوانان را توصیه به ازدواج موقتی می دانند که منجر به ازدواج دائم شود.یک دختر و پسر می‌توانند تحت نظارت خانواده در یک زمان معین و محدود و با روابط محدود و تعریف شده، عقد موقت داشته باشند تا ضمن آشنایی با یکدیگر زمینه برای عقد دائم آنها فراهم شود.

اما نکاتی که باید به صورت جدی به آنها توجه کرد در چند مورد خلاصه می شود: اول آنکه ازدواج موقت نمی تواند پیمان استواری میان زوجین باشد و اگر قرار باشد شرایط به گونه ای پیش رود که ازدواج موقت جایگزین ازدواج دائم شود، باید به مرور منتظر منسوخ شدن ازدواج دائم بود.

نکته دیگر آنکه ازدواج موقت از سوی دختران و زنان ایرانی مورد اقبال نیست و اغلب آن را باعث تحقیر می دانند و افکار عمومی جامعه آن را طرد می کند و نگاه درستی به دختران و زنانی که ازدواج موقت کرده باشند، ندارد، این امر نیز به دلیل سوء استفاده هایی است که صورت گرفته که در این زمینه قانون باید قوت بیشتری داشته و با جدیت اجرایی شود. ضمن اینکه همانگونه که اشاره شد گسترش آن و استقبال مداوم از آن را داشت. فقها و مراجع تقلید نیز ماهیت ازدواج دائم و موقت را یکی دانسته و هر دو را ازدواج می دانند و حتی صیغه جاری در این دو نوع ازدواج شبیه است.

مرحوم علامه طباطبایی در ذیل آیه «فما استمتعتم به منهن فآتوهن اجورهن فریضة . . . »
می فرماید: «در این حکم خداوند نسبت به این امت تخفیف و زمینه سهولتی را فراهم ساخته تا مصونیت از گناه را در آنان ایجاد نماید. لیکن حکم اختصاص دارد به کسی که قدرت بر ازدواج دائم را اصلاً ندارد به سبب: فقر یا عدم توانایی اداره منزل و نفقه زوجه و یا تنگنای عزوبت که شرایط را بر او سخت نموده و یا عواملی که ممکن است سد راه او باشد نسبت به اقدام بر ازدواج دائم.» سپس علامه در بخش دیگری از کلامش می فرماید:«این رخصت از باب ارتکاب اخف و اقل ضررین است یعنی این که وقتی انسان در معرض دو مشکل قرار دارد که او را مورد تهدید قرار می دهد، آن را که ضررش کمتر است می پذیرد لذا وقتی مردی به خاطر مشکلات سر راه او و نه به خاطر فرار از ازدواج یا لاابالی گری خانمی را به نکاح موقت در می آورد که او هم همسر ندارد و برای مدتی محدود با او به سر می برد این بهتر است از آنکه مرتکب زنا شود با هر کس که به او رغبت نشان دهد». البته آنچه در تمام متون اسلامی مورد نظر است اینکه، ینطور نیست که همه کارها ولو اینکه حلال باشد موجب ترغیب و تشویق قرار گیرد،‌ زیرا برای مردم جایگاه و اندازه هایی به لحاظ شخصیت و موقعیت آنهاست و بر اساس آن عمل می کنند و تصمیم می گیرند. به هر حال تا وقتی که طرح کاربردی و قانونی برای اجرای صحیح ازدواج موقت تدوین و عملی نشده، نمی توان جوانان را تشویق به ازدواج موقت کرد و شاید بهترین راه در شرایط فعلی این است که طرح ازدواج ساده و آسان را به صورت دائم در جامعه ترویج کنیم.

شفاف