فلج موقت صورت برای زیبایی

بوتاكس چيست ؟ 

دانشمندان اولين بار در سال 1987 موقع استفاده از سم بوتولينوم در درمان بلفارواسپاسم (انقباض خود به خودي پلک) متوجه شدند كه خطوط اخم بيمار صاف شده است و با ادامه تحقيقات اولين گزارش در درمان اخم با بوتاكس در سال 1992 منتشر شد. 

بوتاكس در واقع سم باكتري كلستريديوم بوتولينوم مي باشد كه با مهار آزادسازي استيل كولين در محل اتصال عصب و عضله باعث شل و ضعيف شدن عضلاتي مي شود كه انقباض آنها موقع خنديدن و اخم كردن و ... با گذشت زمان باعث ايجاد چروكهاي فعال يا ديناميك مي شود.

با استفاده از اثر بوتاكس و شل شدن عضلات ، خطوط ناشي از افزايش فعاليت عضله از بين رفته و طرح صورت و گردن تغيير يافته و چروك ناشي از انقباض عضلات حداقل 4 – 6 صاف ميگردد.

لازم به ذكر است كه چروك هاي غيرفعال يا استاتيك كه ناشي از تغيير در محتواي كلاژن لايه زيرين پوست است و در اثر گذشت سن و تابش آفتاب به وجود مي آيد تحت تاثير بوتاكس قرار نمي گيرد. 

بوتاكس در واقع روشي آرام و كم دردسر و غيرجراحي براي رفع چين و چروك صورت و گردن است. از ميان فورمولاسيون هاي متعدد بوتاكس كه اخيرا مورد استفاده قرار مي گيرند سه مورد توسط سازمان غذا و داروي آمريكا (FDA) براي چين هاي ابرو مورد تاييد قرار گرفته است: 

1 -  بوتاكس Cosmetic

2 -  ديسپورت Dysport

3 -  Xeomin

لازم به ذكر است كه در حال حاضر دو نوع بوتاكس در ايران داراي مجوز وزارت بهداشت است كه شامل ديسپورت انگليسي و نورينوكس كره اي است.

خطوط هيپركنتيك مثل خطوط اخم،‌ حاصل انقباض هاي مكرر عضلاتي است كه به صورت عمود بر چين ها قرار گرفته اند. ضعيف كردن و يا به حالت استراحت درآمدن عضلات توسط بوتاكس (سروتيپ A) ميتواند خطوط را صاف كند. اين خطوط شامل: خطوط افقي پيشاني (ناشي از انقباض عضله فرونتاليس يا عضله پيشاني)، خطوط افقي روي بيني (ناشي از انقباض عضله پروسروس)، خطوط پنجه كلاغي اطراف چشم و خطوط اطراف دهان و خطوط خارجي پلك تحتاني است . 

بيماران بين 30 – 51  سال بيشترين پاسخ را به درمان با بوتاكس مي دهند و امروز درمان با بوتاكس در اين گروه سني يكي از جنبه هاي مهم زيباسازي است . 

اثرات بوتاكس در عرض يك تا دو روز قابل مشاهده است و در عرض چند هفته كامل مي شود و 3 تا 4 ماه باقي مي ماند و ممكن است 6 ماه يا بيشتر هم باقي بماند.

 با تزريق هاي مكرر در فواصل هر 4 تا 6 ماه گاهاً  فاصله بين تزريق ها افزايش مي يابد كه نتیجه، باقي ماندن بيشتر نتايج بهبودي است . ممكن است در حين درمان بيمار عادت شخصي استفاده از عضلات را كه باعث ايجاد خطوط چهره مي شود را از دست بدهد و بازسازي طولاني مدت درم و اپيدرم انجام شود كه كمك ميكند تا اثرات زيبايي باقي بماند، چرا که بافت ديگر تحت تاثير فشار انقباض عضلات قرار نمي گيرد. اين مطلب برعكس تصوری  است كه بعضي از بيماران دارند و از آن با عبارت عادت كردن ياد مي كنند. در واقع تزريق مداوم و مكرر بوتاكس نه تنها  باعث عادت کردن پوست نمی شود، بلکه موجب اثرات ماندگارتر شده و کم کم فواصل تزریق زیادتر می شود. 

محل تزريق با کیسه يخ  سرد مي شود تا ميزان ناراحتي ناشي از تزريق كاهش يابد و گاهي محل تزريق 15 الی 30  دقيقه قبل از تزريق با پماد موضعي بي حس ميگردد. با تزريق بوتاكس علاوه بر كاهش خطوط اخم و پيشاني، دور چشم و دور لب و گردن ميتوان به ابرو شكل داد و به بالا بردن ابرو كمك كرد. در اثر افزايش سن، افتادگي ابرو اتفاق مي افتد كه باعث ايجاد يك ظاهر عصباني و اخمو ميشود كه با تزريق صحيح بوتاكس توسط پزشك مجرب ميتوان عضلات پايين كشنده ابرو را غيرفعال كرد که باعث بالا رفتن ابرو ميشود و تا 12 هفته بعد از درمان به حداكثر خود مي رسد. 

از جمله موارد ديگر كه با تزريق بوتاكس قابل اصلاح هستند عبارتند از : 

خطوط عمودي دور لب 

افتادكي نوك بيني در اثر افزايش سن 

نمايان بودن لثه ها 

اخم دهان 

شكاف چانه و خطوط و چروك افقي گردن

استفاده هاي ديگر بوتاكس 

بوتاكس A در بسياري از بيماران به عنوان درمان كمكی و همچنين طولاني كردن نتايج ساير اعمال زيبايي به كار مي رود. استفاده از بوتاكس A قبل جراحي و فلج كردن عضلات خاص ميتواند دستكاري بافت حين جراحي را كمتر كرده، تصحيح جراحي بیشتری ايجاد و مخفي كردن خط برش را آسانتر نماید. همچنين ميتواند كشش عضلات را روي زخم يا برش جراحي كمتر كند كه باعث روند بهبود بهتر زخم با اسكار كمتر ميشود. 

با مطالعات متعدد دريافته اند كه تركيب ليزر جوانسازي با بوتاكس منجر به اثرات ماندگارتر و طولاني تري نسبت به يك روش به تنهايي مي شود. 

تركيب بوتاكس با تزريق چربي و يا تزريق ژل به طور شايع استفاده مي شود كه با كمتر كردن انقباض عضلات از جابجايي ژل و يا چربي جلوگيري كرده و باعث بهبود زيبايي بيشتر و دوام طولاني تر ژل و يا چربي ميگردد. توصيه مي شود كه بوتاكس حداكثر يك هفته قبل از تزريق ژل و يا چربي تزريق شود. 

درمان با بوتاكس قبل از عمل جراحي بلفاروپلاستی یا همان ترمیم پلك با روش جراحي، باعث شل شدن عضلات حلقوي چشم شده و برآورد درستي ازمقدار پوستي كه بايد برداشته شود به دست ميدهد و همچنين باعث انتخاب بهتر محل برش مي شود كه توسط حاشيه چشم پوشيده شود.

مراقبت هاي بعد از تزريق بوتاكس 

براي جلوگيري از پخش شدن بوتاكس به عضلات غيرهدف بايد بيمار حدود 2 الی 4 ساعت به صورت نشسته يا ايستاده باشد و از ماليدن و دستكاري محل محل تزريق تا 24 ساعت خودداري كند. از بيمار خواسته مي شود كه 2 الی 3  ساعت بعد از تزريق عضلات هدف را منقبض و منبسط كند.

عوارض بوتاكس 

هيچ عارضه جانبي طولاني مدت با تزريق بوتاكس گزارش نشده است . استفاده آسان، ‌تهاجم اندك و تحمل خوب بيمار و خطرات بسيار كم آن از مزاياي درمان با بوتاكس است و آن را تبديل به يك جزء اجتناب ناپذير از درمان های زيبايي كرده است كه به تنهايي يا در تركيب با جراحي و تزريق ژل و چربي و جوانسازي با ليزر به كار مي رود. 

درمان و تزريق درست آمپول بوتاكس تلفیقی از علم و هنر است كه با استفاده از تكنيك دقيق تزريق به عضلات هدف، ايجاد عوارض را به حداقل مي رساند. اگر تكنيك تزريق صحيح نباشد، عضلات غيرهدف يا بافت هاي غددي اطراف تحت تاثير قرار گرفته و باعث عوارضی مانند افتادگي پلك وشل شدن پلك پايين، اشك ريزش، دو بيني، افتادگي ابروها و كاهش قدرت بستن چشم ها مي شود. بهبود افتادگي پلك ها و ابروها گاهي تا 3 ماه طول مي كشد. كبودي موضعي گذرا، خشكي چشم،افتادگي صورت و لبخند نامتقارن از ديگر عوارض نادر و گذرای بوتاكس است . واكنش هاي آلرژيك به بوتاكس نیز گزارش شده كه بسيار نادر است . 

در كشور ما بيشترين عوارض ناشي از تزريق بوتاكس شامل: استفاده از مواد ارزان و غير مجاز و تزريق توسط افراد غير متخصص و آموزش نديده، از جمله در آرايشگاهها و سالن هاي زيبايي و .... است. افراد زيادي از طريق تبليغات اينترنتي، پيامك، ايميل و شبكه هاي اجتماعي، به سمت مراكز غير مجاز از جمله آرايشگاهها و سالنهاي زيبايي  و....هدایت شده و توسط افراد غير متخصص پوست و آموزش نديده، داروي غير استاندارد و ارزان دریافت می دارند كه حجم بالایی از عوارض پیشگفت، مربوط به شکایات ثبت شده از این افراد می باشد.

از اینرو لازم است بيماران جهت کاهش ریسک ابتلا به عوارض، ضمن مراجعه به متخصصين پوست، از مواد استاندارد و تأئيد شده توسط وزارت بهداشت استفاده نمایند.

ذكر اين نكته نیز حائز اهميت است كه عده اي از افراد سودجو با ذكر عناوين غير علمي از جمله:"داراي مدرك زيبايي از اروپا و كانادا"، "عضو انجمن ليزر ايران" ، "دارای مدرك زيبايي با كد بين المللي" و يا ارائه مدارك و گواهي دال بر گذراندن دوره هاي يك روزه يا دو روزه در انجمن هاي مختلف، سعي در جذب بيماران به مراكز درماني و دخالت در امور پوست و زيبايي مي نمايندکه تمامي اين مدارك فاقد اعتبار علمي بوده و داشتن آن مجوزي براي دخالت در انجام كار تخصصي پوست و زيبايي نيست. لذا بهتر است بیماران براي انجام امور تخصصی به متخصصین رشته مربوطه که با ذکر عنوان "متخصص" قبل از عنوان پوست و زيبايی، از سایر مداخله کنندگان در این حوزه متمایز شده اند، مراجعه نمایند.