شفاآنلاین :براساس آمارهای رسمی یک میلیون و پانصد هزار نفر و طبق آمارهای غیر رسمی حدود سه میلیون نفر مشمول غایب از خدمت سربازی یا به عبارتی سرباز فراری در کشور داریم. کسانی که به هر دلیلی حاضر نشدهاند خدمت مقدس سربازی را بگذرانند اما حالا این انتخاب خود خواسته یا اجباری آنها باعث شده از تمام حقوق اجتماعی و شهروندی محروم مانده و در کشورشان همانند یک تبعه بیگانه و غیر قانونی زندگی مخفیانهای داشته باشند.
کسانی که از منظر قانون مجرم
هستند و مستحق مجازات؛ در میانشان هم ثروتمند هست هم فقیر، هم تحصیلکرده و
هم کمسواد. با آنکه دلایل شان برای فرار از سربازی متفاوت است اما همه در
یک مورد اشتراک دارند. «بلاتکلیفی و بیهویتی!» حالا دولت تدبیر و امید با
شناخت دقیق این معضل جدی به فکر افتاده با همکاری
ستاد کل نیروهای مسلح،
این جمعیت چند میلیون نفری را به نحوی سرو سامان دهد و از بلاتکلیفی
برهاند. افرادی که نه زندگی طبیعی و آرامی دارند و نه ذهن آزاد و کارآمد که
بتوانند دردی از دردهای جامعه را دوا کنند. دولت در لایحه بودجه 94
پیشنهاد داده کسانی که بیش از 10 سال غیبت دارند با پرداخت مبلغی که به
تصویب مجلس خواهد رسید معافیت بگیرند و به زندگی عادی برگردند اما اعلام
خبر تقدیم این لایحه به مجلس، واکنشهای مخالفان و موافقان را بههمراه
داشته است. گروه حقوقی «ایران» در راستای بررسی کارشناسی این موضوع،
میزگردی با حضور محمدرضا خباز معاون تقنینی معاونت پارلمانی ریاستجمهوری،
میرهادی قرهسید رومیانی عضو و سخنگوی کمیسیون حقوقی- قضایی مجلس شورای
اسلامی و دکتر اماناللهقرایی مقدم استاد جامعهشناسی برگزار کرد که هر یک
از کارشناسها از زاویه ای جداگانه به نقد و بررسی لایحه
مذکور پرداختند.
همانطور که مستحضرید چندی قبل دولت لایحهای به مجلس تقدیم کرد که در آن
پیشنهاد شد مشمولانی که بیشاز 10 سال از خدمت سربازی غیبت دارند بتوانند
با پرداخت مبلغی معاف شوند. با توجه به اینکه حدود 10 سال قبل نیز دولت طرح
فروش خدمت سربازی را اجرا کرده بود نخستین سؤال این است که استدلالهای
دولت برای ارائه این پیشنهاد در لایحه بودجه 94 چه بوده است؟
خباز- همانطور که اشاره کردید دولت در سال 77 در بند ط تبصره 9، سال 78
بند ط تبصره9، سال 79 به همین منوال، سال 80 بند ه تبصره 9 و سال 83
درلایحه بودجه شرایطی را برای سربازی و فروش آن پیشبینی کرده بود و
بالاخره امسال هم برای سال 94 دولت در بند ط تبصره 16 سه شرط را مشخص کرده
است که اول شامل مشمولان غایب میشود. دوم اینکه، حداقل 10 سال غیبت داشته
باشند و سوم چون از نظر قانونی شورای نگهبان ایراد میگیرد پس باید یک ردیف
هم برایش در نظر بگیرند. این ردیف پیشبینی شده نیز در حد هزار میلیارد
تومان است. یعنی برای فروش این مدت غیبت مبلغی به حساب این ردیف واریز شود
تا بدینترتیب این تخلف و غیبتی که داشتهاند با جریمه نقدی خریداری شود.
پس بدینترتیب با صراحت میگویم این موضوع، فروش سربازی نیست. افراد زیادی
داریم که به هر دلیلی سربازی نرفتهاند من به علتش کاری ندارم این افراد
ایرانی هستند به خارج از کشور رفتهاند الان سن آنها به 45 سال رسیده و
میخواهند به ایران برگردند. سرمایهشان را به کشور بیاورند اما از ترس
اینکه به سربازی نرفتهاند نمیتوانند به کشور بیایند. چند فایده بر این
پیشنهاد مترتب خواهد بود. نخستین فایدهاش ایناست که تکلیف کسانی که
بالای 10 سال غیبت دارند روشن میشود. چه ایرانیانی که خارج از کشور هستند و
میخواهند برگردند و چه جوانهایی که داخل ایران هستند و سالها غیبت
داشتهاند و به واسطه آنکه سربازی نرفتهاند از خیلی حقوق اجتماعی و
شهروندی محروم ماندهاند، به عنوان مثال افرادی تصمیم داشتهاند به خارج از
کشور بروند اما اجازه خروج نداشتهاند. موضوع بعدی پیشبینی هزار میلیارد
تومان حاصل از دریافت جریمههای غیبت از مشمولان است. این منبع درآمدی
خواهد بود که البته در اختیار خود نیروهای مسلح قرار داده میشود تا برای
تقویت بنیه دفاعی کشور از آن استفاده کنند. البته پیشبینی شده دولت
آییننامهای بنویسد کهبا پیشنهاد وزارت دفاع و تصویب دولت برخی ابهامها
در این میان مشخص شود.
اول، این قانون دو مورد را اعلام کرده است: مدت غیبت و دیگری مدرک تحصیلی
افراد. یعنی هر چقدر مدرک تحصیلی بالاتر باشد مبلغ نیز بیشتر خواهد بود. در
حال حاضر هیچ مبلغی اعلام نشده است و هر آنچه در رسانهها مطرح شده گمانه
زنی است. ضمن اینکهبند ط تبصره 16 بودجه سال 1394 به دولت اجازه میدهد
همه مشمولان خدمت وظیفه عمومی که بیش از 10 سال غیبت دارند با پرداخت جریمه
مدت زمان غیبت معاف شوند. تمام درآمد حاصل از اعطای معافیت نیز به حساب
درآمد عمومی واریز میشود و تا سقف هزار میلیارد تومان بابت تقویت بنیه
دفاعی نیروهای مسلح مطابق موافقتنامهای که بین سازمان برنامه و بودجه و
وزارت دفاع تنظیم خواهد شد در اختیار نیروهای مسلح قرار میگیرد. بهنظر
من با این قانون هم مشکل مردم حل میشود و هم دولت به درآمدی میرسد. الان
بودجه نفت بر مبنای 72 دلار تنظیم میشود خوشبختانه به مصداق این ضربالمثل
که «عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد»، نخستین بار در طول عمر جمهوری اسلامی
ایران استکه بودجه بر مبنای 30 درصد فروش نفت بسته میشود که این کار
فوقالعادهاست. شاید هم سال آینده بودجه بدون نفت تنظیم شود که این
بزرگترین موفقیت برای کشور ما خواهد بود. اما اگر بودجه ما بدون نفت بسته
شود یا باید از درآمد مالیاتها کشور را ادارهکنیم یا از سایر، که این
موارد جزو سایر است یا از صادرات غیر نفتی که به نظر من این قدم نخست است.
ضمن اینکه نظر ستاد کل نیروهای مسلح هم گرفته شده چون میدانید که این از
اختیارات فرماندهی کل قواست. ما در مجلس پنجم هم که موضوع فروش سربازی را
تصویب میکردیم شورای نگهبان اول آن را برگرداند و ما اعلام کردیم به شرط
موافقت فرمانده کل قوا و الانهم معتقدم که در مجلس باید این جمله را
بیاورند که اگر فرمانده کل قوا مصلحت ندانست تصویب و اجرا نمیشود و شورای
نگهبان تأیید نمیکند.
قرهسیدرومیانی- از صحبتهای آقای دکتر خباز استفاده کردیم. اما در اینجا
دو نکته باید جدا توضیح داده شود. لازم به ذکر است مردم دو دسته هستند.
عدهای که بچههایشان به زور و اجبار و فشار به سربازی رفتهاند اما عدهای
دیگر که طبق آمار یک میلیون و پانصد هزار نفر هستندبه خدمت نرفتهاند و
منتظر خبر خوشحالکننده هستند. گروه اول هم منتظر هستند ببینند حاکمیت در
مقایسه اینکه افرادی که از خانواده و مال و زندگی خود زدهاند و به سربازی
رفتهاند با افرادی که جزو یک و نیم میلیون نفری هستند که به سربازی
نرفتهاند چه نگاهی دارد. آیا نگاه متوازن است یا متفاوت؟
اینکه ما در تحریم هستیم و نیازمند بودجه و از هر طرفی باید در آمدزایی
کنیم حرف درستی است و اشکالی هم ندارد. اما بنده آماری خدمت شما عرض میکنم
در موضوعهای دفاعی و امنیتی کشور، چرا که باید بسیار با دقت عمل کنیم.
بودجه کل کشور که دولت تقدیم مجلس کرده است 267 هزار میلیارد تومان است.
درآمد نفتی که زمان تنظیم بودجه پیشبینی کرده است بشکهای 100 دلار بوده
اما زمانی که تقدیم مجلس شده بشکهای حدوداً 70 دلار بوده، الان هم نفت
بشکهای بین 40 تا 50 دلار است. پیشنهاد ما به دولت این است که دولت در
چاههای نفتی را ببندد، چرا که این یک اصل کلی است که خام فروشی همانند خون
فروشی است. پس باید به این سمت برویم که دیگر خام فروشی نداشته باشیم
هرچند این حرف آرمانی است اما داریم میبینیم که یک سوم درآمد نفتی بودجه
مارا اشغال کرده است. پس ما میتوانیم به غیر از نفت درآمدهایی را ایجاد
کنیم. البته این هم باز به دولت بر میگردد که باید چابکتر شود و صادرات
غیر نفتی را افزایش دهد و تملک دارایی دولت را مدیریت کند. مفاسد اقتصادی
را که بیش از بودجه نفت است نیز استحصال کند و چند هزار میلیاردی را که دست
چند نفر مفسد اقتصادی است پس بگیرد. باید بدانیم ما فقط از بیرون تحریم
نیستیم، بلکه از سوی چند نفر که هزاران میلیارد تومان را در داخل کشور
اشغال کردهاند هم تحریم هستیم و دولت باید این پولها را هرچه سریعتر
برگرداند.
پس معتقدم چرا باید بهخاطر هزار میلیارد تومان بگوییم اگر این کار را
انجام دهید خوب است. پیشنهاد ایناست که اگر میخواهیم اعتماد عمومی مردم
در این حوزه از بین نرود اختیاری به ستاد کل نیروهای مسلح بدهیم. نه اینکه
همه را در قالب یک قانون بیاوریم و عنوان تخلف به آن بدهیم. از لحاظ قانونی
غیبت و نرفتن به سربازی جرم است. پس مجرم نیز باید مجازات شود. موضوع غیبت
از سربازی مثل نپرداختن پول آب و برق و عوارض شهرداری نیست که بگوییم
جریمه بدهم. جرم یک عنوان حاکمیتی دارد و برای جرم باید مجازات تعیین کنیم.
هرچنداین مجازات در نهایت جریمه نقدی باشد. ضمن اینکه فلسفه اصلی در
مجازات بهدست آوردن پول و درآمد نیست اصل اساسی در مکتب مجازات اسلامی از
بین بردن تجری و ایجاد بیم تجری است تا افراد جرأت نکنند مرتکب جرم شوند.
تصور کنید ما بگوییم سربازانی که به خدمت نیامدهاند پول بدهند وبروند
خانهشان! خب بقیه هم میگویند ما به سربازی نمیرویم و بدینترتیب یکی از
ارکان امنیتی دفاعی کشور به هم میریزد. اما پیشنهاد ما این است که در میان
یک و نیم تا دو میلیون نفری که آمار میدهند ممکن است افرادی باشند که
عذرهای قانونی برای نرفتن بهسربازی داشته باشند. پس ستاد کل نیروهای مسلح
آنها را پالایش کند و افرادی را که توان داشته و عذر نداشتهاند جدا و با
آنها برخورد کند. ولی آنهایی که توان داشتهاند اما معذور بودهاند با توجه
به عذرشان این سیستم را برایشان پیاده کند تا با عدالت رفتار شده باشد.
قرایی مقدم- بحث سربازی مربوط به کشور ما نیست بلکه همه کشورها به نوعی
سربازی دارند. بهعنوان مثال حتی در قبایل «تاسمانی» هم برای مدت سه ماه هر
دختر و پسری باید از قبیله خارج شود و به قول ما جامعهشناسان «مناسک گذر»
یا همان سربازی را بگذرانند. دختر و پسرها را میبرند در جنگل تا زیر نظر
یک پیر مرد یا پیرزن با تجربه در مدت سه ماه سختترین شرایط زندگی راتجربه
کنند. جوانها نیز در این مدت حق ندارند هیچ یک از اعضای خانوادهشان را
ببینند. در پایان دوره بعضی میمیرند بعضی بیمار میشوند برخی هم به
خانههایشان برمیگردند.
پرسشی که از زاویه دید اجتماعی و نه الزاماً حقوقی مطرح میشود با این
مضمون که آیا این عدالت است که یک چوپان در روستایی دور افتاده بچههایش را
به سربازی بفرستد اما یک فرد ثروتمند که در بهترین نقطه تهران زندگی
میکند پسرش را به سربازی نفرستد؟ بنده معتقدم باید از آنکه پول دارد و به
سربازی نرفته مبلغ بیشتری گرفته شود و به آن جوانی که میخواهد به سربازی
برود پول بیشتری داده شود تا با شوق و علاقه بیشتری خدمت کند، چرا که
میداند بهعنوان مثال اگر ماهی یک میلیون تومان حقوق میگیرد هم منبع
درآمدی دارد و بعد از سربازی هم نه تنها کارگری نمیکند، بلکه ترجیح میدهد
مدت زمان بیشتری در خدمت دولت بماند.
پس به نظرم دولت باید حق امنیت بگیرد یعنی آنهایی کهسرمایهشان در این
کشور است باید حق امنیت بدهند. اگر میخواهیم عدالت برقرار باشد باید
بدانیم که یک سرباز امروز با ماهی 300 هزار تومان نان و ماست خالی هم
نمیتواند بخورد چه برسد به اینکه این فرد بخواهد خرج پدر و مادر و
خانوادهاشرا هم بدهد. یا اگر همسر داشته باشد زندگی او را تأمین کند. پس
این سؤال پیش میآید که چرا باید یک نفر به سربازی برود و دو سال از
خانواده دور باشد اما آنکه پول دارد و وضع مالیاش خوب است، نرود سربازی و
جریمه هم نشود. در پاسخ میگویم بنده با طرح دولت موافقم و میگویم سربازی
را به افراد غایب بفروشد.
از نظر جامعهشناختی اگر این اتفاق رخ دهد خوب است یا بد؟
قرایی مقدم- من موافقم چرا که سربازان غایب تخلف کردهاند پس باید جریمه
شوند. تبعیض هم درکار نیست. اگر هم کسی اعتراض کند در جواب میگوییم این
آقا نیامده سربازی پس پول جریمهاش را پرداخته است.
قره سید رومیانی – من تأکید کردم که نباید کاری کنیم که اعتماد ملی را در
این حوزه از بین ببرد. جوانان ما منتظر مصوبه مجلس هستند که ببینند آیا
قانون عام است یا خیر؟ اما الان درباره یک قسمت جزئی از جامعه قانون وضع
میکنیم که به نظر من نیازمند قانون نیست. فلسفه را هم بر این مبنا
گذاشتهایم که میخواهیم درآمدزایی کنیم برای دولت. یعنی در جامعه این طور
جا میافتد که دولت با این پول میخواهد خیلی از تخلفها و جرایم را از بین
ببرد چون نیاز مالی دارد و این درست نیست، بلکه به نظرم راه حل اجراییاش
این است که ما با اولویت قرار دادن چارچوب مشخص، اعتماد مردم را جلب کنیم
که بدانند بین پولدارها با مردم عادی در این خصوص تفاوتی نیست. نه اینکه
ثروتمندهایی که 10 سال غیبت کردهاند با پرداخت پول معاف شوند اما کسی که
پول ندارد و 10 سال غیبت کرده نتواند این پول را بدهد و دوباره مشمول و
غایب شود. قانون ما شامل و عام نیست پس اینجا ایراد دارد. از طرفی گفتیم
برای اینکه مشکل را حل کنیم ودرخواست دولت هم به نحوی در قوه مقننه اجابت
شود نخست باید به مراجع خود اطمینان داشته باشیم. قانون هیچ وقت نمیتواند
برای همه اظهارنظر کند. قانون خطکشی را ایجاد میکند که میگوید براساس آن
حرکت کنید. پس آیین نامه و شیوهنامههای خاصی که برای قانون مینویسند آن
را عملیاتی میکند. ما میتوانیم این قانون را تصویب کنیم و آن را در
اختیار ستاد کل نیروهای مسلح قرار دهیم. در واقع به آنها اعتماد کنیم چون
مدیران ما هستند اگر به این بهانه که ممکن است آنجا سلیقهای برخورد کنند
به آنها اعتماد نکنیم یک احتمال است اما با آییننامههای متقن میتوانیم
جلوی اعمال سلیقه را هم بگیریم.این اختیار پالایش را به آنها بدهیم چون
معتقدیم این یک و نیم میلیون نفر مشمول غایب نیاز به پالایش دارند تا آنها
که معذوریت قانونی یا شرعی داشتهاند علت را با مدرک به کمیته و کارگروهی
که در ستاد کل نیروهای مسلح وجود دارد ارائه دهند اگر آنها پذیرفتند با
پرداخت آن جرایم و مجازات نقدی بتوانند این تخلف را جبران کنند.
آقای خباز پاسخ شما چیست؟
خبازـ از ماحصل کلام دوستان به این نتیجه رسیدم که خوشبختانه با این طرح
مخالف نیستند و فقط در مقام اجرا نظرهایی دارند که بسیار خوب و درست است.
این نظرها نیز در قانون پیشبینی شده و باید در آییننامه اجرایی لحاظ شود.
به عنوان مثال میتوانیم به کسی برگ معافیت خدمت ارائه دهیم که یک دوره سه
ماهه آموزشی را به طور حتم گذرانده باشد یعنی مبتدی و بیخیال نباشد.
یا در رابطه با فرمایش آقای دکتر قراییمقدم کسانی در میان این افراد وجود
دارند که به نان شب خود محتاجند و اگر به سربازی بروند پدر و مادر و زن و
بچه آنها درمانده و بینانآور میشوند. پس میتوان با اتخاذ سازوکارهای
قابل اعتمادی برای این موضوع نیز راهحلی پیشبینی کرد.
آقای دکتر فرمودند در این طرح ثروتمندها بهره میبرند اما واقعیت این است
که برای سربازی نرفتن بحث ثروت مطرح نیست. خیلی از جوانهایی که در
خانوادههای متوسط و حتی پایین جامعه به لحاظ مالی هستند هم به سربازی
نرفتهاند و دلایل خودشان را هم دارند. به عنوان مثال برخیها
میخواستهاند زودتر جذب بازار کار شوند یا دلایل مختلف دیگر داشتهاند. پس
میخواهم بگویم این یک و نیم میلیون نفر همه ثروتمند نبودهاند.
قرهسید رومیانی – آقای دکتر بحث من این است کسی که پول ندارد او را جریمهاش میکنیم خوب از کجا بیاورد؟
خباز – بنده گفتم که برای افراد ناچار، ناتوان و ندار در این آییننامه
باید راهحلهایی در نظر گرفت که دولت هم به آن توجه خواهد کرد.
قرهسید رومیانی – خب اینکه دوباره برای دولت هزینه و بودجه درست میکند
ما از یک طرف به دولت میگوییم در بودجه به بهزیستی و کمیته امداد پول بده
از یک طرف میگوییم دوباره همانها را پس بگیر. پس این شیوه درست نیست و
سؤال ما بیپاسخ میماند. ما میگوییم در نهایت از این افراد باید پول
بگیریم اما کسی که 10 سال خدمت سربازی نرفته و آهی هم در بساط ندارد چه کار
باید کند؟ از یک طرف بین جوانها ایجاد تجری میشود زیرا کسی که میخواهد
به سربازی برود وقتی میبیند با کسی که به سربازی نرفته و پولی هم ندارد
کاری نکردند میگوید پس من هم نمیروم و کاری هم نمیتوانند بکنند. قانون
هم میگوید: هر کسی به سربازی نرفت و غیبت کرد باید در دادگاه نظامی محاکمه
شود اما با این روش ما داریم استثنا قائل میشویم.
این سؤال مهمی است. چرا که تخلف مجازات دارد پس این مجازات کجا دیده شده است؟
خباز – یکی از مجازاتها، مجازات نقدی است. فردی هم که مجازات نقدی میشود
نقره داغ شده است! وقتی ما از متخلف پول میگیریم یعنی مجازاتش کردهایم.
مجازات که فقط شلاق و زندان نیست.
البته ما اینجا نشستهایم که عیوب و ایرادهای این طرح را بررسی کنیم و
برایش پیشنهاد دهیم تا به گوش دولتمردان و دستاندرکاران مربوطه برسد و
روزی که میخواهند آییننامه بنویسند از این اظهارنظرهای کارشناسی استفاده
کنند. خوشبختانه هیچ کدام از شرکتکنندگان در میزگرد با اصل این قانون
مخالفتی ندارند ولی در نحوه اجرا و شکلگیری مخالفتهایی وجود دارد که همه
راهکارهایی که پیشنهاد میشود باید تبیین و بررسی شود تا کسانی که
میخواهند تصمیم بگیرند و آییننامه داخلی را بنویسند، بدانند افکار عمومی
روی این مسأله حساس است و آن را لحاظ کنند.
آقای دکتر اشاره کردند کسانی هستند که غیبت کردهاند وضع مالی بدی هم
دارند آیا از اینها هم میخواهید پول بگیرید؟ بنده عرض کردم اگر قرار است
اینها را عفو کنند یک راهکاری باید در آن آییننامه ببینند.بحث بعدی این
بود که از میان این یک و نیم میلیون نفر ممکن است عده زیادی هم ثروتمند
باشند و اجازه ندهند بچههایشان به سربازی بروند. اما برخی هم پول و دارایی
نداشتهاند و باز هم نرفتهاند سربازی. بعضیها نانآور خانواده بودهاند
که نرفتهاند سربازی. نرفتن به خدمت دلایل مختلفی دارد.
قراییمقدم – آقای دکتر میدانید چرا روستاییها به سربازی میگویند
اجباری؟ چون به بچهاش به عنوان یک نانآور خانه نگاه میکند وقتی او را به
زور میبرند سربازی میگویند بدبخت شدیم چون بچهاش را بردهاند اجباری.
بنده در تأیید فرمایش شما میگویم که چرا الآن یک و نیم میلیون نفر
نرفتهاند سربازی؟ ما اگر از ابتدا میگفتیم هر کس که سه چهار ماه دوره
آموزشی را گذرانده، اگر نمیخواهد یا نمیتواند ادامه دهد پول بدهد و بخرد،
کسی فرار نمیکرد و 10 سال از کار و زندگی و خدمات اجتماعی و حقوق
شهروندیاش هم محروم نمیشد. بنابراین پیشنهاد میدهم از آغاز به آنها
بگوییم خدمت سربازی فروشی است اگر نمیخواهی بروی آن را بخر و به سربازی
نرو. آیا میدانید ما چند میلیون ساعت کار مفید و پربازده در جامعه از بین
بردهایم به خاطر اینکه یک و نیم میلیون نفر بیش از 10 سال از سربازی فراری
بودهاند و هیچ کاری نتوانستهاند انجام دهند. همیشه هم حس ترس و اضطراب
از اینکه گرفتار قانون شوند در آنها وجود دارد و به نوعی هم خانهنشین
شدهاند یا پنهانی زندگی کردهاند.
سؤال جامعهشناسی این است که چرا یک و نیم میلیون نفر به سربازی
نرفتهاند؟ یک و نیم میلیون نیروی کار فعال و پرانرژی کشور به هدر رفته است
و این یعنی زیان کل جامعه و کشور. من معتقدم کسی که پول دارد باید پول
بدهد و این پول را به کسی بدهند که به سربازی میرود و نیاز مالی دارد. به
اعتقادبنده سربازی یا مناسک گذر باعث میشود یک جوان مرد شود. به نظر من
حتی دخترها هم باید به سربازی بروند چون بسیاری از آسیبهای اجتماعی را از
بین میبرد و زندگی واقعی را به جوانها میشناساند.
آقای دکتر خباز استدلالهای دولت درباره این طرح و اهداف آن چیست؟
خباز- در مرحله نخست دولت باور دارد که یک و نیم میلیون نفر از جوانهای
مملکت چه در داخل چه در خارج از کشور عاشقانه دوست دارند به جامعه خدمت
کنند اما به خاطر نرفتن به سربازی اینها از حقوق اجتماعی خود محروم
شدهاند. پس باید مشکل اینها برطرف شود و گرفتاری یک و نیم میلیون جوان
مولد باید حل شود.
ب پس هدف اصلی دولت هویت بخشیدن به آنهاست. وقتی فکر مغشوش افراد سامان
گیرد و خاطر مردم را آسوده کنیم طبیعی است آسیبهایی که بر این فکر مغشوش
مترتب است به پایان میرسد البته بیتردید تأثیرات اقتصادی، اجتماعی،
فرهنگی و روحی و روانی هم دارد. پس هدف بعدی دولت آرامش بخشیدن به فکر
مغشوش یک و نیم میلیون نفری است که به هر دلیل موجه یا غیرموجه به خدمت
سربازی نرفتهاند و 10 سال فراری بودهاند و الآن هم اگر بخواهند به سربازی
بروند دیگر کارایی لازم را ندارند.
حالا دولت میگوید در کنار این کار باید بتوانیم قدمی برداریم که هم فرد
متخلف جریمه شود و هم جریمه پرداختیاش به درد مشکلات کشور بخورد. اگر
میانگین پول پرداختی را 35 میلیون تومان بگیریم این طرح شامل حال حدود 30
هزار نفر میشود. یعنی با همین 30 هزار نفر رقم هزار میلیارد تومان تأمین
میشود.
اگر مبلغ را پایین بیاورند شامل تعداد بیشتری میشود. چون یک و نیم میلیون
نفر آمار کل غایبان است. پس کسی که 10 روز غیبت دارد یا کسی که 20 سال
غیبت دارد باید تفکیک شوند که از این یک میلیون و پانصد هزار نفر چه تعداد
غایب 10 ساله هستند ولی ما این آمار را نداریم. با این کار علاوه بر اینکه
به آنها و خانوادهشان آرامش فکری میدهیم بنیان خانواده را نیز محکمتر
میکنیم و آزادی تصمیمگیری و عمل به این افراد میدهیم.
این طرح زمان خواهد داشت؟
خباز- بودجه ماهیت یک ساله دارد و فقط مخصوص سال 1394 است. ما در گذشته
نیز تجربه فروش سربازی داشتهایم اما فروش مدت غیبت افرادی را که غیبت
داشته اند تا حالا نداشتهایم و این تجربه اول است. اگر موفقیتآمیز بود
سال 95 هم تکرار خواهد شد و چه بسا بهشکل قانون دائمی در آید.
کسی که سربازی نرفته و غیبت کرده از حقوق اجتماعی و شهروندی محروم است.
آیا کسی که طبق این طرح با پول، معافیت میخرد تمام این حقوق به او
برگردانده میشود؟ یعنی این پول مجازات تخلفش محسوب شده و دیگر تفاوتی با
دیگران نخواهد داشت یا همچنان تبعاتی در زندگیاش به خاطر این تخلف وجود
خواهد داشت؟
خباز – شما تصور کنید که فردی تخلفی انجام دهد به عنوان مثال مشروب بخورد.
وقتی 80 ضربه شلاق خورد دیگر مجازات را کشیده و مثل مردم عادی میشود.
خداوند فرموده مجازات کسی که مشروب خورده 80 ضربه شلاق است. تخلف کرده و
مجازاتش را هم پرداخته است.
آخرین سؤال از جنابعالی به عنوان نماینده دولت این است که انتظار شما از مجلس و صحبتتان با افکار عمومی چیست؟
خباز – انتظار من از نمایندگان محترم مجلس این است که حداقل همین مبلغ را
تصویب کنند و آن را کم نکنند. زیرا هرچه مبلغ کل کمتر باشد تعداد کمتری را
شامل میشود. چون پولی که باید هرکسی بپردازد دراختیار
آیین نامه نویس است.
ما اینجا یک قانون را میخواهیم تصویب کنیم و یک آییننامه را. قانون
چارچوب را مشخص میکند و هزار میلیارد تومان مبلغ کل است اما آیین نامه
وقتی در دولت نوشته شده آنجا باید مبلغ پرداختی هر فرد را پایین بیاورند تا
دامنه بیشتری را شامل شود و به جای 30 هزار نفر 300 هزار نفر را شامل
شود.پس انتظار داریم مجلس این مبلغ هزار میلیارد تومان را که البته هدف
اصلی نیست ولی دورنما را مشخص میکند، تصویب کند و به دولت کمک نماید تا در
این امری که پیشبینی کرده و هماهنگی ستاد فرماندهی کل قوا نیز انجام شده،
موفق شود. بیتردید یک سال آزمایشی است و اگر آثار مثبتی بر آن مترتب بود
سال آینده هم تکرار
خواهد شد.
به افرای که سربازی می روند هم حقوق و مزایا داده شود تا سربازی به مرور شغل مناسبی برای افراد بدون شغل یا توانایی های خاص نظامی تصور شود.
اول اینکه اگر رقم بالا باشد انهایی که پول دارند فقط شامل این طرح می شوند تکلیف بقیه چه می شود مگر غیر از این است که در بهتر این حالت 10 درصد این غایبین از پولدارها هستند (که درصد کمتر از اینهاست) یعنی 150 هزار نفر، تکلیف 1 میلیون 350 هزار نفر دیگر چه می شود البته اگر غایبین را 1.5 میلیون بگیریم که گویای بالای 2.5 میلیون هستند و این تبعیض است.
دوم همه آن افرادی که 10 سال به بالا غیبت داشته 10 سال از داشتن شغل و تحصیل و.... محروم شده و چوبش را خورده اند هزینه اش را داده اند با توجه به سنشان هم دیگر از کار دولتی خبری نیست از فرصت شغلی خبری نیست و بجاش انهایی که خدمت رفته اند از تمامی این خدمات که این 1.5 میلیون نفر محروم بوده اند استفاده کرده اند. حالا باید بازهم هزینه بدهند انصافش کجاست.؟! عدالتش کجاست شاید کسی پیدا شود و بگوید خب می خواستند مانند بقیه بروند و محروم نشوند درست است ولی مگر جنایت کرده اند اشتباه کرده اند و هزینه اش را با محرومیت های گسترده داده اند فراموش نکنیم که این چند میلیون از خدمات گسترده ای محروم بوده اند و بجاش این فرصت را برای انهایی که خدمت کرده اند ایجاد کرده اند که شانس بیشتری برای استفاده از خدمات تحصیلی و شغلی و ... داشته باشند و انهایی که خدمت رفته اند از این خدمات بهره برده اند.
سوم شنیده می شود آنهایی که غیبت بیشتری دارند باید جریمه بیشتری دهند ان فردی که که غیبت بیشتری دارد سنش هم بیشتر است در حالی آن کسی که غیبت کمتری دارد سنش کمتر است این عادلانه نیست ان کسی که 39 سال دارد با فردی که 29 سال دارد و 10 سال اختلاف سنی دارد و زمانی بیشتری محروم بوده و از لحاظ سنی هم با گرفتن کارت پایان خدمت آینده تیره تری دارد حالا باید پول بیشتر بدهد این عادلانه است؟
مگر این 1.5 یا 2 یا 3 میلیون نفر مردم این کشور نیستند حالا به هردلیلی خدمت نکرده اند و اشتباه کرده اند و با یک عمر محرومیت جریمه را هم داده اند مگر اینها زندانی هستند مگر جنایت کرده اند مگر مردم این کشور نیستند مگر مسلمان نیستند مگر انسان نیستند پس عدالت چه می شود.
امیدوارم این طرح به گونه ای انجام شود که همه راضی باشند و مسیر هموار شود تا خدمت حرفه ای داشته باشیم و خدمت اجباری جایش را برای همه به اختیاری دهد مانند اکثر کشور های دنیا.